Azerbaycanlı araştırmacı ve yazar Dilgam Ahmed, akademik çalışmaları, yayımladığı eserler ve uluslararası sergileriyle Azerbaycan Cumhuriyeti tarihi ve muhaceret alanında önemli bir isim hâline geldi. Ahmed’in koleksiyonları ve kültürel faaliyetleri, Türk dünyasının ortak hafızasına ışık tutuyor.
Azerbaycan Türkü akademisyen ve yazar Dilgam Ahmed, son yıllarda hem akademik hem de kültürel faaliyetleriyle dikkat çekiyor. 1985 yılında Revan’da dünyaya gelen Ahmed, Bakü Devlet Üniversitesi’nde siyaset bilimi ve sosyal hizmet alanlarında eğitim aldı. Hâlen İstanbul Üniversitesi’nde Türkiye Cumhuriyeti Tarihi üzerine doktora çalışmalarını sürdürüyor.
Ahmed, akademik çalışmalarının yanı sıra, Bakü’de yayımlanan Çapar tarih dergisinin editörlüğünü üstleniyor ve Çapar – Millî İrsin Tetkiki Merkezi’nin başkanlığını yürütüyor. Araştırma alanlarını özellikle Azerbaycan Cumhuriyeti (1918–1920) ve Azerbaycan muhacereti tarihi oluşturuyor.
Bugüne kadar yayımladığı eserler arasında Muhacirlerin Dönüşü (2017), Bir Yıldan Yüzyıla (2018), Azerbaycan Cumhuriyeti (2020), Berya Muamması (2022) ve Cumhuriyet Bayrağı (2023) gibi önemli kitaplar bulunuyor. 2023 yılında Azerbaycan Diaspora Komitesi’nin desteğiyle hazırlanan Türkiye’deki Azerbaycan Cemiyetleri (1920–1991) adlı eseri İstanbul’da tanıtıldı. 2024’te ise Azerbaycan’ın İstanbul Başkonsolosluğu tarafından yayımlanan Son Menzili İstanbul Olan Azerbaycanlılar adlı albüm-kitap büyük ilgi gördü.
Ahmed, topladığı zengin belge ve materyallerle bugüne dek 30 farklı sergiye imza attı. Bu sergiler Bakü’deki üniversitelerden Millî Azerbaycan Tarih Müzesi’ne, Marmara Üniversitesi’nden New York’taki Birleşmiş Milletler ofisine kadar geniş bir coğrafyada düzenlendi. 2025 yılında Washington’da Amerika-Azerbaycan Ticaret Odası’nın davetiyle açtığı sergi de büyük yankı uyandırdı.
Koleksiyonunda yalnızca Azerbaycan değil; Kuzey Kafkasya, Türkistan, İdil-Ural ve Kırım muhaceretlerine dair nadir belgeler de yer alıyor. Ahmet Ağaoğlu’na ait özel arşiv, Cafer Seydahmet Kırımer’in imzalı kitapları, Edige Kırımal ve Mustecip Ülküsal’a dair materyaller, ayrıca Tercüman gazetesinin 1893 jübilesine ait orijinal fotoğraf koleksiyonunun en kıymetli parçaları arasında bulunuyor.
Ahmed’in kültürel faaliyetleri arasında 2023 yılında düzenlenen I. Turan Kitap Festivali de öne çıkıyor. Çalışmaları nedeniyle pek çok ödüle layık görülen Ahmed, 2019’da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından “Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’nin 100. Yılı” madalyası ile onurlandırıldı. 2025’te Azerbaycan Diaspora Komitesi tarafından “diaspora hizmetleri” madalyası ile, daha önce ise Ukrayna Azerbaycanlıları Birleşik Cemiyeti ve Azerbaycan Gazeteciler Birliği tarafından ödüllerle takdir edildi.
Dilgam Ahmed, yaptığı çalışmalarla hem Azerbaycan Cumhuriyeti tarihine hem de Türk dünyasının ortak hafızasına değerli katkılar sunmaya devam ediyor.