Kırım Tatar özerkliği yarımadanın işgaline engel olurdu

Ukrayna Anayasasına Kırım’ın statüsüne ilişkin değişikliklerin yapılması hangi aşamada bulunuyor?

-Bu girişim Ukrayna’nın bağımsızlığının ilk günlerinden itibaren ortaya çıktı. Her şeyden önce bu, Kırım Tatar milli hareketinin İkinci Dünya Savaşı sonrası talebiydi. Biz halkın vatana tam dönüşünü ve ulusal-bölgesel özerkliğin yeniden tesis edilmesi için uğraşıyorduk.

Fakat 91 yılında referandum temelinde kurulan özerklik tam değildi. Bu nedenle uzun yıllardır Kırım Cumhuriyeti'nin ulusal-bölgesel özerk olması için çaba sarfediyoruz. Ve, ancak şimdi acı tecrübeler sonunda ulusal-bölgesel özerkliğin, Putin’in ilhakını büyük ölçüde zorlaştıracağını gördüler, Kırım Tatar halkı buna izin vermezdi.  Fakat Kırım Tatarları yönetimde olmadığı için tüm yapıların yüzde 90 'ı işbirlikçi oldu.  Ve bugün Ukrayna’daki siyasi zemin, Ukrayna Anayasasına Kırım’ın statüsüne ilişkin değişikliklerin yapılması konusuna geri dönecek hale geldi. Bu konuda Petro Poroşenko’nun Anayasayı tekrar gözden geçirilmesi ve Kırım Tatar halkının kendi kaderini tayin etme talebi doğrultusunda özerk Kırım Tatar Cumhuriyeti'nin kurulması gerektiği yönünde açıklaması vardı.

Ancak bu normun anayasal olduğunu ve değişikliklerin yapılması için anayasal çoğunluğa ihtiyaç olacağını unutmamak lazım. Bu da oldukça zor. Parlamentoda muhalefetin ve farklı grupların olduğunu hatırlamak yeterli ve onlarla çalışmak gerekecek.

Sizce Ukrayna yönetimi bakanlıklar düzeyinde Kırım’ın işgalden kurtarılması için yeterince çaba sarfediyor mu?

-Kimse yeterince yapmıyor. Biz yapılması gerekeni değil, yapabildiğimizi yapıyoruz. Gücümüz yettiği kadar yapıyoruz. Ayrıca Ukrayna’nın binlerce farklı sorununun olduğunu ve sadece Kırım’a odaklanamayacağını da gözönünde bulundurmak gerekir. Ülkemizin doğusunda kan dökülüyor, ülkenin ekonomisinde belirli sorunlar var. Dahası Rusya Federasyonu ülkenin içindeki durumu istikrarsızlaştırma girişimlerinde bulunuyor.

Bundan dolayı cumhurbaşkanının bu şartlarda bile tüm uluslararası forumlarda Kırım hakkında konuşuyor olması çok önemli. Ve Cumhurbaşkanı, Donbas üzerinde Ukrayna’nın yeniden kontrol sağlaması karşılığında pazarlık yapmıyor.

Kırım’ı kiraya vermeyi teklif eden milletvekilleri hakkında ne düşünüyorsunuz?

-Milletvekili olduğumuz zaman Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve güvenliğini korumamız gerektiğini bildiren yemini imzaladık. Kırım’ın ya da Ukrayna’nın başka bir bölümünü kiraya vermek gerektiğini söyleyen bu kişi (milletvekili Andrey Artemenko) yalan yere yemin etmiş bir kişidir.

Bu insan, ülkemizin toprak bütünlüğüne tecavüz eden suçludur. En azından,  milletvekilliğine son verilmelidir ve Ukrayna Ceza Kanunu uyarınca yargılanmalıdır.  Ona karşı Kırım savcılığı tarafından dava açıldı bile, ve herşey hazır olunca sıradaki adım milletvekili dokunulmazlığının kaldırılması olmalı.

Söyleşi Timur Savin