Çubarov: ''Dilleri sözle değil, pratikte korumak lazım''

AKMESCİT/SİMFEROPİL, 21.04.2011 (QHA) – Kırım Parlamentosu Kurultay-Ruh grubu başkanı Refat Çubarov, 20 Nisanda yapılan parlamento toplantısında dillerin sözle değil pratikte korunması gerektiğini söyledi.

Venedik Komisyonu, Ukrayna Parlamentosuna sunulan ve Rusça’ya ikinci resmi dil statüsü verilmesini öngören Ukrayna Dil Yasası tasarısının ülkede gerginliğe yol açabileceğini bildirmişti. Kırım Parlamentosu, Venedik Komisyonuna cevap olarak yasanın desteklenmesi talebiyle Venedik Komisyonu Başkanı Gianni Buciccio, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Thorbjorn Yagland, Avrupa Parlamentosu Başkanı Jerzi Buzek ve AGİT Ulusal Azınlıklar Yüksek Komiseri Knut Vollebaek’e başvuru yapma kararına Refat Çubarov karşı çıktı. Çubarov, “Bizim sadece sözleri değil, net işleri da göstermemiz gerekir. Burada dilin bir halkın şifresi olduğu kaydedildi. Önümüzdeki toplantıdan başlayarak Kırım Parlamentosunda Kırım milletvekilleri de dahil olmak üzere Kırım halkının kullandığı diğer dillerin Kırım’da kullanılabilmesi için uygun şartlar sağlayalım. Ben hem resmi dilde, hem de Kırım Tatar dilinde memnuniyetle konuşurum. Çünkü bu şifreyi korumak istiyorum. Kendi dilini, kültürünü, geleneklerini korumaya çalışırken diğerlerinin de aynı haklara sahip olduğunu unutmak hiç hoş değil”.

Çubarov, dillerin koruması konusuna değinirken, Kırım Tatar dilini geliştiren kaynaklardan biri olan Kırım gazetesinin maddi bakımdan zor durumda olduğunu dile getirdi. Çubarov, “Kırım gazetesi kapatılmak üzere. Bu gazete 4 aydır borç karşılığında basılıyor.” dedi.

Çubarov, Kırım’da Kırım Tatarca eğitim ile ilgili olarak, “Kırım Tatar dilinde eğitim konusunda Kırım Eğitim Bakanlığıyla ayrı konuşma yapacağız diye düşünüyorum. Bir okulda ne kadar çok dilde eğitim veriliyorsa, o kadar çok sorun ortaya çıkıyor. Okul müdürleri ve genel olarak okulların idareleri tüm çabalarını bu sorunların azatılmasına yönlendiriyorlar. Bunun için onlar diğer insanların ana dilinde eğitim görme hakkını yerine getirmiyorlar” dedi.

Çubarov, Kırım Parlamentosunun dil politikasını da eleştirdi. Çubarov, “Fazla uzağa gitmek gerekmiyor. Parlamentomuzun faaliyetine bakınız. Ben iki ay önce parlamentonun resmi sitesinin 3 dilde yayınlanması gerektiği konusunda başvuru yaptım. İngilizceyi kastetmedim, İngilizce de olsa 4 dil olacak. Kırım Tatarca sadece 2-3 sözcüğün yer aldığı, geri kalan bilgilerin Rusça yazıldığı siteye girmek ayıp. Paraya mı acıyoruz? Değilse, o zaman sitede çıkan bilgileri Kırım Tatarcaya tercüme etmek istemediğimizi söyleyelim. Sitede Ukrayince de kullanılabilirdi” dedi.

Çubarov konuşmasını şöyle sürdürdü: “Ben tüm bunları söylerken Venedik Komisyonunun Ukrayna Dil Yasasıyla ilgili sonucuna cevap olarak hazırlanan bildriye karşı olduğumu belirtmek için söylemiyorm. Ben, Kırım toplumunun belli bir kısmının korumasıyla ilgili bu kadar ciddi kararlar alınırken konuya dengeli yaklaşılması gerektiğini belirtmek istiyorum. Söz konusu karar insanlara koruma hissesini sadece sözle değil, pratikte da sağlamalı ki bir insan köy şurasına giderken, çocuğunu okula götürüken, memura başvururken dil hakkı da dâhil, Anayasanın kendisine sağladığı haklarından faydalansın” dedi.

Görüşme sonucunda parlamento dil yasasının desteklenmesi talebiyle uluslararası kuruluşlara başvuru yapmayı öngören kararı kabul etti.

Ayder Acımambetov - Osman Bayramaliyev

QHA