Kerç’te Nevruz Bayramı

Türk dünyasının kutladığı en büyük bayramlarından biri olan Nevruz Bayramı dolayısyla Kerçte çeşitli etkinlikler düzenlenecek.
Etkinliklerin organizasyonunu yapan Türk Kültür Merkezinin QHA muhabirine verdiği bilgilere göre bu yıl 21 Martta kutlanacak Nevruz Bayramı etkinlikleri kapsamında 17 Martta Kerç Kültür Merkezinde Kırım Tatar Akademik Müzikal ve Drama Tiyatrosu’nun “Dubaralı Toy” oyunu oynanacak.
20 Martta saat 11.00’de 6. Bölgesel “Ana Dilinin Değeri Büyük ve Zenginliği Tükenmez” Festivali yapılacak. Festival kapsamında Kerç bölgesinde bulunan okulların öğrencileri arasında Kırım Tatar dili, gelenek ve görenekler bilgisi yarışması yapılacak.
20 Mart saat 14.00’te Türk Kültür Merkezi’nin sanatçılarının katılımıyla “Bahar Kelse” konseri yapılacak. Aynı gün akşam saatlerinde çeşitli yarışmaların yapılacağı program gerçekleştirilecek.
Etkinlikler, Türk Kültür Merkezi, Kerç Belediyesi Kültür Departmanı ve Kerç Kırım Tatar Meclisi tarafından ortak organize edilecek.
Nevruz, tarımcıların en eski bayramlarından biridir. Bu bayram yeni yılın ve baharın başlangıcı olarak kutlanıyor. Nevruz törenleri Kırım Tatarlarının etnik kaynakları, etnokültür bağları ve dini inançlarını içeriyor. Nevruz’un kökeni Farsça olup “Nev” (yeni) ve “Ruz” (gün) sözlerinin birleşmesinden oluşmaktadır. Bazı kaynaklara göre Kırım Tatarları Nevruz bayramını 12.- 13. yüzyılda kutlamaya başladı. Bayram hakkında en çok bilgi Abu Rayhon Beruni’nin eserleri ve Omar Hayam’ın “Novruznoma” adlı eserinde yer alır. Halk, Yeni Gün bayramını birkaç gün boyunca kutlar. Nevruz Bayramı sırasında Kırım Tatarlarının yaptığı genel törenleri bu bayramın yeni iş yılı ve ilkbaharın başlangıcı olduğunu gösteriyor. Bayram kutlamasının eski yılı uğurlama, yeni yılı karşılama ve ilk baharın başlaması gibi birkaç temel etabı var.
Refat Kurtiyev’in “Kırım Tatarlarının Takvim Bayramları” adlı kitabına göre bayrama bir hafta kala bayanlar evlerini aklayarak, ahırları temizleyerek, köbete ve çeşitli börekler pişirip, beyaz helva yapıp bayrama hazırlık yapar. Erkekler sürmeye hazırlanır, tarım aletlerini tamir eder. Akşam ise eski eşyaların yakıldığı ateş yakılır, insanlar bir birine su serper. Genç erkek çocuklar ellerinde avuçlarına kardelen bağlı sopa ile ateş üzerinden atlar. Erkek çocuklar grup halinde evden eve dolaşıp pencereler çalıp, türkü söyleyip herkesin bayramını kutlar.
Nevruz bayramı günü ihtiyarlar sabah namazından sonra mezarlığa gidip mezarlarda temizlik yapar, dua okurlar.
Çocuklar, ilk baharı teşhis eden yeşil renk elbise giyer, kızlar saçlarına kardelen takar. Törenlerden sonra erkekler Çalışmak üzere tarlaya çıkar, sürmeye ve ekime başlar. Nevruz hakkındaki “Nevruz geldi, yaz geldi” türküde Nevruz’un tarla çalışmalarının ilk ayı olduğu söyleniyor.
Nevruz Bayramının başladığı iş yılı, Hıdırlez bayramı ile biter.
Yunus Seythalilov- Osman Bayramaliyev
QHA