Rus işgali ikinci yılında dünya çapında protesto edildi

27 Şubat tarihi, Rus işgalinin ikinci yıl dönümü. Herhangi bir gerekçe yahut hukuki dayanak göstermeden, Rus vatandaşlarının tehlikede olduğunu iddia ederek bir gecede Kırım'a "yeşil adamları" çıkarmaya başlamış, silahlı milislerle parlamento binasını, askeri üsleri ve hava alanlarını işgal etmeye başlamıştı.

Rus işgali Kırım'da baskılarla, keyfi göz altılarla, giriş yasaklarıyla, kaçırılma ve faili meçhul cinayetlerle geçen karanlık bir dönem başlattı.

Dünyanın dört bir yanından Kırım Tatarları, işgalin ikinci yılında dünyanın dört bir yanında Rusya'nın baskı ve sindirme politikalarına karşı belirli günlerde protestolar düzenlemeye, Sovyet döneminden bugüne kayıplarını anmaya ve zincire vurulmak istenen Kırım'daki soydaşlarının seslerini, Ukrayna'nın ayrılıkçı teröristlerle boğuşmasını uluslararası topluma duyurumaya devam ettiler.

Kırım'daki keyfi gözaltılar, düzmece davalar ve faili meçhuller, konferanslarda konuşulup sergilende işlendi. Mitinglerde, protestolarda Tarak tamgalı gök bayraklarla, pankartlarla yürüyen binlerce tek yürek insanın "Rusya, Kırım'dan def ol!" sesleri meydanlarda çınladı.

Hangi şehirde, ne tür protestolar yapıldı? Rus işgaline ve baskıları nasıl duyuruldu?

Kiev'de Yapılanlar

Ukrayna’daki liselerde, Kırım’ın Rusya tarafından işgalinin 2. yıldönümü dolayısıyla “Kırımlıların Rus İşgaline Direniş Günü” konulu ders düzenlendi. Ayrıca Ukrayna halkını bilinçlendirmek ve Kırım'daki Rus şiddeti hakkında bilgilendirmek için başlatılan "Kırım Ukrayna'dır" adında enformasyon kampanyası çerçevesinde 20 Şubat'tan itibaren yayın maratonu, tv programları, belgesel yayınları, tiyatro oyunları ve konferanslar gerçekleştirildi.

Kiev'de Post Play Tanık tiyatrosu “26 Şubat davası” siyasi tiyatrosunu izleyicilere sundu. Kırım’ı işgalden sonra terk etmek zorunda kalan ve 2014 yılın Şubat ayında yaşananlara tanık olanlar hatıralarını paylaştı. Kırım’ı işgalden sonra terk etmek zorunda kalan ve 2014 yılının Şubat ayında yaşananlara tanık olup şu an tutukluları mahkemede savunamayanlar hatıralarını paylaştı. Amatör aktörler “26 Şubat dava”sının gerçek tanık ifadelerini kullandılar.

Lviv'de yapılanlar

26 Şubat tarihinde Lviv şehrinde Kırım’ın işgalinin ikinci yıldönümü dolayısıyla çeşitli etkinlikler düzenlendi. Birinci Lviv Multimedya Kütüphanesi'nde düzenlenen etkinlikte sivil toplum aktivistleri işgal edilen Kırım’daki yaşam hakkında bilgi verdi ve ünlü Kırım Tatar fotoğrafçı Emine Ziyatdinova’nın fotoğraf sergisini sundu.

Aynı gün 15.00'da “Skrinya” Alışveriş Merkezinin yanında ünlü Lviv atleti Oleg Skaşvili  daha önce söylediğini yaparak 38 tonluk tramvayı dişleri ile çekerek Ukrayna'da bir rekor kırarak rekorunu ve başarısını Kırım’ın işgal sorunu ile yarımadada yaşayan tüm özgür insanlara adadığını söyledi.

