"Gerçeği bilmek isteyen onu her zaman bulabilir"

Kırım Tatar Milli Meclisi Başkan Yardımcısı İlmi Ümerov, Kırım’ın Rusya tarafından işgal edilmesinden sonra yarımadanın tatil yerinden ziyade sokaklarda askeri üniforma giyen kişilerin dolaştığı, yollarda ise düzenli olarak tank ve askeri teçhizat ile silah taşıyan askeri araçların hareket ettiği bir askeri depoya benzemeye başladığını belirtti.

Kırım Tatar Milli Meclisi Başkan Yardımcısı İlmi Ümerov’un QHA’ya verdiği demecinin ikinci bölümü yayında.

QHA: İlmi Bey, Ervin İbragimov’un aranması hakkında bilginiz var mı? Babası Kiev’de düzenlenen  Dünya Kırım Tatar Kongresine katılarak Kırım Tatar liderlerinden yardım istemişti. Sizin aileleriniz çok yakın, ayrıca o sizin yardımcılarınızdan biriydi. Ervin’in bulunabilme ihtimali ne kadar yüksek?

İlmi Ümerov: Ben bana yakın insanlar arasında olduğunu söyledim, resmi olarak yardımcım değildi. O milli hareketin bir aktivistiydi, iki kere de şehir şurasının milletvekili oldu. O çok aktif bir genç. Kaçırıldığı zaman 30 yaşındaydı ve Bölge Meclisi üyesiydi. O sadece DKTK delegesi değildi, ayrıca yönetim kuruluna seçilmişti. Bunların çerçevesinde de kaçırılma gerçekleşti.

Kaçırılma görüntüleri, trafik polisi üniforması giyen insanlar tarafından kaçırıldığını doğruluyor. Biz bunu hükümetin yaptığına inanıyoruz, ama ispatlayamıyoruz. Soruşturma Komitesinin yürüttüğü cezai dava başlatıldı, ama hala hiçbir sonuç alınamadı ve Ervin hakkında hiçbir bilgi yok. Yarım sene geçti, Ervin de aramızda yok.

QHA: Bazı insanlar onun sağ olarak Kırım’da bir yerde tutulduğunu düşünüyorlar. Bunun hakkında bir bilginiz var mı?

İlmi Ümerov: Böyle bir bilgi Poklanskaya'da vardı. Kaçırılmadan iki ay sonrasında, o bir ay önce Ervin’in görüldüğünü iddia etmişti. Ama bence bu doğru değil, doğru ise bile biz bunu doğrulayamıyoruz.

Aynı anda bunu provokasyon olarak değerlendirebiliriz, yani Kırım'ın savcısı Evrin İbragimov’u gördüyse, neden bu işe el koyarak, onu serbest bırakmadı veya onu gözaltına almadı? Neden hiçbir şey yapmadı?

Neden her şey bu tarzda devam ediyor ve soruşturmada hiçbir ilerleme yok? Sadece zaman geçiyor.

QHA: Yarım sene geçti. Sizce hangi sebeplerden dolayı esir tutulabilir? Bu zaman içinde hiç kimse bir şart veya talep ileri sürmedi...

İlmi Ümerov: Bu soruya cevap veremem, çünkü gerçekten Ervin’i kaçıranlar hiçbir talepte bulunmadı.

Birkaç kere bazı dolandırıcılar akrabalarından para almak amacıyla aramıştı. Ama başaramadılar.

QHA: İlmi Bey, Halilov’un sürgününü, açlık grevini nasıl yorumlayabilirsiniz? Onu şahsen tanıyor musunuz?

İlmi Ümerov: Eğer mümkünse ben bunu yorumlamayacağım. Ben onu şahsen tanımıyorum. Yirmi seneden fazla Kırım’da yaşayarak Ukrayna zamanında hiçbir şekilde statüsünü yasallaştırmayan bir insanı anlayamıyorum.

Bunu yorumlamak çok zor. Bu insana çok üzülüyorum.

QHA: Kırım Tatar Milli Meclisi Kırım’da toplanıyor mu?

İlmi Ümerov: Dikkat çekmemek için kararlar almıyoruz. Daha şubat ayında KTMM Başkanı adına mektup hazırlamıştık, ondan sonra o olağanüstü durum sırasında ona verdiğimiz tüm yetkilileri üzerine alabilecekti. Bu süre içinde Ukrayna'nın ana kısmında bulunan KTMM üyeleri ve Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’ndan oluşan bir sivil konseyi oluşturuldu. Yani Kırım’da bulunan KTMM üyeleri resmi olarak KTMM faaliyetlerinde yer almıyorlar. Ama biz sık sık görüşüyoruz.

QHA: İlmi Bey sizce uluslararası yasal enstitülerin kararları Kırım sorunu konusunda bir fayda sağlıyor mu?

