KTMM'nin yasaklanması nasıl sonuçlar doğurabilir?

Kırım İnsan Hakları Grubu uzmanı Vissarion Aseyev, Rusya tarafından işgal edilen Kırım’ın işgalci yönetimine bağlı mahkemenin Kırım Tatar Milli Meclisi’ni aşırıcı örgüt olarak kabul ederek faaliyetlerini yasaklamasının nasıl sonuçlar doğuracağı ile ilgili fikirlerini paylaştı.
 
Konuyla ilgili açıklamada bulunan Vissarion Aseyev, “Mahkeme kararı kabul edildikten sonra Rusya’da ve de facto Rusya’nın kontrolü altında bulunan Kırım’da Kırım Tatar Milli Meclisi ve bölge temsilciliklerinin faaliyetleri yasaklanacak, medyaya Kırım Tatar Milli Meclisi’nin faaliyetleri ile ilgili bilgileri yayınlaması ve Rusya’da yasak örgüt olduğu belirtilmeden “Meclis” kelimesini kullanması yasaklanacak. Rusya ve Kırım’da Kırım Tatar Milli Meclisi’nin sitesine erişim engellenecek” diye kaydetti.
 
Rus yönetiminin, sözde Kırım Savcısı Natalya Poklonskaya’nın Kırım Tatar Milli Meclisi’ni yasaklamak için mahkemeye başvurmak için dayandığı Rusya’nın “Aşırıcı Faaliyetlerle Mücadele İle İlgili” yasası gereğince benzer eylemlerde bulunacağını ifade eden Aseyev, “Sonuç olarak Kırım Tatar Milli Meclisi’nin tüm belgeleri aşırıcı belgeler olarak kabul edilecek. Söz konusu belgelerin yayınlanması, basılması ve bulundurulması yasaklanacak ve cezai sorumluluk getirecek (idari suç olarak değerlendirilirse Rusya’nın İdari Hukuku’nun 20.29. maddesine göre 15 güne kadar hapis cezası; ceza mevzuatı çerçevesinde değerlendirilirse Ceza Hukuku’nun 280. ve 282. maddeleriuyarınca 5 yıla kadar hapis cezası verilebilir)” diye anlattı.
 
Bunun dışında hem Rusya’daki hem Rus kontrolü altında bulunan Kırım’daki tüm devlet memurlarının “aşırıcı faaliyetlerin önlenmesine” yönelik adımlar atması gerekeceğini dile getiren Vissarion Aseyev, “Bu adımların ne şekilde Kırım Tatar Milli Meclisi ile ilgili olacağı, belirli memurun korku ve hayal gücüne bağlı olacak. Kırım Tatar Milli Meclisi’ni desteklediği fark edilen her kişinin, mahkeme kararı üzerine eğitim kurumları, özel dedektif ve güvenlik alanlarında faaliyet göstermesi sınırlanabilir” şeklinde konuşarak devam etti.
 
Vissarion Aseyev’in bildirdiğine göre, Kırım Tatar Milli Meclisi üyeleri, Kırım Tatar Milli Meclisi’nin faaliyetlerinin yasaklanması ile ilgili mahkeme kararının kabul edilmesinden sonra 10 yıl devamında Rusya’nın kontrolü altında bulunan Kırım’da sivil toplum veya dini kuruluşları ya da başka kâr amacı gütmeyen kuruluşlar kuramaz. Kırım Tatar Milli Meclisini destekleyenlerin ise toplu eylemler düzenlemesi ve sözde yönetimin Kırım Tatar Milli Meclisi’ne ilişkisi olduğunu düşündüğü sembollerin kullanımı yasaklanacak. Aseyev, böyle semboller arasında Kırım Tatar bayrağı ve Tarak Tamganın (armasının) da yer alabileceğini belirtti.
 