Yine aynı gün Krım SOS teşkilatının aktivistleri, Ukrayna’nın Lviv şehri sakinlerine Rusya tarafından işgal edilen Kırım’daki gerçekleri göstermek amacıyla 27 Şubat tarihinde şehrin merkezinde sıra dışı bir etkinlik düzenledi. Yaklaşık 40 kişinin katıldığı etkinlik kapsamında, askeri üniforma giymiş kişiler, Ukrayna ve Kırım Tatar bayrakları taşıyan aktivistleri zorla tutuklu nakil aracına bindirdi. Ardından askeri üniforma giymiş etkinlik katılımcılarını Kırım yarımadası şeklinde tasarlanmış alanı emniyet şeridi ile çevirdi. Tutuklu nakil aracının üzerine Kırım’ın Rusya tarafından işgal edilmesinden sonra yarımadada kaybolan ve baskılara uğrayan kişilerin fotoğrafları yerleştirildi. Akşam saatlerinde ise Lvivli ve Kırım Tatar aktivistler “Kırım Ukrayna’dır. Ortak Denizimiz Çalındı” konulu bir etkinlik düzenlendi. Etkinlik kapsamında Lviv’in merkezinde bulunan bir binanın duvarında dalgaların ve martı seslerinin eşliğinde Kırım kıyısının görüntüleri gösterildi. Şehir sakinlerine etkinliğin adı yazılan broşürler dağıtıldı.

Ankara'da yapılanlar

26 Şubat günü 19.30’da Türkiye Diyanet Vakfı Kocatepe Camii Konferans Salonu’nda, Kırım’ın Rusya tarafından işgal edilmesinin 2. yıldönümünde Kırım Tatar Dernekleri Platformu’nun organizasyonu ve Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkezi’nin ev sahipliğinde düzenlenen "Rus İşgali'nin İkinci Yılında Kırım'ı Konuşuyoruz" Programı gerçekleştirildi. Program'da TRT muhabiri Gönül Şamilkızı'nın hazırlamış olduğu video ve slaytlar eşliğinde Kırım’ın işgali gün gün anlatıldı. Ayrıca Gönül Şamilkızı’nın Kırım’ın işgali sırasında tutmuş olduğu notlar ve çekilen fotoğrafları kullanarak günbegün yaşananları kronolojik bir sırayla düzenleyerek hazırladığı “Büyük Savaşın Kurbanı Kırım” isimli el kitabının tanıtımı da yapıldı. Şamilkızı'nın ardından Ukrayna Ankara Büyükelçisi Sergiy Korsunskıy konuşma yaptı. Programda ayrıca Dr. Hakan Kırımlı da işgal süreci ve Rusya'nın yayılmacı politikası üzerine genel bir değerlendirmede bulundu.

Ertesi gün 28 Şubat'ta Kırım'ın Rusya tarafından işgalinin ikinci yıl dönümünde 13:00'da Rusya Ankara Büyükelçiliği önünde toplanan Kırım Tatarları, çocuk, genç yaşlı demeden ellerinde bayraklarla bir anda bastıran dolu ve yağmura rağmen bir miting gerçekleştirdiler. Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Başkanı Tuncer Kalkay'ın konuşmasının ardından Kırım Tatar Teşkilatları Platformu adına Platformun sözcüsü Mükremin Şahin Basın bildirisini okudu. Daha sonra Rusya Büyükelçiliği önünde siyah çelenkler koyan Kırım Tatarları olaysız bir şekilde dağıldı.

İstanbul'da yapılanlar

28 Şubat'ta saat 14.00'da İstanbul Kırım Derneği'nin düzenlediği bir miting gerçekleştirildi. Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği İstanbul şubesi organizasyonunda birçok şehirden Kırım Derneklerinin katılımı kaydedildi. Kırım Tatarları Rus işgalinin ve baskısının ikinci yılında bayraklar ve pankartlarla Beyoğlu'ndaki Rusya Başkonsolosluğu'na yürüdü. İstanbul Kırım Derneği Başkanı Celal İçten'in, Başkonsolosluk önünde Kırım'ın işgalinin ikinci yıl dönümü dolayısıyla hazırlanan basın bildirisini okumasından ve siyah çelenk bırakılmasından sonra göstericiler olaysız şekilde dağıldılar. Yürüyüş esnasında İstiklal Caddesi'nde bulunan turistlerin ve başka kimselerin de protestoya ilgi gösterdiği ifade edildi.

