Ukrayna'nın ders kitaplarında hoşgörüsüzlük (FOTO)

AKMESCİT/SİMFEROPİL, 23.06.2011 (QHA) – Ukrayna’da ilk ve orta öğretim okullarında kullanılan 52 ders kitabının incelendiği araştırma sonucunda 28 kitapta hoşgörüsüzlük yansıtan 200 bölüm tespit edildi. Tarih ve edebiyat ders kitaplarda Kırım Tatarlarının olumsuz imajı oluşturuluyor.

Merkezi Bahçesaray’da bulunan Öğretmenler Kurulu (Sovet Uçetiley) derneği, 22 Haziranda Akmescit’te “Ders Kitaplarının Sayfalarında Etnik ve Dini Azınlıklara Karşı Hoşgörüsüzlük” konulu yuvarlak masa toplantısını düzenledi.

Toplantı Dilara Seyitveliyeva’nın başkanlığındaki “Öğretmenler Kurulu” teşkilatının Vidrodjennya (yeniden doğuş) vakfının desteğiyle gerçekleştirdiği “Toleranslı Ders Kitap-Toleranslı Toplum” projesi kapsamında yapıldı. Projenin yöneticiliğini Kırım Mühendislik ve Pedagoji Üniversitesi (KMPÜ) Tarih Bölümü öğretim üyesi Gülnara Bekirova yaptı.

Yuvarlak masa toplantısına Kırım Tatar Milli Meclisi 1. Başkan Yardımcısı Refat Çubarov, Kırım Özerk Cumhuryeti Sürgünden Dönen Vatandaşlar ve Etnik lişkşler Komitesi Başkanı Edem Dudakov, Kırım Hükümeti Araştırma Kurulu Başkanı Aleksandr Formançuk, merkezi Kiev’de bulunan Ukrayna Bağımsız Siyasi Araştırmalar Merkezi projeler yöneticisi Yuliya Tişçenko, Kiev Pılıp Orlık Demokrasi Enstitüsü uzmanı Natalya Belitser, merkezi Lviv’de bulunan “Nova Doba” (Yeni Gün) Ukrayna Tarih ve Sosyal Bilimler Öğretmenler Birliği temsilcisi Petro Kendzor, bilimsel kurum ve sivil toplum teşkilatları üyeleri katıldı.

Gülnara Bekirova, ders kitaplarının bilgi vermenin yanı sıra bir insanın dünya bakışını oluşturduğunu, genç vatandaşların değerlerinin ders kitaplarının içeriğine bağlı olduğunu, bunun için ders kitaplarında günümüz Ukrayna’sında yaşayan halklar hakkında dengeli ve doğru bilgi verilmesinin son derece olduğunu söyledi.

Bekirova, günümüz tarih ders kitaplarında Ukrayna halkının oluşumundan efsane oluşturulduğu, Ukrayna’nın coğrafik alan olarak 18-20. yüzyıl arasında kesintisiz olarak koloni statüsünde bulunduğu yönünde bilgiler yayıldığı, bunun sonucunda Ukraynalılarda kompleks ve sosyal marjinallik duygusunun geliştirilmesinin sağlandığı gibi olumsuz eğilimlerin mevcut olduğunu belirtti. Bekirova’ya göre bugün tarih ders kitapları öğrencilerde eleştirme beceresini geliştirmiyor. Toplantıda, Gülnara Bekirova ve KMPÜ Kırım Tatar Dili ve Edebiyatı Araştırma Merkezi çalışanı Elvedin Çubarov’un ders kitaplarında dini ve etnik azınlıklara karşı hoşgörüsüzlük yansıtan bölümlerin var olup olmadığı konusunda yaptığı incelemenin sonuçları paylaşıldı.

Elvedin Çubarov’un verdiği bilgye göre araştırma sırasında tarih, edebiyat ve etik derslerinden toplam 52 kitap incelendi. Araştırma sonucunda 28 kitapta hoşgörüsüzlük yansıtan 200 bölüm tespit edildi. Çubarov, “Tarih ve edebiyat ders kitaplarında Ukrayna halkı haricinde diğer halklardan ya çok az bahsediliyor ya da hiç bahsedilmiyor. Bazı yerlerde çok kısa olarak Lehler ve Yahudilerden bahsedilyor. Tüm olumsuz tutum ise Kırım Tatarlarına karşı yöneltilmiş.” dedi.

Toplantı sırasında Kırım Özerk Cumhuriyeti Öğretmenlerin Lisansüstü Eğitimi Enstitüsü öğretim üyesi Doç. Dr. Oksana Reznik, ders kitaplarının Ukrayna Eğitim, Bilim, Gençlik ve Spor Bakanlığının teklif ettiği programlara uygun olduğu belirtildiğini belirterek “Biz bu bu durumu düzeltmeye kitaplardan değil, programlardan başlamalıyız” dedi.

Toplantının sonucunda Ukrayna’da yaşayan halkların tarihini incele konusunda çalışmaları hareketlendirme, Kırım Tatarları, Karaimler, Kırımçaklar gibi Kırım’ın yerel halklarının tarihini anlatacak malzemelerin hazırlanarak yayınlanması, etnografya, halk sanatları malzemelerinin toplanması amacıyla yapılan araştırma seferlerine devam etme ve bu seferlerde toplanacak malzemelerin Kırım müzelerine verilmesi gibi öneriler kabul edildi.

Susana Üseynova - Osman Bayramaliyev

QHA