Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'ndan Montrö Sözleşmesi açıklaması

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi'nin, Boğazlar'ın Rus savaş gemilerine kapatılması talebi çerçevesinde bunun Montrö'ye göre mümkün olup olmadığı sorusunu cevapladı.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dün resmi temasları çerçevesinde bulunduğu Kazakistan'ın başkenti Nur Sultan'da Ukrayna krizi üzerine bazı açıklamalarda bulundu.

Türkiye gazetesinin bugün aktardığına göre burada basın mensuplarının Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşa dair sorularını yanıtlayıp çeşitli değerlendirmelerde bulunan Bakan Çavuşoğlu, Rusya'nın ilhakına karşı olduklarını ve bölgede savaş istemediklerini söyleyerek şu ifadelerde bulundu: "Türkiye'nin başından beri bu konudaki tutumu net. Biz her ikisiyle de iyi ilişkileri olan bir devlet olarak tansiyonun düşmesi için elimizden gelen sağduyulu çabayı gösterdik. Bir ilhaka ya da savaşa karşıyız, tanımaya karşıyız. Ukrayna'nın toprak bütünlüğünü destekliyoruz. Biz savaşın tarafı değiliz. Herhangi bir çatışmanın içinde olacak bir ülke değiliz. Dengeli ama hakkaniyetten yana uluslararası hukuktan yana ilkesel tutumumuzu sürdürmeye devam edeceğiz. Bu askeri harekatın bir an önce bitmesi için elimizden gelen çabayı göstereceğiz" dedi.

Bakan Çavuşoğlu konuya ilişkin aşağıdaki açıklamalarda bulundu:

"BOĞAZLARDAN SAVAŞ GEMİLERİNİN GEÇİŞİNİ TÜRKİYE DURDURABİLİR. AMA..."

"Ukrayna resmî bir talepte bulundu. Montrö Antlaşması’nın maddeleri gayet açık ve net. Bugüne kadar Türkiye Montrö Antlaşması’nı tereddütsüz her seferinde uygulamıştır. Yani Türkiye’nin taraf olmadığı bir savaşta, savaşın tarafı olan ülkelerle ilgili alınabilecek tedbirleri var. Boğazlardan savaş gemilerinin geçişini Türkiye durdurabilir. Ama Montrö Sözleşmesi’nde ayrıca bir şey var. Burada savaşın tarafı olan ülkelerin gemilerinin kendi üslerine dönme talebi olursa, o zaman ona izin verilmesi gerekiyor. Uzmanlarımız bir kere savaş hâli var mı onu çalışıyor. Ukrayna bunu ülkenin tamamını işgal yönünde bir askerî harekât olarak tanımlıyor. Savaş hâlini hukuken kabul edersek bu süreç başlayacak. İkincisi, savaş hâlini kabul edersek, Montrö bağlamında savaş gemilerinin geçişini yasaklayacağız. Ama yasaklasak da Rusların böyle bir hakkı var. Sözleşme yapılırken, Rusya kendisince madde koydurmuş. 19’uncu, 20’nci, 21’inci madde bunları düzenliyor. En sonunda diyor ki, kıyıdaş ülkenin gemisi kendi üssüne dönme talebiyle geçmek isterse buna izin verilir."

"BİZ ÇABALARIMIZI SÜRDÜRECEĞİZ AMA HER ŞEYİN BİZİM ELİMİZDE OLMADIĞINI DA BAŞINDAN BERİ SÖYLÜYORUZ"

"Biz askerî harekâtın hemen durmasını istiyoruz. Dün bu amaçla Cumhurbaşkanı’mız, Putin ile bir görüşme yaptı. Geçtiğimiz günlerde (Rusya Dışişleri Bakanı) Sergey Lavrov ile görüştük. (Ukrayna Dışişleri Bakanı ) Dmitro Kuleba ile de görüşmüştük. Onları Antalya’da bir araya getirebilir miyiz diye konuşmuştuk. Rusya ‘İkili konuları konuşmak için bir araya geliriz. Kuleba şimdi New York’ta. Biz yardımcısı Emine Hanım ile görüştük. Onlar, sekiz saat içinde Kiev’e gelebileceklerini söylüyorlar. Biz çabalarımızı sürdüreceğiz ama her şeyin bizim elimizde olmadığını da başından beri söylüyoruz."

"YAPTIRIMLARIN BİZİ NE KADAR ETKİLEYECEĞİ YAPTIRIMLARIN ÖLÇÜSÜNE KAPSAMINA BAKAR"

“Her bir yaptırım, herkesi etkiler. Bu muhakkak. Yaptırımlar bazen bazı ülkeler için fırsatlar da ortaya çıkarır fakat biz prensip olarak yaptırımların sorunları çözmediğini eskiden beri söylüyoruz. Gözlemlediğimiz de bu. Rusya’ya yönelik yaptırımlara baktığımız zaman daha çok şahıslara yönelik olduğunu görüyoruz. Bazı ekonomik özellikle finansal yaptırımlar var. Sonuçta yaptırımların bizi ne kadar etkileyeceği yaptırımların ölçüsüne kapsamına bakar. Mesela doğalgazı, petrolü kapsayacak mı? Mutlaka sadece bizi değil, Avrupa’yı da etkiler. Turizmi de mutlaka etkiler. Bu sürecin ne kadar süreceğine bağlı."

"BİZİM KIRIM TATARLARINA KAPIMIZ HER ZAMAN AÇIK"

"Bizim Kırım Tatarlarına kapımız her zaman açık. Kırım’ın illegal ilhakını tanımadığımızı her vesileyle söylediğimiz gibi bu süreçte de ülkemize gelen Kırım Tatarı kardeşlerimize de kucak açtık. Türk soylulara özel bir statü ile vatandaşlık veriyoruz. Kırım Tatarlarını da bu statüye dahil ettik. İlave gelmek isteyen olursa, biz her türlü yardımı yaparız."

"ABD'NİN, DİĞER BATILILARIN BAŞINDAN BERİ KONUŞTUĞU ŞEY YAPTIRIMLAR"

"ABD’nin, diğer Batılıların başından beri konuştuğu şey yaptırımlar. Herhangi bir asker göndermeyeceklerini zaten söylediler. Verdikleri silah, askerî ürünler ile ilgili içeriği nedir, ne değildir, o konuda bir şey söylemek istemem."