Kırım Tatar Tiyatrosu Müdürü Bilalov’dan Yuşçenko’ya demokrasi dersi

Kırım Tatar Akademik Müzikal ve Drama Tiyatrosu Müdürü Bilâl Bilâlov, 23 Aralıkta Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko’nun katılımıyla Akmescit’te (Simferopol) yapılan Ukrayna Aydınları Forumunda Yuşçenko’ya Kırım Tatar halkının eğitim, kültür ve din ile ilgili sorunlarını gösterdi. Yuşçenko’nun Cumhurbaşkanı olduğu dönem içinde Kırım Tatar halkının sorunlarının çözülmediğini belirterek bunun Ukrayna yönetiminin Kırım yerel yönetimini etkileyememesinden kaynaklandığını vurgulayarak Yuşçenko’ya “Kusura bakmayın, sayın Yuşçenko, bu demokrasiyi siz kurdunuz” dedi.
Bilâl Bilâlov, konuşmasında görevi gereği dünyanın bir çok ülkesini gezdiğini ve Ukrayna’yı bu ülkelerle kıyasladığını belirtirken Ukrayna’nın demokrasi açısından diğer eski SSCB ülkelerinden en az 20 yıl önde olduğunu kaydetti. Bilâlov, “Ukrayna’da ben hiçbir şeyden çekinmeden cumhurbaşkanının yüzüne kendi sorunlarımı anlatabilirim, ancak diğer eski SSCB vatandaşları bunu yapamaz” dedi.
Bilâlov, demokratik ülke olan Ukrayna’da Kırım Tatar halkının sorunlarının çözülmediğini kaydeddi. Kırım Tatar halkının halen çözülmeyen en önemli problemlerinden birinin ana dilinin korunması olduğunu belirten Bilâl Bilâlov, “Kırım Tatar dili hemen hemen hiç konuşulmuyor. Bunun için ben bu konuya değinmesem olmaz. Beş buçuk yüzyıl önce burada (Kırım’da) Kırım Tatar halkının devleti vardı. Bu bir gerçektir. Burada bizim dilimiz konuşulurdu, bizim müziğimiz çalınırdı, bizim kültürümüz mevcuttu. Ben hiç kimseyi suçlamıyorum, ben gerçekleri söylüyorum” dedi.
Bilâlov, Ukrayna Cumhurbaşkanına Kırım Tatar halkının kültür sorunlarını sayarken Kırım Tatar Müzikal ve Drama Tiyatrosunun eski, tiyatro için uygun olmayan bir binada bulunduğunu söyledi. Bilâl Bilâlov, Kırım Tatar tiyatrosunun kostüm ve dekorasyon için atölyelerin bulunmadığı Ukrayna’daki yegane tiyatro olduğunu, bundan dolayı tiyatronun yeni binaya acilen ihtiyaç duyduğunu kaydetti. Bilâlov, Akmescit’te bulunan Kırım Tatar Sanat Müzesi ile dünyaca ünlü Kırım Ansablinin faaliyet gösterdiği binaların tavanlarının çürük olduğuna dikkati çekti. Akmescit’te bulunan Ukrain Tiyatrosunun da kötü vaziyette olduğunu belirten Bilâlov, “Kırım’da en güzel bina, şu anda bulunduğunuz Maksim Gorki Rus Drama Tiyatrosu binasıdır. Diğer tüm kültür binaları kötü durumda” dedi.
Kırım Tatar halkının dini sorunlarına değinen Bilâl Bilâlov, “Eskiden Kırım’da 1700 cami vardı. 1994 yılından beri Akmescit’te bir cami bile kurulmadı. Bugün Akmescit’in merkezinde harika Aleksandr Nevski kilisesi kuruluyor ve herkes mutlu. Yalta’da Şapel kuruldu, yine herkes mutlu. Toleranslı olalım ve bir birimize saygılı davranalım. 1994 yılından bu yana bir cami kurmak veya bu caminin inşaatı için arsa ayırmak imkansız mı? Bugün insanlar Allah’a ibadet etmek için bina bulamadığı için namazlarını sokaklarda kılıyor.”
“Sayın Yuşçenko, siz bu sorunun (cami inşaatı) belediyenin yetkisinde olan bir sorun olduğunu söylemiştiniz. Şimdi durumun patlamasını mı beklemek lazım. Ben bu sorun çözülebilir diye düşünüyorum. Şimdi bize cami için çöplüklerde toprak teklif ediliyor (Akmescit Belediye Başkanı Gennadiy Babenko, Cuma Camii inşaatı için Kırım Tatarlarının istediği Yaltinskaya sokağındaki arsanın yerinde sanayi yer olan Lugovaya sokağındaki arsayı teklif ediyor). Neden bir halk bu kadar aşağılanıyor, neden bu halka hakaret ediliyor? 16 yılda bir cami için bir arsa ayrılmaz mı? Toprak ayırmak yerine, barış içinde yaşamak yerine milliyetler arası çatışma kışkırtılıyor” dedi.
Bilâl Bilâlov, Viktor Yuşçenko’ya 11 Nisan 2008’de Akmescit bölgesi Çistenkoye (Acıkal) köyündeki Müslüman mezarlığına hakaret edildiğini ve bu suçu işleyen şahısların hala bulunmadığını söyleyerek “Sayın Yuşçenko, 2 yıl önce Müslüman mezarlığında 226 baştaşı kırılmıştı. 2 değil, 3 değil, tam 226 baştaşı! Bu suçu işleyenler yakalandı mı? Bence değil. Bu durumda hangi medeni devletten bahsedilebilir? Kursura bakmayın, sayın Yuşçenko, ama bu demokrasiyi siz kurdunuz” dedi.
Osman Bayramaliyev

QHA