Litvanya, Letonya ve Estonya, elektrik sistemlerini 8 Şubat 2025 tarihi itibarıyla Rusya ve Belarus'un elektrik şebekelerinden ayırdı.
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nden (SSCB) ayrılıp bağımsızlıklarını ilan ettikten 35 yıl sonra Estonya, Letonya ve Litvanya, 8 Şubat 2025 tarihinde Rusya ve Belarus'a uzanan elektrik hatlarını kapattı. Bu adımla beraber ülkeler, Avrupa Birliği'ndeki (AB) müttefikleriyle enerji ithalatı noktasında daha da yakınlaşacak.
KESİNTİ PLANLANAN SAATTEN ÖNCE GERÇEKLEŞTİ
Petrol ve doğal gaz ihracatçısı Rusya ile elektrik bağlarının koparılması, bölgede hem sembolik hem de jeopolitik bir öneme sahip. Estonya, Litvanya ve Letonya'yı Rusya ve Belarus'a bağlayan 16 hat vardı ve bunlar Baltık ülkelerinin enerji tedarikinde AB'ye yönelmesiyle beraber yıllar içinde bir bir devre dışı bırakılmıştı. Öte yandan bu bağlamdaki çalışmalar, Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'ya karşı olarak başlattığı topyekûn işgal girişimi ve saldırıları sonrasında hız kazandı.
Litvanya elektrik şebekesi operatörü Litgrid şirketi yerel saatle 07.43'te Kaliningrad ve Belarus hatlarının kesildiğini duyurdu. Litgrid Başkanı Rokas Masiulis, ilk olarak bir hattın, 10-15 dakika sonra ikinci hattın, 15 dakika sonra da üçüncü hattın kesildiğini söyledi. Yaklaşık yarım saat sonra ise Belarus ile bağlantı da kesildi.
Masiulis, "Her şey planlandığı gibi, beklentiler doğrultusunda ilerledi. Ruslarla sürecin nasıl ilerleyeceğini içeren bir protokol imzaladık. Ruslar kesintiden birkaç dakika önce bizimle iletişime geçti ve hazır olduklarını söylediler" dedi. Masiulis, kesintinin planlanandan biraz daha erken gerçekleştiğini ancak Litvanya'nın buna hazırlıklı olduğunu söyledi.
ELEKTRİK SİSTEMİ SORUNSUZ BİR ŞEKİLDE ÇALIŞMAYA DEVAM EDİYOR
Letonya da saat 08.00 itibarıyla Rus elektrik sistemine olan bağlantısını kesti.
Estonya ise daha sonra Rusya'nın kontrolündeki frekans bölgesinden elektrik sistemini ayırdı Estonya ile Rusya arasındaki yüksek gerilim hatlarında kesinti, Narva sınırında gerçekleşti.
Estonya elektrik şebekesi operatörü Elering şirketi tarafından konuya ilişkin olarak yapılan açıklamada, sürecin üç Baltık ülkesinin Rusya ve Belarus'la ortak enerji sisteminden çıkma (BRELL) ve kıta Avrupası elektrik şebekesiyle senkronize olma planının bir parçası olduğu vurgulandı. Açıklamada ayrıca Rus enerji sisteminden bağlantının kesilmesinin tüketicileri etkilemediği, sistemin istikrarlı bir şekilde çalışmaya devam ettiği kaydedildi.
Üç Baltık ülkesi bu gelişme sonrasında, Finlandiya, İsveç ve Polonya ile olan enerji hatlarıyla ihtiyacının tamamını AB'den karşılayacak.