Kırım Tatarları eğitimde Latin alfabesini tercih ediyor

Ukrayna’nın başkenti Kiev’de bulunan Kriz Medya Merkezi’nde 1 Haziran tarihinde Latin alfabesinin, Kırım Tatar dilinin resmi alfabesi olarak kabul edilmesi ile ilgili konunun ele alındığı bir basın toplantısı düzenlendi.
 
Etkinliğe Latin alfabesi esas alınarak Kırım Tatar alfabesinin hazırlanması ve uygulanması ile ilgili çalışma grubunun Başkanı Elhan Nuriyev, Profesör Nikolay Vaskin ve OPAD Dış Politika Araştırmaları Merkezi Müdürü Sergey Parhomenko katıldı.
 
Basın toplantısı sırasında katılımcılar, Ukrayna Bakanlar Kurulu’na bir kararla Latin alfabesinin, Kırım Tatar alfabesi için resmi yazı olarak kabul edilmesini, ayrıca Kırım Tatar dili ve edebiyatının öğrenilmesinde yardımcı olacak etkinlikler düzenlenmesini teklif etti.
 
Elhan Nuriyev, “Kırım Tatar halkına yardım etme ile ilgili konuşmaların artık uygulama aşamasına geçmesi gerekiyor. Ukrayna’da en fazla 300(!) Kırım Tatarı anadilinde eğitim alabiliyor. Önceki Eğitim Bakanı Sergey Kvit tarafından desteklendik ve Kırım Tatarlarının ana dilinde eğitim görme ve Kırım Tatar edebiyatını öğrenme olanaklarının genişletilmesine yönelik bir program hazırlamaya başladık. Ama söz konusu fikirlerin hayata geçirilmesi için ilgili kararlar gerekiyor. Bundan dolayı, şimdi söz sırası hükümet ve Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı dışındaki diğer bakanlıklarda. Eğitimin Latin alfabesine geçişinde olağanüstü zor bir şey yok. Daha 20 yıl önce Azerbaycan hükümetinde görev yaparken dilimizi (Azerbaycan Türkçesi) Latin alfabesi ile yazmaya başladık. Bunun dışında ana dilimizin korunmasını düzenli ve sert bir şekilde gerçekleştirdik. Örneğin, memurların resmi açıklamalarında kullandıkları her yabancı kelime için 300 manat tutarında para cezası ödemesi gerekiyordu. Neden Ukrayna’da Ukraince ve Kırım Tatarcanın korunması konusuna bu kadar ilgisiz ve tutarsız davranılıyor? Toplumun her zaman yönetimi “sıkıştırması” mı gerekiyor?” şeklinde konuştu.
 
Kamuoyu tarafından sunulan karar tasarısında Kırım Tatar dili için Latin alfabesinin onaylanması, orta ve yüksek eğitim kurumlarında Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı derslerinin verilmesi, Kırım Tatar dili ve edebiyatı öğrenilmesi ve öğretilmesi yöntembiliminin hazırlanması, Kırım Tatar dilini geliştirme programının hazırlanması ve “Kırım Tatar Dilinde Eğitim İle İlgili” yasanın hazırlanması teklif ediliyor.
 
Sergey Parhomenko, “Dil, din, tarih, her zaman asimilasyon, Rusya tarafından fethedilen halkların Ruslaşmasının aracıydı. Sovyet-Rus işgalcilerin Türkçe konuşan halklara zorla kabul ettirdikleri Kiril alfabesi de buna yardımcı oluyordu. “Rus dünyasının” başkasının dili ve dinini empoze ederek yayılması esnasında Kırım’da da benzeri süreçler yer aldı. Kırım’ın işgalden asıl kurtuluşu, toplumun yavaş yavaş Ukrain ve Kırım Tatarları için yabancı dil, kültür ve dini kuralların etkisinden kurtulmasıyla başlayacak” diye kaydetti.
 
Daha önce Kırım Tatar halkının milli lideri, Ukrayna Cumhurbaşkanı’nın Kırım Tatarlarından Sorumlu Yetkilisi, Ukrayna milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, Kırım Tatar dilinin Latin alfabesine geçişinin tüm Kırım Tatar halkı için çok önemli bir konu olduğunu kaydetmişti.
 
Kiev’de 29 Mart tarihinde “Ukrayna’da Kırım Tatar Dili ve Edebiyatının Dirilişi ve Gelişmesi” konulu toplantıda konuşan Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, “Kırım Tatar dilinin ulusal düzeyde Latin alfabesine geçişi ile ilgili kararın kabul edilmesi için Ukrayna Bakanlar Kurulu ve Ukrayna Eğitim ve Bilim Bakanlığı’na başvurularda bulunmuştuk. Ama o zaman bizden başka işleri vardı. Şimdi Kırım Tatar dilinin Latin alfabesine geçmesi için tam zamanı olduğunu düşünüyorum” demişti.