BM İnsan Hakları Konseyi’nin 60. oturumu kapsamında 22 Eylül 2025 tarihinde düzenlenen yan etkinlikte, Rusya'da ve işgal altındaki Kırım’daki insan hakları ihlalleri ele alındı. Etkinlik, Avusturya, Belçika, Hollanda, Lüksemburg ve Polonya tarafından organize edildi.
Cenevre’de BM oturumunda Rusya ve işgal altındaki Kırım’daki insan hakları ihlalleri ele alındı. Zürih’teki Milletler Sarayı’nda BM İnsan Hakları Konseyi’nin 60. oturumu 22 Eylül 2025 tarihinde düzenlendi. Avusturya, Belçika, Hollanda, Lüksemburg ve Polonya’nın ev sahipliğinde gerçekleştirilen paralel etkinlikte, Rusya’nın işgali altındaki Kırım’daki insan hakları durumu ele alındı.
BM İnsan Hakları Konseyi oturumunda Rusya’daki insan hakları durumuna ilişkin sunum yapan BM Özel Raportörü Mariana Katzarova, 2024 ortasından 2025 Ağustos ortasına kadar olan dönemi kapsayan bir değerlendirme paylaştı. Katsarova, raporunu mağdurlar, tanıklar, avukatlar ve sivil toplum temsilcilerinden alınan yaklaşık 200 doğrulanmış ifadeye dayandırdığını belirtti.
BASKILAR SÖZDE SİYASİ GEREKÇELERLE ÖRTBAS EDİLİYOR
Katsarova, Rusya’daki baskıların ve muhalif seslerin susturulmasının endişe verici bir şekilde arttığına dikkat çekti. “Yabancı ajanlar”, “istenmeyen kuruluşlar”, “sahte haberler” yasalarının yanı sıra “terörizm”, “aşırılıkçılık”, “vatana ihanet”, “casusluk” ve yabancı devletlerle ya da uluslararası kuruluşlarla “gizli iş birliği” suçlamalarının, siyasi gerekçelerle yürütülen baskıları örtmek için kullanıldığını belirtti.
Aynı zamanda Katsarova, Rus mahkemelerinin çoğunlukla işkence yoluyla elde edilen ifadeleri kabul ederek uzun hapis cezaları verdiğini vurguladı.
Oturuma ayrıca; 2015 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi yazar Svetlana Aleksiyeviç, 2024 İngiliz Kitap Ödülü “Yayın Özgürlüğü” kategorisi kazananı, Rusya’da savaş karşıtı tutumu nedeniyle gıyabında 14 yıl hapis cezasına çarptırılmış yazar Boris Akunin, Radyo Svoboda (Radio Free Europe/Radio Liberty) gazetecisi, eski siyasi tutuklu, Ağustos 2024’te serbest bırakılan Alsu Kurmaşeva, Krym.Realii (Kırım.Realii) gazetecisi, Kremlin rejiminin eski tutsağı, Haziran 2025’te özgürlüğüne kavuşan VladIslav YesIpenko da katılım sağladı.
SİYASİ MAHKÛMLAR ANILDI
Yesipenko konuşmasında Rusya hapishanelerinde hayatını kaybeden siyasi mahkûmları andı. Bunlar arasında gazeteciler Oleksiy Besarabov, Volodımır Dudka, Dmytro Shtyblikov, Viktoriya Roşçina ile Kremlin’in Kırım’daki tutukluları Halyna Dovhopola ve Kostiantyn Shyrinh yer aldı. Yesipenko, bu kişilerin hikâyelerinin kimseyi kayıtsız bırakmadığını vurguladı.
Yesipenko ayrıca uluslararası ortakların desteğinin önemine dikkat çekti ve Rusya’nın saldırganlığına hem cephede hem de medya alanında ortak bir şekilde karşı koyma umudunu dile getirdi.
VLADISLAV YESIPENKO
Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) 16 Mart 2021 tarihinde yaptığı açıklamada, 10 Mart 2021 tarihinde Kırım’da Ukrayna vatandaşı VladIslav YesIpenko’nun tutuklandığını duyurmuştu. Rus işgal güçleri, Yesıpenko’nun Kırım’daki önemli tesisler ile ilgili bilgi topladığını ve güya Ukrayna istihbaratına çalıştığını iddia etmişti.
Alıkonulduktan sonra 27 gün boyunca Yesıpenko’nun bağımsız avukatlarla görüşmesine izin verilmedi. Daha sonra alıkonulan gazeteci, Rus istihbarat görevlilerin itiraf ifadesi imzalatmak için kendisine karşı işkence uygulandığını bildirmişti.
Kırım’daki sözde mahkeme 2022 yılında Yesıpenko’yu 5 yıl hapis ve 110 bin ruble para cezasına çarptırmıştı.