İstanbul’daki ikinci görüşmede Rusya’nın Ukrayna’ya sunduğu memorandumun içeriği belli oldu. Belgede, Ukrayna’dan asker çekilmesi ve tarafsızlık gibi taleplerin yanı sıra Zaporijjya, Donetsk, Luhansk, Herson ve Kırım’ın hukuken Rusya toprağı olarak kabul edilmesi yönünde talepler öne çıkıyor.
İstanbul’da gerçekleştirilen ikinci Ukrayna-Rusya görüşmesinin ardından, Rus tarafının Ukrayna’ya ilettiği ve ateşkes koşullarını içeren memorandumun içeriği belli oldu. Rus propaganda haber ajansı TASS tarafından 2 Haziran akşamı yayımlanan belge, Moskova'nın barış süreci için öne sürdüğü talepleri gözler önüne serdi.
KIRIM DAHİL 5 BÖLGE RUSYA’YA BIRAKILMALI
Rusya, ateşkesin ön koşulu olarak, Kırım Yarımadası, Luhansk, Donetsk, Zaporijjya ve Herson bölgelerinin uluslararası alanda “Rusya olarak” tanınmasını ve Ukrayna güçlerinin söz konusu topraklardan geri çekilmesini talep etti.
UKRAYNA TARAFSIZ ÜLKE STATÜSÜ BENİMSEMELİ
Belgede ayrıca, Ukrayna'nın tarafsız bir ülke statüsü benimsemesi ve askeri ittifaklara katılmaktan vazgeçmesi gerektiği vurgulandı. Yabancı askeri varlığının Ukrayna topraklarında yasaklanması da bu çerçevede dile getirilen maddelerden bir diğeri.
NÜKLEER SİLAHLARDAN VAZGEÇİLMELİ VE SİLAHLI GÜÇLERİN SAYISI SINIRLANDIRILMALI
Moskova yönetimi, Ukrayna’nın nükleer silahlardan feragat ettiğini açıkça teyit etmesini isterken, ülkedeki “milliyetçi oluşumların” dağıtılmasını ve Ukrayna ordusunun personel sayısının sınırlandırılmasını da “barış koşulu” olarak ortaya koydu. Ayrıca belgede, Rus diline resmi statü tanınması ve Rusça konuşan nüfusun haklarının korunması talebi yer aldı.
RUSYA TÜM YAPTIRIMLARIN KALDIRILMASINI İSTİYOR
Kremlin’in sunduğu belge yalnızca güvenlik alanıyla sınırlı değil. Rusya, kendisine yönelik tüm yaptırımların kaldırılmasını ve yenilerinin uygulanmamasını talep ederken, savaş nedeniyle ortaya çıkan zararlar için tarafların birbirine karşı taleplerden feragat etmesini istiyor. Ukrayna Ortodoks Kilisesine yönelik kısıtlamaların kaldırılması ve Rusya ile diplomatik ve ekonomik ilişkilerin kademeli olarak yeniden tesisi de belgeye dahil edilen maddeler arasında bulunuyor.
RUSYA’NIN ATEŞKES KOŞULLARI
Ateşkesin sağlanması konusunda ise belgede iki farklı senaryo öne sürülmüş durumda. İlk senaryo, Ukrayna birliklerinin Luhansk, Donetsk, Zaporijjya ve Herson bölgelerden çekilmeye başlamasını içerirken; ikinci ve daha geniş kapsamlı teklif, Ukrayna'da seferberliğin sona erdirilmesini, silahlı kuvvetlerin yeniden konuşlandırılmasının durdurulmasını ve ülkeye yönelik silah sevkiyatı, uydu ve istihbarat desteği dahil dış askeri desteğin tamamen kesilmesini öngörüyor. Bununla birlikte, siyasi tutsaklar için karşılıklı af ilanı ve sıkıyönetimin kaldırılmasından en geç 100 gün sonra Ukrayna’da seçimlerin yapılması da Rusya’nın talepleri arasında yer alıyor.
UKRAYNA İLE RUSYA HEYETLERİ İSTANBUL'DA 2. KEZ GÖRÜŞTÜ
Ukrayna ve Rusya heyetleri, 24 Şubat 2022 tarihinden bu yana aralıksız olarak devam eden savaşta ateşkesi konuşmak üzere 2 Haziran 2025 tarihinde İstanbul'da görüştü.
İlk turu 16 Mayıs 2025 tarihinde yine İstanbul'da gerçekleşen görüşmenin devamı niteliğinde olan ikinci görüşmede; Ukrayna heyeti koşulsuz ateşkes, liderler düzeyinde görüşmelerin yapılması, savaş esirleri takası ve Rusya'ya kaçırılan Ukraynalı çocukların iadesinin gündeme taşıdı.