"Vatana Adanmış Ömür: Mustafa Kırımoğlu Vefa ve Kitap Tanıtım Programı” 18 Aralık 2025 tarihinde Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) ev sahipliğinde düzenlendi.
"Vatana Adanmış Ömür: Mustafa Kırımoğlu Vefa ve Kitap Tanıtım Programı”, 18 Aralık 2025 tarihinde Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) ev sahipliğinde düzenlendi. Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, YTB ve Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği iş birliğiyle düzenlenen programda; Kırım Tatar halkının millî lideri ve Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu'nun doğumunun 80. yılına özel olarak yayımlanan "Vatana Adanmış Ömür: Mustafa Kırımoğlu" isimli eserin tanıtımı yapıldı.
Program Kırım Tatarca şiir dinletisi ile başladı. Kırım Ailesi, Kırım Tatar Şair Şakir Selim’in "Kırım Cennet Değil" adlı eserini seslendirildi.
“BİR GÜN KIRIM’DA ÖZGÜR OLACAĞIZ”
Kırım Tatarlarının millî mücadelesini, ana vatan Kırım’a dönüş çabalarını ve Kırımoğlu’nun hak mücadelesindeki öncü rolünü anlatan "Vatana Adanmış Ömür: Mustafa Kırımoğlu" isimli eserin editörü Dr. Taner Zorbay, programın açılış konuşmalarını gerçekleştirdi.
Zorbay, Kırım Tatarlarının millî mücadelesi, ana vatan Kırım’a dönüş çabaları ve Kırımoğlu’nun hak mücadelesindeki öncü rolüne dikkat çekti. Ayrıca Zorbay, kitabın hazırlanma sürecinde akademisyenler, toplum kuruluşları ve Kırım’da yaşamış kişilerle birlikte çalıştıklarını belirtti.
Zorbay konuşmasını, “Ümit ediyorum ki bir gün hepimiz kendi öz vatanlarımızda, kendi dilimizi, kendi kültürümüzü korumadan rahatça ve başka başkalarının vatanlarındaki özgürlüklerine sahip derecede, özgürlük biçimde görme, teneffüs etme şansına sahip olacağız.” ifadeleriyle sonlandırdı.
“KIRIMOĞLU, KIRIM TATAR VE TÜRK DÜNYASININ YOLUNU AYDINLATMIŞTIR”
YTB Başkanı Abdulhadi Turus, tarihin büyük kırılmaların içinden büyük şahsiyetler çıkardığını dile getirerek, "Kırım Tatar halkı da tarih boyunca sürgünlerle, kimliksizleştirme politikalarıyla ve sistematik baskılarla sınanmış; ancak tüm bu ağır imtihanların ortasında güçlü münevverler yetiştirmeyi başarmıştır. En karanlık zamanlarda dahi var olma iradesini diri tutan bu münevverler, Kırım Tatarlarının ve Türk dünyasının yolunu aydınlatmıştır." dedi.
Vatanlarından binlerce kilometre uzağa sürgün edilen Kırım Tatarlarının kalbinin her şartta Kırım’da attığını belirten Abdulhadi Turus, "İşte bu sürgün yılları, vatana dönüş mefkûresini taşıyan düşünce insanlarını ve aksiyoner dava adamlarını da beraberinde yetiştirmiştir. Barışçıl yöntemlerle millî varlık mücadelesini hayatının merkezine alan bu isimler, Kırım Tatarlarının milli bilincini diri tutarak her zeminde sorumluluk üstlenmiştir. Tüm bu isimler arasında, bugün aramızda bulunmasından müşerref olduğumuz Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu özel bir yerde durur." ifadelerini kullandı.
"Kimdir Kırımoğlu? Musa Mahmut, Ceppar Akimov, Mustafa Selimov gibi isimlerle aynı mücadele ikliminde yoğrulan Kırımoğlu; gasp edilen hakların iadesi için 303 gün süren açlık grevi yapan, defalarca tutuklanan ve yıllarını cezaevlerinde geçiren bir direniş, millî uyanış sembolüdür." diyen YTB Başkanı Turus şöyle devam etti:
İsmail Gaspıralı’dan Numan Çelebi Cihan’a uzanan fikrî mirasın yirminci yüzyıldaki güçlü taşıyıcısı olarak Kırım Tatar davasına yön verir. Kırımoğlu; sürgün vagonlarında doğan, Sovyet zindanlarında pişen ve bugün hala dimdik ayakta durarak Türk Dünyasına, tüm insanlığa ilham olan bir canlı tarih, tabiri caizse “Yaşayan Efsane”dir.