Kırım Tatar Milli Meclisi’nin aşırıcı örgüt olarak kabul ederek faaliyetlerinin yasaklanmasına ilişkin mahkeme kararının, Rusya tarafından işgal edilen Kırım’da tutuklu bulunan Kırım Tatarlarını nasıl etkileyeceği ile ilgili fikirlerini paylaşan Vissarion Aseyev, “Kırım Tatar Milli Meclisi’nin yasaklanması ile ilgili mahkeme kararı kullanılarak 26 Şubat (Kırım Özerk Cumhuriyeti Parlamentosu önünde 26 Şubat 2014 tarihinde yapılan miting ile ilgili dava) ve 3 Mayıs davaları (Armanpazarı’nda Kırım’a girişi yasaklanan Kırım Tatar halkının milli lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nu karşılama eylemi katılımcılarına karşı açılan dava) yeniden incelenebilir. Ayrıca bu olaylar ile ilgili yeni davalar açılabilir, bu ise Ahtem Çiygöz, suçlandığı ve 15 yıla kadar hapis cezasını öngören Rusya Ceza Kanunu’nun 212. Maddesi 1. Fıkrasının yanı sıra 8 yıla kadar hapis cezası öngören Ceza Kanunu’nun aşırıcı örgüt kurulması ile ilgili 282.2 Maddesi 1. Fıkrasına göre suçlanabileceği anlamına geliyor. Ali Asanov, Mustafa Degemenci, Arsen Yunusov, Eskender Kantemirov, Eskender Emirvaliyev, suçlandığı ve 8 yıla kadar hapis cezası öngören Rusya Ceza Kanunu’nun 212. Maddesi 2. Fıkrası yanı sıra 4 yıla kadar hapis cezası öngören Rusya Ceza Kanunu’nun 282.2. Maddesi 2. Fıkrasına gereğince aşırıcı örgütün faaliyetlerine katılmakla suçlanabilir” dedi.
 
“Kırım Tatar Milli Meclisi’nin faaliyetlerinin esassız olarak sınırlanması veya yasaklanmasının, özyönetim organlarını kurma, gelenek ve kurumlarını koruma hakları dahil köklü halkın haklarını ihlal ettiğini” vurgulayan Aseyev, işgalci yönetimin benzer hareketlerinin Kırım Tatar halkının gelişmesi ve kimliğin korunması için bir tehdit olduğunu kaydetti.
 
Aseyev, “Kırım Tatar Milli Meclisi’ne karşı Rusya’nın “aşırıcılıkla mücadele” yasalarının uygulanmasının Kırım Tatar Milli Meclisi'nin yanı sıra Kırım Tatar halkının diğer temsilcileri için de ceza kovuşturması tehdidini oluşturuyor. Rusya Ceza Kanunu’nun 280. Maddesi (Aşırıcı faaliyetlerde bulunma çağrıları), 282.1. Maddesi (Aşırıcı örgütü kurma), 282.2. Maddesi (Aşırıcı örgütün faaliyetlerini organize etme) ve benzer maddelere göre Kırım Tatar Milli Meclisi’nin tüm üyelerine karşı dava açılabilir. Söz konusu maddeler 8 yıla kadar hapis cezası öngörüyor” şeklinde devam etti.
 
Bununla birlikte Kırım İnsan Hakları Grubu uzmanı Vissarion Aseyev, Kırım Tatar Milli Meclisi’nin yasaklanması ile ilgili sözde mahkeme kararının henüz yürürlüğe girmediğini belirtti. Kırım Tatar Milli Meclisi temsilcileri ilgili karara itiraz edeceklerini bildirdi.
 
Rus işgali altında bulunan Kırım'ın sözde Savcısı Natalya Poklonskaya, Şubat 2016'da Kırım Tatar Milli Meclisi’ni kapatmak için mahkemeye başvurdu. Sözde Savcı Natalya Poklonskaya’nın dilekçesi ile ilgili mahkeme duruşmaları, 3 Mart tarihinde yapılmaya başladı.
 
Poklonskaya, 'mahkeme kararını' beklemeden 13 Nisan 2016 tarihinde “Kırım Tatar Milli Meclisi’nin faaliyetlerinin askıya alınması ile ilgili” karar yayınladı. 18 Nisan tarihinde ise Rusya Adalet Bakanlığı, Rusya tarafından işgal edilen Kırım’ın sözde Savcısı Natalya Poklonskaya’nın kararı üzerine Kırım Tatar Milli Meclisi’ni “aşırıcı faaliyetler gerçekleştirmesi nedeniyle faaliyetleri askıya alınan dini ve sivil toplum kuruluşları listesine” dahil etti.
 
26 Nisan tarihinde yapılan duruşmada işgalci Kırım Rus yönetimine bağlı mahkeme, Kırım Tatar Milli Meclisi’ni aşırıcı örgüt kabul ederek faaliyetlerini yasakladı.