Yemen'de çatışmalar devam ediyor

Yemen'in Şebva ve Taiz bölgelerinde, el-Hadi yanlısı Halk Direnişi Güçleri (HDG) ve Yemen Silahlı Kuvvetleri ile Husiler ve Ali Abdullah Salih yanlıları arasında çatışmaların şiddetlendiği, Husilerin yerleşim birimlerine düzenlediği saldırılarda 11 kişinin öldüğü, 34 kişinin de yaralandığı bildirildi.

Halk Direnişi Güçleri Basın ve Gözlem Sorumlusu Macid bin Amir el-Harisi'nin açıklamasına göre HDG destekli ordu birliklerinin, Şebva bölgesinin Useylan ilçesinin batısında bulunan, Husilerin ve devrik lider Salih yanlılarının kontrolündeki Es-Selim bölgesinin yanı sıra En-Nukub ilçesinin doğusunda Husilerin kullandığı "Taviga" kalesini Yemen güçlerinin (Hadi hükümeti) geri aldığını, bölgedeki çatışmalarda 8 Husi militanının öldüğünü, HDG ve ordu mensubu 5 kişinin de yaralanadığını belirtti.
 
Dün 24 Mayıs'ta Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi İsmail Vild Şeyh Ahmed, barış müzakerelerinin meşakkatli olduğunu belirterek Yemen müzakerelerinin de hayli uzun süreceğini ifade etmişti.

Şeyh Ahmed'in Basın Ofisinden yapılan yazılı açıklamaya göre müzakerelerdeki her gecikme, gerileme veya katılım eksikliğinin, Yemenlilerin beklediği çözümü geciktireceğini söylemiş, Husiler ve devrik Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih yanlılarını temsil eden ortak heyetin başkanı Muhammed Abdusselam da yaptığı bir televizyon konuşmasında, 6 gün aranın ardından dün gerçekleşen ilk görüşmenin protokol görüşmesi olduğunu ve siyasi hiçbir konunun konuşulmadığını bildirmişti.

Husilerin silah bırakmasından sorumlu olacak emniyet komitesinin, kendilerinin de dahil olmak istedikleri yeni hükümetin gözetiminde bulunmasını isteyen Abdusselam, emniyet komitesinde Kuveyt ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden subayların yer almasında bir sakınca görmediklerini ifade etmişti.

Yemen İç Savaşı nasıl başladı?

Arap Baharı sonrasında ülkede çıkan olaylar neticesinde devrilen eski cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih, Şii Ensarullah Hareketine destek vermeye başlayınca, Yemen'de bir türlü sağlanamayan istikrar sonucu bir hükümet krizi oluşmuş, Husiler başkent Sana'a'yı ele geçirerek yönetimi devralmışlardır. Husilerin hareketi, Mart 2015'ten önce Eylül 2014'e doğru başlamış olup iç savaşa giden yolu açmıştır.

Husi Darbesi

Yemen'de 21 Şubat 2012'de gerçekleştirilen seçimleri el-Hadi %99.8 oy ile kazanmı ve Yemen'in ikinci cumhurbaşkanı olmuşsa da ülkenin kuzeyindeki Şiiliğin Zeydi koluna mensup Husi Hareketi ve güneydeki ayrılıkçı Sünni Güney Hareketi, seçimi boykot etme çağrısı yapmıştı. Seçimlerde tek adayın çıkıp oyların tamamına yakınını alması, ayrıca el-Hadi'nin eski rejimde görevde bulunmuş olması huzursuzluğu bir kere daha tetikleyince, Yemen'de eski rejimin büyük oranda kendini korumaya almasına mukabil kuzey ile güneydeki ayrılıkçı faaliyetlerin 2014 yılının Ağustos ayında patlama noktasına gelmesi söz konusu oldu. Neticede 18 Ağustos'ta Husiler hükümetin petrol fiyatlarını yükseltmesi sonrası ayaklandılar. Husiler, güçlü oldukları kuzeyden ülkenin merkezine doğru ilerleyerek 19 Eylül'de başkent Sanaa'ya saldırarak 21 Eylül'de şehrin içlerine girerek önemli noktaları ele geçirdiler. 13 Ekim'de Husiler anlaşma sağlansa da 19 Ocak'ta Husiler bu sefer başkanlık binasını, ardından ertesi gün de cumhurbaşkanlığı sarayını kuşattılar. İstifa baskıları sonucu 22 Ocak'ta başbakan ve cumhurbaşkanı istifa etmek zorunda kaldı. Ancak çatışmalar sona ermedi. 19 Mart 2015'te çatışmalar iç savaşa dönüştü.

Çatışmalarda son durum ve taraflar

Husiler, kısa sürede Taiz gibi büyük güney kentlerini ele geçirip Yemen Ordusu'nu dağıttıktan sonra Aden şehrini kuşattı. Bu ilerleyiş üzerine Suudi Arabistan öncülüğünde bir koalisyon kurularak Husilerin ilerleyişini durdurmak üzere hava taarruzuna başlanıldı. Husiler ilerleyişleri durdurulsa da ele geçirdikleri yerleri bırakıp çekilmedi. Bu esnada otorite boşluğundan faydalanan Yemen El Kaidesi ve diğer radikal gruplar da (bilhassa San'a bölgesinde DAEŞ) faaliyete geçerek ülkenin doğu bölgelerini kontrol etmeye başladı.

Günümüzde hala devam eden çatışmada üç taraf ve bunlara bağlı destekçiler bulunuyor;

-Yemen Devrimciler Komitesi: Husiler, Ali Abdullah Salih destekli Yemen Silahlı Kuvvetleri'nin bir kısmı, Yemen Cumhuriyet Muhafızları bu grubun başını çekiyor. Bazı iddialara göre İran, Hizbullah, Kuzey Kore ve Eritre tarafından destekleniyor, Çin (silah desteği) ve Rusya'nın desteği ise biliniyor.

-Yemen (Hadi Hükümeti): Yemen Güvenlik Güçleri, aşiret savaşçıları, HDG (Halk Direnişi Güçleri) bazı halk komiteleri bu grubun başını çekiyor. Güney Koalisyonu olarak Suudi Arabistan, Bahreyn, Mısır, Ürdün, Kuveyt, Fas, Katar, Senegal, Sudan ve Birleşik Arap Emirlikleri tarafından destekleniyorlar. Koalisyon Pakistan, Somali, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri tarafından destek görmektedir.

-Ensar el-Şeriat (Yemen El Kaidesi) ve San'a bölgesinde DAEŞ.