Özbekistan'da muhalif gazeteciler yapılan reformlardan umutlu

Özbekistan'da 2016'da Cumhurbaşkanlığı görevinee gelen Şavkat Mirziyoyev başkanlığındaki hükümetin eski katı politikalarını kısmen sürdürmesine rağmen ifade özgürlüğü artmaya aday görünüyor.

Euronews haberine göre Özbek yetkililer eylül ayında internet üzerinde yayın yapan bir grup aktivisti gözaltına aldı. Blog yazarı Davronbek Tojialiyev de kendisini almaya geleceklerini düşünerek çantasını hazırladı ve beklemeye koyuldu. Ancak polis, hükümete yönelik eleştirel bakış açısıyla tanınan Tojialiyev'in kapısını çalmadı. 34 yaşındaki gazetecinin durumu ise ülkedeki bazı tabuların yıkılmaya başladığını gösteriyor.

Taşkent, son dönemlerde dışarıya daha özgürlükçü bir imaj vererek, yatırımcıları çekebilme ve durgun ekonomisini yeniden canlandırabilmeyi ümit ediyor.

Diğer yandan Eylül ayındaki gözaltılar bu değişimin henüz tam olarak gerçekleşmediğini ve hala bir kısım baskıların mevcut olduğunu gösteriyor. Hükümet, dini konular da dahil olmak üzere henüz bir çok alanda eleştirilmeye açık değil. Ülkeyi 90'lar sonu ve 2000'lerin başında sarsan bombalı saldırıların suçlusu olarak İslamcılar gösterilmişti.

Fakat her şeye rağmen Tojialiyev, devletin kararsız adımlarının kendisini ve kendi gibi eleştirel gazetecileri durduramayacağını ve sınırları zorlamaya devam edeceklerini söylüyor. Tojialiyev gülerek cesaretini dile getiriyor: "(Gözaltına alınmaktan) korkmuyordum, bunun için hazırdım."

KERİMOV VE MİRZİYOYEV FARKI

Özbekistan'ın önceki lideri İslam Kerimov döneminde, ülkedeki muhalif sesler eleştirilerini açıktan dile getiremiyordu. 1989'de iktidara gelen Kerimov'un uyguladığı politikalar, öldüğü 2016 yılına kadar ülkedeki gazetecilerin sindirilmesine neden oldu. Bu gazetecilerden biri olan Yusuf Ruzimuradov, ülke güvenliğini tehlikeye atmak ve isyana teşvik gibi suçmalarla yıllarca hapiste tutuldu. 19 yıl cezaevinde kalan Ruzimuradov, mart ayında tahliye edildi.

Tojialiyev, Kerimov döneminde blog yazarlarının sadece küçük konularda ve siyaset dışı yazılar yazabildiğini söyleyerek, "Ciddi ve politik mevzulardan bahsetmek mümkün değildi." diyor. Kerimov'un yerine gelen Şavkat Mirziyoyev ise basın özgürlüğü için yeni bir döneme girdiklerini dile getirerek, "Ben, bürokrasiyi, ilgisizliği, zorbalığı ve yolsuzluğu açığa çıkaranları gerçek gazeteci olarak değerlendiriyorum." ifadelerini kullandı.

"Milli basında ifade çeşitliliği olmalı." diyen Mirziyoyev, geçtiğimiz Ramazan Bayramı'nda da af ilan ederek 100'den fazla mahkumu tahliye etmişti.