Kırım'daki sözde yönetim, Ramazan Bayramı etkinliklerini neden ve nasıl yasaklıyor?

QHA media için Tatyana İvaneviç hazırldı

Rusya tarafından işgal edilen Kırım’ın Seyitler (Nijnegorsk) bölgesine bağlı Seyitler Vakıf (Razlivı) köyünün sözde yönetimi, Ramazan Bayramı kutlamalarının düzenlenmesine izin vermedi. Bayram etkinliklerinin, Kırım’ın Kremlin kontrolündeki sözde Müftülüğü yüzünden yasaklandığı belirtilmişti.

Rusya Kırım’ı işgal ettikten sonra Kırım Tatarları benzer yasaklarla sık sık karşı karşıya kalıyor. Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkan Yardımcısı Nariman Celal, olayı QHA Media’ya değerlendirerek; Kremlin kontrolündeki sözde Müftülüğünün ve Kırım’ın sözde yönetiminin, birlikte hareket ederek yerel toplulukları etkilemeye çalıştığını anlattı.

http://qha.com.tr/haberler/isgalcilerden-ramazan-bayrami-kutlamalarina-engel/39984/ İŞGALCİLER, KIRIM TATAR HALKININ KAMUYA AÇIK ETKİNLİK DÜZENLEMESİNİ ENGELLİYOR!

Genel olarak, Ramazan ve Kurban Bayramları öncesinde Kırım’ın çeşitli yerlerindeki yerel topluluklar, kamuya açık etkinlik düzenleme yasaklarıyla karşı karşıya kalıyor. Sorun kişisel çekişmeden siyasi anlaşmazlıklara kadar birçok farklı nedene dayanabilir. Bunun sonucunda zararsız bir çocuk etkinliği de yasaklanabiliyor. Genel olarak, en aktif topluluklar baskı altında kalıyor.

Bayram kutlamalarının yasaklanması ne sıklıkla yaşanıyor ve bu yasakların arkasında kimler var?

"Yerel yönetmeliklere göre güya sadece bu yerlerde kamuya açık etkinliklerin yapılması gerekiyor. Genellikle cami bahçeleri bu yerler arasında yer almıyor."

Birkaç yıl boyunca Kırım’ın bazı yerleşim yerlerinde, Kremlin kontrolündeki sözde Müftülükle iş birliği yapan Kırım’ın sözde yerel yönetimi, Müslüman topluluklarına kamuya açık bir şekilde bayram etkinliklerini yasaklıyor.

Genel olarak, kamuya açık etkinlikleri düzenlemek için uygun olan yerlerin belirtildiği yerel yönetmeliği gerekçe gösteriyorlar. Çoğu zaman, bu belirtilen yerler arasında köy muhtarlığı önündeki meydan veya köyün kültür merkezi bulunuyor. Yerel yönetmeliklere göre güya sadece bu yerlerde kamuya açık etkinliklerin yapılması gerekiyor. Genellikle cami bahçeleri bu yerler arasında yer almıyor.

Bunun dışında, Kırım’ın çoğu köyünde yeni yasalara göre tescil belgesini almayan veya Kremlin kontrolündeki Müftülükle çekişmeli olan Müslüman toplulukları mevcut. “Müftiyat”, daha önce de birçok kez sözde yönetime mektup yazmıştı ve bu yazılardan sonra etkinliklerin düzenlenmesi yasaklanmıştı.

Genel olarak, Kırım’da Bayram Namazı düzenlemek için ciddi engellemelerin yapıldığını gözlemlemiyoruz. Fakat bir dizi yerleşim yerinde sözde yönetim, bayram etkinliklerini miting gibi değerlendirdiği için onları yasaklıyor veya organizatörleri tehdit ediyor. Benzer olaylar beş yıldır sık sık yaşanıyor.

"AKTİF OLDUKLARI İÇİN CEZALANDIRIYORLAR"

Yasakların gerçek sebebi ne olabilir? Gerçekten Rus karşıtı konuşmalardan mı korkuyorlar?

"Kırım’da şu an faal olan Kremlin kontrolündeki Müftülüğü, yarımadada yaşayan Müslümanlar ve Kırım Tatarlarının tümü desteklemiyor."

Çoğu zaman aktif dini, sivil ve hatta siyasi faaliyetleri yürüten topluluklara bayram etkinlikleri düzenlemeleri için izin verilmiyor. Anladığınız gibi, Kırım’da şu an faal olan Kremlin kontrolündeki sözde Müftülüğü, yarımadada yaşayan Müslümanlar ve Kırım Tatarlarının tümü desteklemiyor. Ve topluluklar bazen yaptığı etkinlikleri “müftülükle” koordine etmiyor. Bu durumda “müftülük” bunu başkaldırış gibi değerlendirerek sözde yönetiminin ve işgalci güçlerin desteğini kullanarak baskı uyguluyor. Bana göre, bir dini kuruluşun bu yöntemi kullanması hiç uygun değil.

