Kırım Tatar Milli Kurultayı tarafından 2010 yılında alınan kararla her yıl 26 Haziran günü, Kırım Tatar Millî Bayrak Günü olarak kutlanıyor.
Kırım Tatar Millî Kurultayı’nda 2010 yılında alınan karar ile birlikte her 26 Haziran'da, Kırım Tatar Millî Bayrak Günü kutlanıyor. Kırım Tatar kimliğinin, adaletinin ve özgürlüğünün sembolü olan Tarak Tamgalı Gökbayrak günümüzde Rus işgaline karşı mücadelenin sembolü olarak kabul ediliyor.
Her yıl bugün, dünyanın farklı yerlerinde Kırım Tatar bayrağı göndere çekiliyor. Rus işgaline kadar Kırım’da coşkuyla kutlanan, günümüzde de Ukrayna’nın ana kısmında geniş çapta etkinliklerle kaydedilen Kırım Tatar Bayrak günü, Kırım’da Kırım Tatar gençlerin teşebbüsü ile ilk kez 2009 yılında kutlandı.
Bayramın fikir babası olan Kırım Derneği Genel Başkanı merhum Dr. Ahmet İhsan Kırımlı, 2005 tarihinde gerçekleştirilen Kırım Tatar Gençlik Kurultayı sırasında, II. Kırım Tatar Millî Kurultayı’nın her zaman hatırlanması gereken bir vaka olduğunun altını çizmiş ve bunun bir bayram olarak kutlanmasını teklif etmişti.
KIRIM TATAR MİLLÎ BAYRAĞI
Kırım Tatarlarının millî bayrağı; Türklüğü temsil eden gök mavisi zemin üzerinde yer alan ve binlerce yıllardan beri çeşitli Türk boylarında da kullanılagelen üç dişli ve altın sarısı rengindeki Tarak Tamga’dan oluşmaktadır. 1917 yılında kurulan Kırım Halk Cumhuriyeti'nin de millî bayrağı olarak, Tarak Tamgalı Gökbayrak kullanılmıştır. Kırım Halk Cumhuriyeti'ni ilan edecek olan ve 9 aralık 1917 tarihinde açılan I. Kırım Tatar Milli Kurultayı'nın açılış günü münasebetiyle, Kırım’ın bütün şehir, kasaba ve köylerindeki Türk-Tatar daireleri, evleri ve sokakları Tarak Tamgalı Gökbayrak’larla süslenmişti.
Tarak Tamga tarihte çeşitli Türk boylarında, özellikle Kırım’da görülmekte, bugünkü hali ile Kırım Hanlığı'nda ortaya çıkmaktadır. XV. yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren Kırım’ı ve onun kuzeyindeki geniş bozkırları içine alan kudretli müstakil bir devlet teşekkül etmiş oldu: Kırım Hanlığı’nın başşehri olan Bahçesaray’da bulunan Hansaray’ın bazı giriş kapıları ve duvarlarında da Tarak Tamga’lar görülmektedir. Tarak Tamga’daki üç dişin, Kırım Hanlığındaki üç gücü; tarağın orta dişini Han’ın, sağ dişini Kalgay’ın, sol dişini ise Nureddin’in temsil ettiği rivayet edilmektedir. Bir başka rivayette ise, Tarak Tamga’nın terazi şekli ile adaleti temsil ederek, Kırım Hanlığı'nın adil olduğu anlatılmaktadır.
18 Mayıs 1944’teki büyük sürgünden sonra büyük mücadelelerle vatan Kırım’a dönen Kırım Tatarları, Akmescit’te 74 yıl aradan sonra II. Kırım Tatar Millî Kurultayı’nı toplamışlardır. 26-30 Haziran 1991 tarihleri arasında toplanan II. Kırım Tatar Millî Kurultayı'nda Gökbayrak milli bayrak olarak Kurultay salonlarına asılmıştı.
Peki Kırım Tatar Bayrak Günü nasıl ortaya çıktı ve ne zamandan itibaren kutlanmaya başladı?
İLK OLARAK KIRIM TATAR MİLLİ BAYRAK BAYRAMI OLARAK KUTLANDI
2009 yılında, birçoğu Kırım Haber Ajansında (QHA) çalışan bir grup Kırım Tatar genç, Kırım Tatar Millî Bayrak Günü etkinliğini hazırlamak için organizasyon komitesini oluşturdu ve komite başkanlığını o zaman Kırım Haber Ajansı İngilizce sayfası editörü olan Rüstem Ablâtif üstlendi. Gençlerin aktif çalışmaları neticesinde 26 Haziran 2009 tarihinde Akmescit’in merkez meydanında ilk kez Kırım Tatar Millî Bayrak Bayramı organize edildi. O günün sembolü de, dönemin Bursa Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Merhum Başkanı Adnan Süyen’in 2009 yılında diktirip armağan ettiği 21×12 metre boyutlarına sahip dünyanın en büyük Kırım Tatar Bayrağı oldu.
Organizasyon komitesinde yer alan, dönemin QHA video sayfası editörü, yönetmen Esma Kasar o günlere dair anılarını şöyle paylaştı:
Hazırlıklara başladığımızda fikirlerimizi, dönemin Bursa Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı merhum Adnan Süyen Bey ile paylaştım. Bana, ‘Kızım, elimden gelen yardımı yaparım’ dedi, biz de kendisine bayram için büyük Kırım Tatar bayrağına ihtiyacımız olduğunu söyledik. Ve rahmetli Adnan ağamın diktirip Kırım’a ulaştırdığı dünyanın en büyük bayrağı ilk Kırım Tatar Bayrak gününde Akmescit’te açıldı. Bunun yanı sıra, meşhur şarimiz Ablaziz Veliyev’le konuşarak bayrak hakkında bir şiir yazmasını istemiştim, mezkur şiir Server Kakura tarafından bestelenmişti. Bir sıra iş adamı da girişimimize maddi destek vermişti.
2010 tarihinde Kırım Tatar Milli Kurultayı, II. Kırım Tatar Milli Kurultayı’nın açılış günü olan 26 Haziran gününün Kırım Tatar Bayrak Günü olarak kutlanmasına ilişkin kararı kabul etti. O yıldan bu yana Kırım Tatarları, her yıl 26 Haziran’da Kırım Tatar Millî Bayrak Günü’nü milli bir bayram havasında kutlamaya devam ediyor.
RUS İŞGALİNDEKİ KIRIM'DA "KIRIM TATAR BAYRAK GÜNÜ"
Kırım Tatar Bayrak Günü’nde Kırım’da başkent Akmescit ve diğer yerleşim yerlerinde her yıl binlerce insanın katılımıyla çeşitli etkinlikler düzenleniyordu. Fakat Kırım’ın 2014 Şubat'ında Rusya tarafından işgal edilmesinden sonra Kırım Tatar Bayrak Günü vesilesiyle düzenlenen etkinlikler, Kırım Tatar Milli Meclisinin koordinasyonuyla Kırım Tatar sivil toplum kuruluşlarınca Ukrayna’nın ana kısmında gerçekleştirilmeye başladı.
Kıyiv başta olmak üzere Ukrayna’nın farklı yerlerinde ve diasporada Kırım Tatar Bayrak Günü dolayısıyla kutlama etkinlikleri yapılırken, Rus işgali altındaki Kırım’da Kırım Tatar aktivistler, işgalci yönetimin tüm baskılarına rağmen Kırım Tatar Bayrak Günü’nü kutlamak için farklı etkinlikler düzenlemeye gayret ediyor.