Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği’nden “Kırım işgali” açıklaması

Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği, Ukrayna Parlamentosu tarafından alınan kararla Rusya'nın Kırım’ı işgalinin başladığı gün olarak belirlenen 20 Şubat günü basın açıklamasında bulundu.

Rusya’nın Kırım’ı işgalinin, uluslar arası hukukun ana ilkeleri, BM Antlaşması ve 1975 AGİT Nihai Senedi ile özellikle sınırların dokunulmazlığı ilkesini ihlal etmekle birlikte, Avrupa'daki güvenlik ve istikrara yönelik tehdit oluşturduğunun belirtildiği açıklamada, işgal yönetiminin Kırım’da istikrarsızlık, korku ve güvensizlik atmosferi oluşturduğuna, yarımadanın iggalden bu yana etnik nefret, hoşgörüsüzlük, kanunsuzluk ve güç istismar gibi kavramlarla dolu alana dönüştüğüne dikkat çekildi.

Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği basın açıklamasının tam metni aşağıdaki gibidir:

Rusya'nın Ukrayna'nın Kırım'ını işgali hakkında

Rusya'nın Ukrayna'nın toprağı olan Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol şehrini ilhak etmesinden bu yana neredeyse üç yıl geçti. Rusya’nın Kırım’ı işgali, uluslar arası hukukun ana ilkeleri, BM Antlaşması ve 1975 AGİT Nihai Senedi ile özellikle sınırların dokunulmazlığı ilkesini ihlal etmekle birlikte, Avrupa'daki güvenlik ve istikrara yönelik tehdit oluşturmaktadır. Bunun üstünde, bu durum uluslararası insancıl hukuk normları yanında Rusya'nın Helsinki Nihai Senedi, BM Antlaşması, Avrupa Konseyi Statüsü, Budapeşte Memorandumu ve Rusya-Ukrayna arasında ikili yükümlülüklerinden doğan uluslararası yükümlülükleri de ihlal etmektedir.

Mart 2014'te BM Genel Kurulu Ukrayna’nın bölünmez bütünlüğünü teyit eden ve tüm ülküleri " Güç kullanarak ve tehdit ederek sınırları değiştirme de dâhil olmak üzere Ukrayna’nın ulusal birliği ve toprak bütünlüğünü ihlal eden her türlü faaliyetlerden kaçınmasını" teşvik eden "Ukrayna’nın toprak bütünlüğü" isimli karar almıştır. Böylece uluslararası toplum, Rusya'nın Ukrayna egemenliğine ve toprak bütünlüğüne karşı devam eden saldırganlığı kınamakla birlikte dış ilişkilerde Rusya’nın faint accompli politikasına karşı çıkmaktadır.

Kırım'da insan hakları ve özgürlüklerinin önemli derecede kötüye gitmesi uluslar arası toplumun odak noktası haline gelmelidir. Bunun amacı ise Avrupa Konseyin gözleme mekanizmalar ve diğer uluslar arası örgütlere işgal altında olan Kırım’a engelsiz bir giriş olanağı sağlayabilmesidir.

Ukrayna ve uluslar arası toplum, Kırım Tatar ve Kırım’ın yerli halkının durumunun yanı sıra Rusya’nın işgali altında olan Donetsk ve Lugansk bölgelerinde de genel olarak insan haklarında yaşanan kötüleşmeden derin bir endişe duymaktadır. Ukrayna ve uluslar arası toplum, Dördüncü Cenevre Sözleşmesi uyarınca Rusya'nın işgali altında olan topraklarda bulunan tüm sivilleri koruma sorumluluğun olduğunu vurgulamaktadır.

İnsan hakları misyonları ve uluslar arası örgütlerin sonuçlar ile önerileri Kırım’da istikrarsızlık, korku ve güvensizlik atmosferini doğrulamaktadır. Bu negatif ortamın nedeni ise işgalcilerin yoğun baskıları ve Kırım Tatar toplumunun önde gelenler ile Kırım Tatar meclisinin liderlerini gözden düşürme ve tecrit etmesinde yatmaktadır.

Rusya vatandaşlığı ve yasalarını Kırım sakinlerine zorla empoze etmesi mülkiyet iş, sağlık, eğitim, sosyal hizmetler ve istihdam gibi konular olmak üzere yaşamlarının her alanlarında engel ve sorun yaratmaktadır.

Kırım’da bulunan Rus Silahlı Kuvvetleri'nin askeri lojistik birimlerinin daha da güçlendirmesi durdurulmalıdır. Yarımadanın tüm Rus birliklerinin, silahların ve askeri teçhizatın çekilmesi yanında da askersizleştirmesi gerçekleştirmelidir.

Rusya'nın Ukrayna'nın Kırım'ını işgalinden bu yana, yarımada etnik nefret, hoşgörüsüzlük, kanunsuzluk ve güç istismar gibi kavramlarla dolu alanına dönüşmüştür. Etnik Ukraynalılar ve Kırım Tatarların çok sayıda kaçırılma ve öldürülmesi en şeffaf bir şekilde incelenip suç işleyenler sorumlu tutulmalıdır. Bunun yanında Rus işgal güçleri, Putin’in Rusya’sı ve onun vekilleri tarafından verilen gözdağılar ve yapılan ayrımcılıklara karşı cesurca mücadele eden muhaliflere uygulanan işkence, cinayetler ve kaçırmalar da durdurmalıdır.

BM Ukrayna İnsan Hakları İzleme Misyonu, Ulusal Azınlıklar Yüksek Komiseri, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri ve insan hakları örgütlerin raporları gelişmelere ilişkin bilgilere önemli katkılara bulunmaktadır. Bunun yanında, bu raporlar Rusya’nın işgali altında bulunan Ukrayna’nın topraklarında karşı konulmaz ve tutarlı olan insan hakları ihlali ve usulsüzlüklere dair değerli bir bilgi kaynağıdır.

Uluslar arası toplum, insan hakların sistematik ihlallerini durdurulması ve Kırım’da durumun daha da kötüleşmesini önlemek için işbirliği güçlendirmelidir. Bildirilen kaçırma, dövülme, cinayet, kötü muamele, işkence gibi olaylar ve diğer ciddi insan hakları ile insancıl hukukun ihlalleri detaylı ve tarafsız bir şekilde incelenmelidir. İnsan hakları NGO’ları dahil olmak üzere uluslar arası gözlemci misyonlara işgal altındaki Kırım’a engelsiz bir erişim hakkı verilmekle birlikte insan hakları suvunuculara yapılan eziyetler da durdurulmalıdır.

Bunun yanı sıra Büyükelçilik, Rus işgali altında bulunan Kırım'a giriş kurallarını hatırlattı:

İlk Rus askerleri Kırım’a 20 Şubat tarihinde girdi. Ukrayna Parlamentosu resmi düzeyde 20 Şubat 2014 tarihini Kırım ve Sivastopol’ün Rusya tarafından işgalinin başlangıç tarihi olarak kabul etti.
 
Rusya tarafından işgal edilen Kırım’da 2014 yılının Mart ayında düzenlenen sözde referandumda Kırım sakinlerinin yarımadanın Rusya’ya bağlanması konusunda iradesini özgürce tecelli ettiği ileri sürüldü. Avrupa Birliği ülkeleri, ABD ve dünyanın birçok ülkesi, Kırım’da yapılan sözde “kendi kaderini belirleme referandumunun” sonuçlarını kabul etmeyi reddetti. Ukrayna, Kırım’ı geçici olarak işgal edilen bölgesi olarak kabul ediyor.