Kocaeli'nde yapılanlar

29 Şubat'ta Rusya'nın Kırım'ı işgalinin ikinci yılında, Kırım Tatar Milli Meclisi Türkiye Temsilcisi ve Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay'ın konuşmacı olarak katıldığı Kocaeli Kırım Türkleri Derneği tarafından bir konferans düzenlendi. Konferansta Kocaeli Kırım Türkleri Derneği Başkanı Suavi Oktay, üyelere ve davetlilere  Kırım Türkleri Genel Merkezinin ve Türkiye’deki derneklerin Kırım'ın Rusya Federasyonu'nca işgalinin ikinci yıl dönümünde aynı zamanda düzenledikleri protestolar ve eylemler hakkında bilgi verdikten sonra, Zafer Karatay Rus işgalinin ve iki yıldır süren baskı politikasından bahsetti. Rusya'nın herhangi bir hukuki dayanak göstermeden, düzmece bir gerekçe ile Kırım'ı işgal etmekle kalmayıp, yarımadada bilhassa Kırım Tatarlarına yönelik baskıları, sözde Kırım idaresinin keyfi göz altılarını, ev baskınlarını ve faili meçhul cinayetleri anlattı.

Avrupa şehirlerinde yapılanlar

Paris ve Lizbon dahil Avrupa’nın birçok şehrinde Kırım’ın Rusya tarafından işgalinin ikinci yıl dönümü dolayısıyla miting ve protesto gösterileri düzenlendi. 28 Şubat'ta Avrupa’da ikamet eden Ukraynalılar ellerinde sarı mavi Ukrayna bayrakları ile Portekiz, Fransa, İtalya, İspanya’nın büyük şehirlerinin caddelerinde yürüdü.

Kırım Tatarları burada, Romanya'da iki önemli miting gerçekleştirdi. 26 Şubat'ta, saat 15.00'da Rusya Federasyonu Köstence Başkonsolosluğu önünde Nejat Sali tarafından yönetilen Tatar Sivil Komitesi ve Naim Belgin tarafından yönetilen Romanya Demokrat Tatar Birliği, 26 Şubat 2014 Rus işgaline karşı protesto düzenlediler. 27 Şubat'ta da Rusya Federasyonu Bükreş Büyükelçiliği önünde, Romanya’daki Kırım Tatar diasporası Kırım’ın ilhakını protesto etti. Yağmurlu bir havada Bükreş ve Dobruca’daki Kırım Tatar toplumu Kırım’daki kardeşlerinin yanında olduklarını gösterdiler.

Moskova'da yapılanlar

Rusya'nın insan hakları ihlallerine kendi vatandaşları dahi kayıtsız kalamayıp vicdanen Kırım Tatarlarına ses verebildi. Moskovalı Alina Episova, Rusya tarafından işgal edilen Kırım’da “26 Şubat davası” kapsamında tutuklanan Kırım Tatar Milli Meclisi Başkan Yardımcısı Ahtem Çiygöz, Ali  Asanov ve Mustafa Degermenci’yi serbest bırakma çağrısında bulundu. 28 Şubat tarihinde Moskova’nın merkezinde bulunan Lubyanka meydanında (eski KGB merkezinin olduğu yerde) “26 Şubat davası” kapsamında tutuklanan Kırım Tatar siyasi tutuklulara destek veren tek kişilik bir protesto eylemi yapıldı. Aktivist  “Ahtem Çiygöz,  Ali Asanov ve Mustafa Degermenci’yi serbest bırakın” yazılı pankartla meydana çıktı.

Rusya'nın enformasyon savaşı sürdürüp Kırım'daki işgali kendince meşru gösterme çabası, bu tür eylemler (mitingler, tek kişilik protestolar, konferanslar) sayesinde sekteye uğratılarak uluslararası kamuoyuna Rus işgalinin gerçek yüzünü gösterip, insan hakları ihlallerine maruz kalıp türlü baskılarla yüzleşen Kırım'ın sesi oluyor. Bu nedenle bu tip etkinliklerin, Kremlin'in propagandasını çürürtmede önemli yeri bulunuyor. Yarımadada her gün baskılarla, tehditlerle, sözde davalarla yüzleşen Kırım Tatarlarının çığlığı, başka şehirlerden ses buluyor, hatırlatılıyor ve Rusya'nın hukuksuzlukları hiçbir zaman unutturulmuyor...