İlmi Ümerov: Bunlar çok ciddi kararlar. Artık, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı tutumu hakkında bahsedilen tüm belgelerde geçici olarak işgal edilen topraklar, Kırım’ın işgali tabirleri yer alacak. Daha fazlası, biz artık kendi savunmamızı bu belgelere dayanarak kurmaya başlayacağız.

Bu adımlar Birleşmiş Milletleri ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin resmi görüşünü teyit ediyor.

QHA: Birkaç gün önce Ukrayna Kırım yarımadası yakınlarında askeri tatbikat düzenledi. Zair Smedlyayev bundan dolayı Kırım’da askerlerden kaynaklı korkunun hissedildiğini, sokaklarda askeri teçhizatın harekete geçtiğini paylaşmıştı. Sizce bu Rusya’nın Ukrayna’ya karşı güç gösterisi yaptığı anlamına geliyor mu? Bu durumu ne şekilde yorumlayabilirsiniz?

İlmi Ümerov: Kırım’da yola çıktığın zaman, militarizasyonun belirtilerini her yerde görebilirsin. İnsanları, yakıtları taşıyan askeri plakalı araçları görebilirsiniz. Tankları, topları, füze sistemlerini taşıyan araçları görebilirsiniz. Ben sürekli Bahçesaray’da bulunuyorum, şehir üstünde uçuşan füzeleri görmedim. Onların eylemleri hakkında yorum yapamayacağım. Ya korkutma kampanyaları yürütüyorlar, ya da yeni bir tatbikat. Onlar Kırım’ı askeri birliklerle doldurarak o kadar militarize ettiler ki bunu gizlemek çok zor. İnsanlar bunu görüyor. Ancak Rus yanlısı insanlar herhalde bundan keyif alıyorlar. Askeri araçların Kırım’ı yok edebilecek potansiyele sahip olmaları onları memnun ediyor.

Ama Kırım’da buna negatif olarak yaklaşan veya salt buradaki askeri güçten korkan birçok insan var.

QHA: İlmi Bey, Kırım’daki bazı insanlar Ukrayna milliyetçilerinin tanklarla geleceğinden korktukları için zamanında işgalcileri desteklediler. Şimdi yaşadıkları toprakların Rus askeri üssüne dönüştüğünü gördüklerinde onlar seviniyorlar mı?

İlmi Ümerov: Sözde Kırım’a tanklarla girecek olan Ukrayna milliyetçileri ve Rus dilini korudukları hakkındaki mitleri destekleyerek girdiler. Kendileri uydurduklarından daha da kötü davrandılar. Buraya askeri birlikler getirdiler ve getirmeye de devam ediyorlar. Burası artık ele geçirilemeyecek bir kale değil, depoya dönüştü.

QHA: Rusya’dan Kırım’a çok asker geliyor mu?

İlmi Ümerov: Bunu takip etmiyorum. Ama hem asker, hem sivillerin çok sayıda geldiğini düşünüyorum.

QHA: Rusya’dan Kırım’a çalışmak için gelenler oluyor mu? Örneğin Bahçesaray’a?

İlmi Ümerov: Resmi sayıları veremem. Bu bilgiyi araştırmadım. Ama bu fark ediliyor. Bahçesaray şehri ve bölge yöneticileri artık Kırımlı değiller. Bence diğer şehir ve bölgelerdeki durum de aynı.

QHA: Duruma bakılırsa Kırım’da tüm yönetici mevkilere Rusya’dan gelenleri atıyorlar?

İlmi Ümerov: Görünüşe göre evet. Böyle yapıyorlar.

QHA: Yakın zamanda Ukrayna ana kısmında Kırım Müftüsü seçildi. Bu kararla ilgili ne düşünüyorsunuz?

İlmi Ümerov: Bu kararın çok doğru olduğunu düşünüyorum. Ukrayna’da özellikle Kırım’dan taşınan birçok Müslüman yaşamaya başladı. Bunlardan çoğu Kırım Tatarı. Onların Kırım Tatarı olduğunu düşünülürse, hepsi Kırım’a bağlılar ve ilk fırsatta yarımadaya dönecekler.

QHA: İlmi Bey, Kırımlılar Ukrayna hakkında bilgilere ne aracılığıyla ulaşıyorlar?

İlmi Ümerov: Uydu yardımıyla tüm Ukrayna kanalları izlenebilir. İnternet var. Sosyal ağlardan birçok bilgiye ulaşılıyor. Kaynak çok ve gerçeği bilmek isteyen her zaman onu bulabilir.

Kırım Tatar Milli Meclisi Başkan Yardımcısı İlmi Ümerov ile yaptığımız röportacın birinci kısmına buradan ulaşabilirsiniz.