Azerbaycan'ın özgürlük şairi Bahtiyar Vahapzade 13 yıl önce bugün aramızdan ayrıldı

Türk dünyasının ünlü şairi, Azerbaycan’ın özgürlük sembollerinden ve Türkiye-Azerbaycan dostluğu için eserleriyle köprü olan Bahtiyar Vahapzade’nin vefatının 13’üncü yılı kaydediliyor. Azerbaycanlı şair Bahtiyar Vahapzade, ölüm yıl dönümü 13 Şubat'ta sadece Azerbaycan’da değil, başta Türkiye olmak üzere tüm Türk dünyasında saygıyla anılıyor.

Azerbaycan’ın son dönemdeki en büyük şair ve edebiyatçısı, özgürlük ve bağımsızlık düşüncelerinin yasak olduğu Sovyetler Birliği döneminde eserlerinde bu kavramlara övgüyle yer veren, 1980’li yıllara gelindiğinde ise Azerbaycan’ın bağımsızlık mücadelesinin ön saflarında yer alan Bahtiyar Vahapzade’nin 13’üncü ölüm yıl dönümü kaydediliyor. Azerbaycan Türkçesini en iyi şekilde kullanmaya gösterdiği özenle; eserlerinde halkın duygularına tercüman olarak ülkesinin özgürlük sembollerine biri haline gelen ve 13 Şubat 2009'da 84 yaşında vefat eden Bahtiyar Vahapzade, vefatının yıl dönümünde tüm Türk dünyasında hatırlanıyor.

BAHTİYAT VAHAPZADE'NİN HAYATI VE EĞİTİMİ

Türk dünyasının büyük şairlerinden Vahapzade, 16 Ağustos 1925 tarihinde Azerbaycan’ın Şeki kentinde dünyaya geldi. Henüz 9 yaşında ailesiyle Bakü’ye göç eden Vahapzade, ilk ve orta öğrenimini burada tamamladı. Orta tahsilini 1942 yılında bitirdikten sonra, Azerbaycan Devlet Üniversitesinin Filoloji Bölümüne girmeye hak kazandı. Bu üniversiteden 1947 yılında mezun olduktan sonra; 1951 yılında “Samet Vurgun’un Lirikası” adlı doktora öncesi çalışmasını; 1964 yılında ise, “Samet Vurgun’un Yaradıcılık Yolu” başlıklı doktora tezlerini savundu. Öğretim üyesi olarak 1951 yılında çalışmaya başladığı eski adı Azerbaycan Devlet Üniversitesi, şimdiki adıyla Bakü Devlet Üniversitesi’ndeki görevine 1990 yılında emekli oluncaya kadar devam etti.

AZERBAYCAN HALKINI SOVYETLERE KARŞI MÜCADELEYE ÇAĞIRDI

Eserleriyle Azerbaycan ile Türkiye arasında köprü vazifesi gören Bahtiyar Vahabzade, 1960’larda başlayan özgürlük hareketlerinin öncülerinden biri oldu. 1959’da yazdığı Gülistan isimli şiirinde, İran ve Rusya arasında ikiye bölünen Azerbaycan halkının yaşadığı felaketleri anlattı. Bu şiirinden dolayı 2 yıllığına üniversitedeki görevinden uzaklaştırıldı. Bahtiyar Vahapzade, 1980’li yılların sonlarında Azerbaycan’da bağımsızlık mücadelesi başladığı sıralarda ön saflarda yer aldı. Vahapzade, yazılarında ve yüz binlerce insanın katıldığı mitinglerde yaptığı konuşmalarda bağımsızlık mücadelesi veren Azerbaycan halkını, Sovyetler Birliği’ne karşı durmaya ve mücadele etmeye çağırdı.

İSTİKLAL NİŞANIYLA ÖDÜLLENDİRİLDİ

Azerbaycan bağımsızlığını kazandıktan sonra çalışmalarıyla hizmetini sürdüren ve iki dönem milletvekili seçilen Vahapzade, eserlerinde Azerbaycan Türkçesini en temiz şekilde kullanmaya özen göstererek halkının duygularına tercüman oldu. Vahapzade’ye, 1995’te Azerbaycan’ın özgürlük mücadelesindeki hizmetlerinden dolayı istiklal nişanı verildi. Azerbaycan halkının sıkıntılarını konu edindiği pek çok eserini, yurtdışına kaçırarak yayımlatabildi. Eserlerinde Azerbaycan Türkçesi’ni yetkin bir şekilde kullanan ve halkının duygularına tercüman olan Vahabzade, Azerbaycan’da halk şairi olarak anıldı. 1980-2000 yılları arasında da 5 kez milletvekili seçildi. Eserleri 8’den fazla dile çevrilen Vahapzade, 70’i aşkın şiir kitabı, 11 ilmi eser, 2 monografi, piyesler ve yüzlerce makale yayımladı.

BAKÜ’DE VEFAT ETTİ

Eserlerinde Türk diline, Türkiye-Azerbaycan dostluğuna büyük önem veren Vahapzade, 13 Şubat 2009’da Bakü’de 84 yaşında vefat etti. Şairin cenazesi Azerbaycan’ın önemli edebiyatçı, bilim ve siyaset adamlarının mezarlarının bulunduğu Fahri Hıyaban’da (Ulusal Şeref Mezarlığı) toprağa verildi.

ESERLERİ

Vahapzade, eserlerinde genellikle özgürlük, yurt sevgisi, ana dil, özgürlük, millet, aile ve hasret din gibi temalarını işledi. Vahapzade’nin 15’in üzerinde eseri Türkiye’de de basıldı. Şairin Türkiye’de basılmış; Ömürden Sayfalar (2000), Vatan, Millet, Ana Dili (2000), Soru İşareti (2002) gibi eserleri bulunuyor. Eserleri 8’den fazla dile çevrilen şairin yayınlanmış 40’ı aşkın şiir kitabı, 11 ilmî eseri, 2 monografisi, çeşitli piyesleri ve yüzlerce makalesi var.

Şiirleri ve manzum hikâyeleri: Menim Dostlarım, Bahar, Dostluk Nağmesi, Ebedi Heykel, Çınar, Sade Adamlar, Ceyran, Aylı Geceler. Tiyatro eserleri: Vicdan, İkinci Ses, Yağıştan Sonra, Feryat, Darağacı, Artık Adam.

Hatıra ve seyahatnameler: Sanatkar ve Zaman, Sadelikte Büyüklük, Derin Katlara Işık.

Bahtiyar Vahapzade'nin hayatıyla ilgili detaylı bilgi için bkz. Ahmet Yesevi Üniversitesi Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü veritabanında Dr. Öğr. Üyesi Nilüfer Yıldırım'ın kaleme aldığı Bahtiyar Vahapzade maddesi: http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/vahapzade-bahtiyar