Rusinler Ukrayna’dan bağımsızlığını talep ediyor

 
Ukrayna’nın batısında bulunan Zakarpatya bölgesinde yaşayan  Rusinler, Ukrayna’dan bağımsızlığının tanınması talebiyle Rusya’ya başvuruda bulundu.
www.obozrevatel.com.ua internet sitesinde yer alan bilgilere göre Rusinler, Podkarpatye Rusyası (Karpatı dağları altı) Ukrayna’dan bağımsız olduğunu tanımasını istedi.
Ukrain ve Beyaz Ruslardan sonra dördüncü Doğu Slav milletleri grubuna giren Rusinlerin sözde Rusin Cumhuriyetinin kendi başbakanını ilan eden Pyotr Getsko, Rusinlerin Rusya’ya yaptığı başvurunun nedenlerini açıklarken bunun Ukrayna’nın Rusinlere özerklik vermek istememesinden ve bu konuyu umursamamasından kaynaklandığını belirtti.
Getsko, konu ile ilgili yaptığı açıklamada “Son yıllarda biz hemen hemen her ay Ukrayna devletine özerklik istediğimizi bildik. Bu konuda yaptığımız başvuruları sağır bile duyardı.Ancak bunları kimse duymadı.
Dolayısıyla bundan sonra biz bağımsızlığımızı elde etmek için uğraşacağız” dedi.
Pyotr Getsko, Rusinlerin istediği özerkliğin belli ekonomik bağımsızlığını öngördüğünü belirtirken “Söz konusu Rusin halkı değil, söz konusu gaz boru hattı. Bu gaz boru hattı sayesinden Zakarpatya bölgesi Ukrayna’ya devlet bütçesinin dörtte birini kazandırıyor. Avrupa’ya giden gazın çok büyük bölümü Zakarpatya bölgesi üzerinden geçiyor. Bizim gaz transitinin katsayısı Baltık ülkelerinde var olan katsayıdan 3 kat, diğer komşu ülkelerin katsayısına kıyasla 2 kat fazla” dedi.
Rusinler- Rus, Ukrain ve Beyaz Ruslardan sonra Doğu Slav milletler grubuna giren dördüncü millettir.
Rusinler çoğunluk olarak Ukrayna’nın batısında bulunan Zakarpatya bölgesinde yaşıyor. Kendilerini Ukrainlerden ayrı millet olarak kabul eden Rusinler, kendi milli kimliğini elde etme konusunda mücadele ediyorlar.
Ukrainistik Merkezi Müdürü, felsefe bilimleri Prof. Dr. Edurd Popov, Rusya gazetecilerine verdiği demeçte Rusinlerin kendi devleti olarak kabul ettiği Podkarpatye Rusyası’nın bağımsız ve özerk devlet olarak yaşama tecrübesi olduğunu kaydetti.
Podkarpatya Rusyası 1919 yılından itibaren bağımsız devlet oldu, ancak daha sonra gönüllü Özerk Cumhuriyet olarak Çek Cumhuriyetinin içine girdi.
İkinci Dünya Savaşından sonra, Çekoslovakya ile SSCB arasında yapılan anlaşmaya göre Podkarpatye Rusyası  Ukrayna’nın Zakarpatye bölgesine geçti.
Eduard Popov, o zaman Rusinlerin Podkarpatya Rusya’sı Zakarpatya’nın içinde bir bölge değil, SSCB’nin 16’nci Cumhuriyeti olarak SCCB’ye katılması konusunda ısrar ettiğini, ancak o zaman Rusinlerin fikirlerini kimsenin önemsemediğini belirtti.
Aralık 1991’de Ukrayna’da Ukrayna’nın bağımsızlığı konusunda Ukrayna genelinde yapılan referandumun yanı sıra Zakarpatya bölgesinde Zakarpatya’nın özerk cumhuriyeti olması konusunda referandum yapıldı.
Yapılan bu referandum sonucunda Zakarpatya halkının %78’in özerklik istediği tespit edildi, ancak bu referandumun sonuçları umursanmadı. Son Olarak Rusinler özerkliğini elde edemedi. Rusinler Ukrayna’da milli azınlık olarakda kabul edilmiyor.
Popov, Rusinlerin Ukrayna’daki halini yorumlarken “Rusinler, Ukrayna’da yaşayan diğer milli azınlıklar gibi zorunlu ukrainleştirilmesine maruz kalıyor. Bu zorunlu ukrainleştirilmesinden Ukrayna’da yaşayan Macarlar, Romenler ve Ruslar da ağlıyor. Ancak Rusinler bunlardan farklı olarak kendi tarihi adını taşıma hakkına bile sahip değil. Rusin adının “Ukrain” adından yüz yıllarca daha eski olduğunu belirtmek lazım” diye konuştu.
25 Ekim 2008 tarihinde Ukrayna’nın batısında bulunan Mukaçevo şehrinde ikinci Avrupa Rusinler Kongresi yapıldı. Yapılan bu kongreste Rusin Özerklik Bildirisi kabul edildi. Rusinler, Ukrayna hükümetine özerkliğin tanınması için ültimatöm verdi.
Rusinler, Ukrayna’nın 1 Aralığa kadar Rusinleri ayrı millet olarak kabul etmediği ve Rusinlerin özerkliğinin oluşturulmasını engellediği takdirde kendi hükümetini kurarak tam bağımsızlığı elde etmeye çalışacaklarını bildiriler.  
Yunus Seythalilov- İlyas Ali    
QHA