Bugün Irak Türkmenleri tarafından 7 Ekim 1997'de ilan edilen Türkmen Millî Bayramı coşkuyla kutlanıyor.
20. yüzyılda zulüm, katliam ve gözyaşıyla sınanan Irak Türkmenleri, 1997 yılında 1. Büyük Türkmen Kurultayı ile tarihî bir dirilişe imza attı.
4-7 Ekim 1997 tarihlerinde Erbil’de düzenlenen kurultayda, Irak devlet tarihinde ilk kez hür Türkmen idaresi tecelli etti.
Tüm dünyadan kurultaya katılan delegeler, Irak Türkmen Cephesi çatısı altında birleşme iradesi göstererek, millî dava için ortak mücadele kararı aldı.
İSTANBUL TÜRKÇESİ RESMÎ DİL OLDU
Kurultayda alınan kararlarla:
- Irak Türkmenlerinin resmî dili Yeni harflerle İstanbul Türkçesi olarak belirlendi
- “Temel İlkeler Deklarasyonu” oy birliğiyle kabul edilerek dünyaya ilan edildi
- Din, lehçe, sınıf, mezhep veya bölge ayrımını reddeden bir anlayış benimsendi
- Irak Türkmen Cephesi çatısı altında millî mücadele için tüm imkânların seferber edilmesi kararlaştırıldı
7 EKİM: BİRLİKTEN DOĞAN BAYRAM
Kurultayın tamamlandığı gün olan 7 Ekim, Türkmen Millî Bayramı olarak kabul edildi.
Bu tarih, Erbil’den Kerkük’e, Telafer’den Mendeli’ye kadar tüm Türkmen coğrafyasında birlik ruhunun ve millî iradenin simgesi olarak kutlanıyor.
1. Büyük Türkmen Kurultayı'nda ITC Başkanı ve 3 üye Yürütme Kurulu seçildi. 30 üye Şura Meclisine, 5 üye Denetleme Kuruluna, 5 üye Disiplin Kuruluna ve 4 üye ise Şura Sekretaryasına seçildi.
1.TÜRKMEN KURULTAYI TEMEL İLKELER DEKLARASYONU
Madde 1 Giriş :
Bu belgede yer alan esaslar Türkmen toplumunun temel ilkelerini oluşturmakta olup, tadili ve değiştirilmesi sadece Türkmen Kurultayının yetkisindedir. Türkmen kurum ve kuruluşları tüzük, program ve faaliyetlerini bu ilkeler doğrultusunda düzenleyecektir.
Madde 2 Türkmen Adı :
Türkmen adı bir toplumu ifade etmekle olup, Müslüman Oğuz Türklerine verilen addır. Türkmenler; Hicri 53’ten başlayarak tarihin çeşitli dönemlerinde, Orta Asya’dan bölgeye göç eden ve Telafer’den Mendeli’ye kadar olan coğrafi kesime yerleşen, Osmanlı’dan sonraki dönemde işbaşına gelen rejim ve hükümetlerin baskı ve asimilasyonları neticesinde can güvenliği nedeniyle Irak’ın çeşitli yörelerine dağılmak zorunda kalan bir toplumdur.
Madde 3 Türkmenlerin yazı dili İstanbul Türkçesi, alfabesi yeni Latin alfabesidir. Madde 4 Türkmen toplumu ve Türkmen davası bir bütündür. Din, lehçe, sınıf, mezhep veya bölge ayırımını reddeder.
Madde 5 Türkmen olmak mensubiyet ve şuurladır. Türkmen olduğunu hisseden herkes Türkmen’dir. Irkçılık reddedilir.
Madde 6
Türkmen olduğunu söyleyen ve bunu davranışlarıyla ispat eden ve milli davaya sadakatle bağlı herkes bu davada yer alma, mücadele verme, Türkmen kurum ve kuruluşlarında görev alma hakkına sahiptir.
Madde 7
Türkmen toplumu, milli amaçlarına ulaşmak için sivil, demokratik ve barışçı bir yol takip eder. Ancak vaki bir tehdit karşısında meşru müdafaa hakkına sahiptir. Türkmen toplumu; varlığını, hak ve menfaatlerini korumak, vaki tehditleri bertaraf etmek için gerekli organizasyon ve örgütlenmeyi oluşturma yetkisine sahiptir.
Madde 8
Türkmen Toplumunun Amacı
a. Irak’ın toprak bütünlüğü içerisinde Türkmenlerin ve diğer milletlerin meşru haklarına kavuşması;
b. Irak’ta demokratik, insan hak ve özgürlüklerine saygılı çoğulcu parlamenter bir sistemin kurulması;
c. Irak’ta yaşayan tüm etnik, mezhebi ve dini azınlıklar arasında eşitliğin sağlanması;
d. Siyasi ve idari yapının eşit haklar ilkesi esaslarına göre düzenlenmesidir.
Madde 9
Türkmen toplumu, Irak yönetimlerinin toplum aleyhine aldıkları, idari, siyasi, sosyal ve kültürel kararların tümünü reddeder. Zorla göç ettirilen veya göç etmek zorunda bırakılan Türkmenlerin eski yerlerine iade edilmesi, uğradıkları mağduriyetlerin telafisini ve zararların tazminini talep etmektedir. Türkmenlere ait kamulaştırılan ve el konulan tarım arazileri ve gayrimenkullerin sahiplerine iade edilmesini, siyasi nedenlerle idam edilen veya çeşitli cezalara mahkûm edilen rejim mağdurlarına veya varislerine itibarlarının iadesini ve tazminat ödenmesini istemektedir.
Madde 10
Türkmen mücadelesi amacına ulaşıncaya kadar, Türkmen kuruluşları Cephe çatısı altında birleşerek birlik ve beraberlik içerisinde hareket etmeyi kabul ederler. Cepheye rakip olmak, onu yıpratmak, zayıf düşürmek amacı ile her türlü örgütlenme, enformasyon ve benzeri faaliyetler kabul edilemez ve Türkmen toplumuna karşı düşmanca faaliyet olarak telakki edilir.
Madde 11
Türkmen mücadelesi hedefine ulaşıncaya kadar bütün imkanlar seferber edilecek, amaca varmak için görüş ve fikir ayrılıkları bir tarafa bırakılacak ve çekişmeler teşvik edilmeyecektir. Türkmen Kurultayı, kabul edilen Tüzük gereği 30 kişilik Şura üyeleri seçti. Şura, 07 Ekim 1997 tarihinde yaptığı ilk toplantısında Sekretaryasını, Irak Türkmen Cephesi Başkanını, Yürütme, Denetleme ve Disiplin Kurulları üyelerini belirledi.