Bir bakıma “müftülük” mezhepçilikle mücadelede etme açısından doğru olanı yapıyor. Fakat diğer taraftan tüm Müslümanların bayramı kutlama hakları olmalı sonuçta bu siyasi bir etkinlik değil. Sadece yerel aktivistler, çocuklar ve yerel sakinleri için bayram etkinliği organize ediyor.

Ramazan Bayramı sırasında hangi etkinlikler düzenleniyor?

Her sene program standart. Genelde şişme kaydıraklar, dini yarışmalar gibi çocuklar için eğlence etkinlikleri düzenleniyor, hediyeler dağıtılıyor, tüm misafirlere ikramlar dağıtılıyor.

Bayram etki̇nli̇ği̇ yasaklandığı zaman i̇nsanlar bu durumda ne yapıyorlar?

Çoğunlukla aktivistler bayram kutlamalarından vazgeçiyor çünkü yasağa uyulmaması halinde idari soruşturma açılıyor. Ayrıca kolluk kuvvetleri organize bir şekilde baskı uyguluyor. Zaten izin alınmayan bir etkinliği düzenlemeye fırsat vermezler.

Kırım’da başka hangi̇ bayramlar sırasında bu tür yasaklar uygulanıyor?

Bu durum iki büyük bayram olan, Ramazan ve Kurban Bayramlarında geçerli. Onlarca yerleşim yerinde kutlama etkinlikleri yasaklanabiliyor. Her sene bu durum tekrarlanıyor.

"KREMLİN KONTROLÜNDEKİ SÖZDE MÜFTÜLÜK MÜDAHALE EDİYOR"

Etkinlikler her sene aynı yerleşim yerlerinde mi yasaklanıyor? Yoksa her sene farklı yerlerde yasaklar uygulanıyor mu?

"Örneğin Ramazan ayı öncesinde bazı camilerde elektrik kesilmesi hadisesi. Sözde müftülüğün bu mektupları belirli aralıklarla gönderdiğini tahmin ediliyor"

Bazı köyler her sene bu baskılara maruz kalıyor. Örneğin Bahçesaray’daki Hanlar Çayırı (6. Mikrorayon) mahallesinde bu tür sorunlar oluyor. Ama her yıl değişik yerlerde de bu tip olaylar yaşanıyor. Sistematik bir çalışma mı yürütülüyor yoksa arada sırada bazı yerel “yetkililer” sinirlenip böyle bir karar mı alıyorlar bunu bilemiyorum.

Ara sıra Kırım Müftülüğü bazı yerel Müslüman toplulukları hakkında “yönetime” veya kolluk kuvvetlerine yazdıkları mektuplar hakkında bilgiler ifşa oluyor. Örneğin Ramazan ayı öncesinde bazı camilerde elektrik kesilmesi hadisesi. "Müftiyatın" bu mektupları belirli aralıklarla gönderdiğini tahmin ediliyor.

http://qha.com.tr/haberler/isgal-edilen-kirim-da-camilerde-elektrikler-kesintileri-devam-ediyor/23684/

Bazı toplulukların bayram etkinliklerinin yasaklanmasını kamuya açık bir şekilde bildirmemesi mümkün mü?

Tabii ki herkes açıklamıyor. Bazen yerel toplulukların liderleri bu durumlarda insanları huzursuz etmemek için kamuya açık duyuru yapmamayı tercih ediyor.

İşgalden önce Kırım’da bu tür yasaklamalar var mıydı?

"Miting veya kamuya açık etkinlik düzenleme konusunda Ukrayna ile Rusya yasaları arasında çok büyük bir fark var."

Hayır. Miting veya kamuya açık etkinlik düzenleme konusunda Ukrayna ile Rusya yasaları arasında çok büyük bir fark var. Ukrayna yasalarında göre sadece bu etkinliğin yapılması ile ilgili yetkilileri bilgilendirmek gerekiyor. Eskiden yerel topluluklar yönetime sadece kamuya açık etkinlik düzenleyeceklerini bildiriyordu ve bu yetiyordu. Yönetim ise kendi tarafından düzen, güvenlik ve diğer gereken her şeyi sağlıyordu.

Öte yandan, şu an Kırım’da “geçerli” olan Rus yasalarına göre bayram kutlaması gibi etkinlikler olsa dahi herhangi bir kamuya açık etkinlik düzenlemeden önce izin alınması gerekiyor. Bu fark çok hissediliyor ve Seyitler bölgesindeki benzer durumların yaşanmasına neden oluyor.