"YTB OLARAK KIRIM TATARLARININ YANINDAYIZ"
YTB olarak Kırım Tatarlarına yönelik çalışmalarının, tüm alanlar içinde müstesna bir yerde durduğunu kaydeden Turus, "Uzun yıllar vatanlarından uzak bırakılan kardeşlerimizin yaşadığı tarihî acılar, Başkanlığımızın hafıza, farkındalık ve savunuculuk faaliyetlerinin önemli başlıkları arasında yer alıyor. Bu çerçevede her yıl mayıs ayında Kırım Tatar Sürgünü anma programlarını destekliyor; yaşanan acıların unutulmaması ve uluslararası alanda görünür kılınması için çalışmalar yürütüyoruz. YTB olarak konferanslar, paneller, belgeseller, kitap çalışmaları, sergiler ve kültürel hareketlilik projeleriyle Kırım Tatarlarına yönelik haksız uygulamaların duyurulmasına katkı sunuyoruz. Bu faaliyetlerle tarihsel hafızanın korunmasını ve adalet temelli bir farkındalığın güçlenmesini hedefliyoruz. 2014 yılı öncesinde Kırım Yarımadası’ndaki Türk-İslam mimari mirasını kapsayan geniş ölçekli bir envanter çalışması gerçekleştirdik ve bu çalışmayı “Kırım’daki Kırım Tatar (Türk-İslam) Mimari Yadigârları” adıyla kalıcı bir esere dönüştürdük. Aynı dönemde 1944 Sürgünü’nü yaşamış 246 tanıkla yürüttüğümüz sözlü tarih çalışmasıyla güçlü bir arşiv oluşturduk; bu arşivden seçilen anlatılarla “Onlar da İnsandı” adlı belgesel kitabı yayımladık. Anadolu’nun dört bir yanındaki Kırım Tatarı kardeşlerimizin özellikle sivil toplum alanındaki çalışmalarında yanlarında durarak destekliyor, görünür kılıyoruz. Bütün bu faaliyetlerimizin temel bir amacı var: hafızamızı diri tutmak, dayanışmamızı pekiştirmek ve geleceğe dair umutlarımızı kuvvetle taşımak." diye konuştu.
"EN BÜYÜK KERAMETİ, HAKLILIĞINDAN ALDIĞI GÜÇ"
Kırımoğlu'nun Kırım Tatarları arasında “Mustafa Ağa” ve “Yol Başçı” olarak anılmasının ve kendisine “Kırımoğlu” soyadı verilmesinin, adanmış bir mücadelenin doğurduğu derin saygının açık bir ifadesi olduğunu belirten Turus, "Mustafa Ağa’nın mücadelesindeki en büyük keramet, haklılığından aldığı güçtür. En ağır provokasyonlara rağmen halkını şiddetten, kinden, düşmanlıktan uzak tutmuş; davasını “demir bir irade” ve sivil direnişle savunarak dünyaya insanlık dersi vermiştir." ifadelerini kullandı. Turus, Kırımoğlu’nun sekseninci doğum yılı vesilesiyle hazırladıkları ve bugün tanıtımını yaptıkları "Vatana Adanmış Ömür: Mustafa Kırımoğlu" adlı eserin işte bu mücadelenin hafızasını kayıt altına alma gayretinin bir ürünü olduğunu dile getirdi.
"KIRIMOĞLU GELECEK NESİLLERİMİZE REHBER OLACAKTIR"
Kitabın Kırım’ın tarihî ve coğrafi arka planından millî hareketin gelişimine, Kırımoğlu’nun liderlik vasıflarından tanıklıklara uzanan bütüncül bir çerçeve sunduğunu kaydeden Turus, "Hayatta olan bir dava adamının mücadelesini, kendi döneminin tanıklarıyla birlikte kayıt altına almanın, gelecek nesiller için güçlü bir hafıza zemini oluşturduğuna inanmaktayız. İsmail Gaspıralı’nın “Dilde, Fikirde, İşte Birlik” şiarını şahsında yaşatan Mustafa Aga’nın bu kitabın sayfaları arasında şahit olacağınız dik duruşu, inanıyorum ki gelecek nesillerimize en büyük rehber olacaktır." şeklinde konuştu.
"BEN KLAS DURUŞU KIRIMOĞLU'NDA GÖRDÜM"
Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Dr. Serdar Çam konuşmasında, Millî Lider Kırımoğlu’nun cesaret, azim, vefa ve hedefe odaklanma gibi karakter özelliklerini vurguladı ve "Mustafa Ağa dediğimiz zaman ne geliyor. Benim aklıma ne geliyor? Sadakat geliyor, vefa geliyor, hüzün geliyor, azim geliyor, cesaret geliyor. Güçlü bir şekilde hedefe kilitlenme geliyor. Yine aynı şekilde millî ve manevi değerlerinin değerini bilmek, sahip çıkmak ve genelceye aktarabilmek geliyor Yani kısacası aslında bakıldığında bir rol model olabilmenin şartları olan bütün unsurlarına üzerinde barınırmış bir hareket lideri geliyor. Bu özelliklerin hepsini gençliğinden beri yaşayarak anlatmıştır. Bugün eksik olan klas duruşun olmamasıdır, ben klas duruşu Mustafa Kırımoğlu’nda gördüm." ifadelerini kullandı.
