Yalçın Topçu, Kırım Tatar romancı Cengiz Dağcı'yı andı

Türkiye Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yalçın Topçu vefatının seneidevriyesinde Kırım Tatar yazar ve şair Cengiz Dağcı'yı andı.

Haber Giriş Tarihi: 22.09.2025 10:30
Haber Güncellenme Tarihi: 22.09.2025 10:30
https://www.qha.com.tr/

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yalçın Topçu, Kırım Tatar yazar ve şair Cengiz Dağcı'yı vefatının 14. seneidevriyesinde anma mesajı yayımladı.

Ünü romancı Dağcı'nın vatan Kırım sevdasına dikkat çeken Topçu mesajında şu ifadelere yer verdi:

'Her işine Türk’üm; onun için yaşıyorum, onun için yapıyorum diye başlarsan sana lüzumlu kuvveti, kabiliyeti, damarlarındaki kanda bulursun.'

Tüm Türk dünyasının evlatları için rehber olan bu kıymetli nasihatin sahibi, Tatarların kadim vatanı ey güzel Kırım’ın ve asil milletinin asırlardır yaşadığı işgalin, sürgününün, katliamın, soykırımın, hasretin; dili, sesi ve kalemi, Türk dünyası edebiyatının büyük romancısı ve şairi Cengiz Dağcı’yı vefatının (22 Eylül 2011) yıldönümünde saygı, rahmet ve şükranla anıyoruz. Mekanı cennet, makamı ali olsun inşallah.

QIRIM MENİ ANASIN MI?

Cengiz Dağcı bugün kaleme aldığı "Qırım Meni Anasın Mı?" şiiriyle hatırlardaki yerini koruyor.

Kuneş batar, suküt bulur göl, irmaq, çay, Tuman yatar topelerniñ arqasına. Çatırdağnıñ qulağına asılğan Ay Beñzemezmi yaş kelinniñ sırgasına?

Men de dertli gecelerniñ bir sırdaşı, Eski Çatırsırın açar, dep arz ettim. Yuregimde ana yurtnıñ topraq, taşı… Kuneşimniñ dogmasını çoq istedim.

Kün dogmadı Qırımımnıñ semasında, Ağlaysıñmı, kederlenip, yanasıñmı? Qırım, Qırım! Boyle suvuq gecelerde Sen de meni yahşı söznen añasıñmı?

VATANINI KALBİNDE TAŞIYAN ADAM CENGİZ DAĞCI

Ünlü Kırım Tatar romancı Cengiz Dağcı, 9 Mart 1919’da Yalta’nın Gurzuf kasabasında dünyaya geldi. Cengiz Dağcı Türkiye’ye hiç gelmediği halde kitaplarını Türkiye Türkçesi ile yazmış, kitaplarının ilk redaksiyonunu da şair Ziya Osman Saba yapmıştır. Türkiye’de yayınlanan eserleri sayesinde Türkiye’de birçok insan Kırım’ı ve Kırım Tatarlarının yaşantılarını öğrenmiş oldu. İlk ve orta öğrenimini köyünde ve Akmescit’te aldı. Kırım Pedagoji Enstitüsü ikinci sınıfında iken İkinci Dünya Savaşı çıktı. 1941'de Ukrayna cephesinde Almanlara esir düştü. Almanların yenilmesi üzerine esir kampından kurtularak müttefik devletler safına sığındı. 1946`da Londra’da Wimbledon yakınlarına yerleşti.

Cengiz Dağcı vatanından ayrıldıktan sonra hiç Kırım’a dönemedi. Ancak Dağcı’nın naaşı, 22 Ekim 2011’de atalarının mezarlarının bulunduğu Kırım’ın Yalta bölgesi Kızıltaş köyündeki Müslüman mezarlığına defnedildi.

CENGİZ DAĞCI'NIN ESERLERİ

Eserleri savaştan önce yayınlanıyor olsa da, yazar asıl yurtdışına çıktığında tanınmaya başlandı.

Tüm hayatı boyunca gurbette Kırım’ın hayaliyle yaşadı, onun nefesini hissetti, romanlarının ve hikayelerinin her satırını sevgili Gurzuf köyüne, gençliğinin en mutlu yıllarını geçirdiği, Akmescit’e adadı. Dağcı’nın tüm eserlerinde vatanına olan sevgisi, Kırım Tatar ruhunun güzelliğine inancı yer alıyordu. Yazar, Kırım Tatarlarının başına gelen trajik olayların halkın tarihi, kültürel, ahlaki ve ulusal bağlarının yavaş yavaş kopmasına zemin hazırladığını düşünüyordu.

Dağcı’nın, roman yazarken kendisine biçtiği bir misyon vardı. Dağcı, Kırım’ın hafızası olacaktı. İnsanlar, Kırım’daki Türk’ün dramını Dağcı’dan okuyacak ve gelecekteki kuşaklara aktaracaktı. Dolayısıyla Dağcı eserleriyle Kırım Tatarlarının tüm zorluklardan sonra tarihe meydan okumalarını ve kendi ruh güzelliklerine inanmalarını sağlamaya çalıştı. Kendi halkını dünyaya tanıtmak için yazar Türk dilini seçti.

Cengiz Dağcı’nın Türk edebiyatının gelişmesine katkı sağladığı ve önemli eserleri arasında "Yoldaşlar", "Anneme mektuplar", "Onlar da insandı", "Badem Dalına Asılı Bebekler", "Yurdunu Kaybeden Adam", "Korkunç Yıllar" adlı eserler yer alıyor. Yazdıkları belgesellere (Gamalı Haç ile Kızıl Yıldız Arasında Türkler, 2005), çeşitli film (Kırımlı, 2014) ve dizi uyarlamalarına (Yurdumda Ölmek İstiyorum-"Onlar da insandı" uyarlaması-1993) konu oldu.

“Bize Tatar diyorlar, Çerkez diyorlar, Türkmen diyorlar, Kazak diyorlar, Özbek diyorlar, Azer diyorlar, Karakalpak, Çeçen, Uygur, Kabardı, Başkırt, Kırgız diyorlar. Bunlar hep yalan! Deniz parçalanamaz.” diyen usta yazarı, Kırım Haber Ajansı (QHA) olarak bir kez daha saygı ve rahmetle anıyoruz…