“BU DÜNYANIN MUSTAFA AĞA’YA İHTİYACI VAR”
Ayrıca Çam, Kırımoğlu’nun siyasi hareketinde şecaat ve yaşama odaklı mücadelenin ön plana çıktığını, onun halkını koruma ve yaşatma yaklaşımının örnek alınması gereken bir özellik olduğunu belirtti ve şu şekilde konuştu:
Bizlere ders olarak öğretilen diğer hususlardan bir tanesi eğer bir mefkureniz bir davanız varsa sonuç alıp almamanız önemli değil. Duruşunuz nedir? Tarafınız nedir? Hedefiniz nedir? Ve ne ne varıp varıp varmamanız da önemli değil. Önemli olan o yolda bir kararlılıkla ilerleyebilmek, gidebilmek. Bu noktada Mustafa Ağa’ya Allah ona uzun ömürler versin. Daha nice güzel gençleri yetiştirsin, kurmaylar yetiştirsin, kadrolar yetiştirsin. Mustafa Ağalara çok ihtiyacı var dünyanın. Özellikle özgürlük, bağımsızlık mücadelesi veren tüm milletlerin Mustafa Ağa’nın siyasi hareketinin tarzına ihtiyacı var.
YTB tarafından hazırlanan ve Kırımoğlu’nun hayatını konu alan belgeselin gösterimi yapıldı.
KIRIMOĞLU: TRUMP'IN PLANINI TANIMIYORUZ
Program; Kırım Tatar halkının millî lideri ve Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun konuşmaları ile devam etti. Kırımoğlu, YTB’nin Kırım Tatarları ve Kırım Tatar gençleri adına muhteşem işler yaptığına vurgu yaparak sözlerine başladı.
Kırım’ın 2014 yılında işgal edildiğine atıf yapan Kırımoğlu, işgal ile birlikte Kırım Tatarlarının kaçırılıp öldürüldüğünü, siyasi baskıları arttığını ve Kırım Tatarlarının zorla vatanından edildiğini söyledi.
Bununla birlikte Rusya'nın Ukrayna'ya karşı 24 Şubat 2022 tarihinden bu yana sürdürdüğü topyekûn işgal girişimi ve saldırılarına değinen Kırımoğlu, Ukrayna devleti için Kırım’ın güvenliğinin sağlanmasının öncelikli olduğunu belirtirken, Kırım Tatarları açısından hayatta kalmanın ve millet olarak varlığını sürdürmenin de hayati bir mesele olduğunu vurguladı.
Öte yandan Kırımoğlu, ABD Başkanı Donald Trump tarafından teklif edilen barış anlaşmasının Kırım Tatarları için kabul edilemez olduğunun altını çizdi. Anlaşma taslağına göre işgal altındaki toprakların Rusya tarafından tanınacağını ve Kırım Yarımadası’nın Rus toprağı sayılacağını söyleyen Kırımoğlu, bunun Kırım Tatar halkı için büyük bir tehlike oluşturduğunu belirtti.
“TÜRKİYE KIRIM’IN İŞGALİNİ TANIMADI VE TANIMAYACAK”
Öte yandan Türkiye’nin Kırım işgalini tanımadığını ve tanımayacağını vurgulayan Kırımoğlu, barışın uluslararası hukuk çerçevesinde ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğü esas alınarak sağlanması gerektiğini ifade etti.
“KİTAPTAKİ ÇOĞU FOTOĞRAFI BEN BİLE GÖRMEMİŞTİM”
Kırımoğlu, kendisi adına hazırlanan "Vatana Adanmış Ömür: Mustafa Kırımoğlu" isimli eserin anlamına değindi. Kırımoğlu, kitabın doğum gününe denk getirilmesinin kendisi için özel bir anlam taşıdığını belirterek, bu tür eserlerin genellikle vefat eden kişiler için hazırlandığını esprili bir şekilde söyledi.
Kırımoğlu konuşmasını, “İnsanın doğum gününde veya cenazesinde o insan hakkında sadece iyi sözler var. Onun için bu kitapta sadece benim hakkımda iyi sözler var. Kitaptaki beş yüzden fazla resmi kendim bile görmemiştim. Nereden buldular bilmiyorum. Bu büyük çalışma için Allah razı olsun.” ifadeleriyle sonlandırdı.
Ardından hediye takdimi ve toplu fotoğraf çekimi yapıldı.
Kırımoğlu, katılımcılar için Kırım Türklerinin millî mücadelesini, ana vatan Kırım’a dönüş çabalarını ve Kırımoğlu’nun hak mücadelesindeki öncü rolünü anlatan "Vatana Adanmış Ömür: Mustafa Kırımoğlu" isimli eseri imzaladı.
Program kapsamında; eserde kullanılan fotoğraflar sergilendi.
Ayrıca Kırım Tatar geleneksel kıyafetlerinin ve eşyaları sergide yer aldı.
Program Kırım mutfağından ikramların sunulması ile sona erdi.