Kiev’de yeni Kırım Tatar alfabe kitabı tanıtıldı

Ukrayna’nın başkenti Kiev’de “Sayvo Knigi” kitap mağazasında 30 Eylül tarihinde “Selâmaleyküm” isimli Kırım Tatar alfabe kitabı tanıtıldı. Resimli olarak hazırlanan “Selâmaleyküm” kitabında, her bir harf Kırım Tatar halkının tarihi ve kültürü ile ilgili ilginç bilgiler içeriyor.

28446

Minimalist siyah fonda beyaz harflerle “Selâmaleyküm” kelimesinin yazıldığı kitabın kapağı gibi, kitabın içeriğinin de metin düzeni, resim ve fotoğrafları ile okuyucuğu büyülediği ifade ediliyor. Sayfa açılışında sol tarafta siyah fonda beyaz harfler yer alırken, sağ tarafta resim ve metin yer alıyor.
 
23 yaşındaki web tasarımcı Sevilya Nariman-kızı İbragim tarafından hazırlanan kitap, Kırım’ın sivil ablukası eyleminin koordinatörü Lenur İslâmov’a ait “Karbaba Production” stüdyosu tarafından basıldı ve finanse edildi.

Kitap ile ilgili açıklama yapan Sevilya Nariman-kızı İbragim, “Selâmaleyküm, okuyucuyu Kırım Tatar alfabesinin 31 harfiyle tanıştıran bir alfabe kitabı olmasının yanı sıra Kırım Tatar halkının kültürünü tanıtan bir rehberdir. Kitap okura görsel zevk sağlar, onun bakış açısını genişletir ve moral yönden etkiler diye kaydetti.

30 Eylül tarihinde kitap tanıtımının ardından satışa sunuldu.

Tanıtım etkinliğinin düzenlendiği kitap mağazasının küçük olması, etkinliğe katılan insan sayısının ise fazla olmasından dolayı Sevilya Nariman-kızı İbragim, misafirleri sıkmamak için tanıtımın kısa sürmesine karar verdi.

4990

Etkinlik çerçevesinde konuşma yapan ilk kişi, Kırım’ın sivil ablukasının lideri Lenur İslâmov oldu.
 
Toplumun “korku yarımadasından” gelen kötü haberlere artık alışık olduğunu ifade eden Lenur İslâmov, “Son zamanlarda Kırım’daki Kırım Tatarlarından sadece kötü haberlerin gelmesine alıştık: Ahtem Çiygöz tutuklandı, İlmi Ümerov ise zorla psikiyatri kliniğine kapatıldı… Ama bununla birlikte biz, cezalandırıcı hekimliğin ne olduğunu öğrendik. Sığınmacıların birçok sorunu olduğunu ve Ukrayna’nın bu sorunlarla yeterli düzeyde ilgilenmediğini biliyoruz. Kırım ile idari sınırdaki kontrol noktalarında geçiş sırasında ne kadar sorunun meydana geldiğini biliyoruz” diyerek konuşmasına başladı.

Rusya’nın Kırım Tatar Milli Meclisi’ni yasaklamasının tarihe geçtiğini ve buna göre yaşama devam etmek zorunda olunduğunu söyleyen İslâmov, kendisi ve akranlarının vaktiyle Kırım’da özgür şekilde, anne babalarının da genç olarak, dede ve büyük annelerinin vatanında yaşadığını hatırladığını belirtti.
 
İslâmov, “Çocuk ve gençlerin burada Kırım olmadan yaşaması üzücü. Ama dinimizde önemli sözler var, onları söylemek isterdim. İnsanlar için bir kapı kapanır, bir başka kapı açılır. Bugün Ukrayna, Ukrainler Ukrayna’nın sivil toplumu sayesinden bu kapılardan birini açıyoruz. Çok yetenekli gençlerimizden biri, ilk Kırım Tatarca kitabını yazan Sevilya Nariman-kızı'nı tanıtmak istiyoruz” diye kaydetti.
 
Ardından kitap hazırlayıcısı Sevilya Nariman-kızı İbragim, etkinlik katılımcılarına, ekranda kitap fragmanlarını, hazırlama aşamalarını, kendisini yetişkinler için bir alfabe kitabını hazırlamaya sevk eden fikirlerini paylaştı.

Sevilya hanım, kitabı hazırlarken “Ne ve ne için?” olmak üzere kendisine iki soru sorduğunu anlattı. Söz konusu soruları yanıtlayan Sevilya Nariman-kızı İbragim, kitabın ilk önce bir görsel nesne olarak okurları, metinden fazla resimleri ile cezbetmesi istediğini belirtti.
 
Sevilya Nariman-kızı, “İlk soru: bu nedir? Bu, sanat kitabı tarzında hazırlanmış ilk Kırım Tatar alfabesidir. Sanat kitabının sıradan kitaptan farkı nedir? Sıradan kitapta her şey harflerin hükmü altında, sanat kitabında ise resimlerin hükmü altında. Görsellik, resimler metin anlatımına göre daha uygun. Kırım Tatar alfabesinde 31 harf var ve her bir harf için halkın kültürünü yansıtan veya bazı ilginç hikayeler içeren bir resim hazırlandı” dedi.

Geleneksel alfabe kitabının çocukları eğitmek için kullanılırken hazırladığı sanat kitabının yetişkinler için alfabe olarak adlandırılabileceğini ifade eden Sevilya Nariman-kızı İbragim, harfler dışında kitapta Kırım Tatar halkının tarihine küçük bir bakış sunulduğundan dolayı, kitabın çocuklardan fazla yetişkinlerin ilgisini çekeceği fikrini paylaştı. Bunun dışında kitapta, harfler haricide resimler ile ilgili açıklayıcı notlara da yer verildi.
 
Sevilya Nariman-kızı İbragim, “Şimdi neden sanat kitabı tarzının seçildiği, neden çok sayıda resim az yazı kullanıldığını anlatayım. Çağdaş dünyada insanlar her şeyi görsel olarak algılamaya alıştı. Günümüzde her şey çok hızlı gelişiyor ve belirli bir enformasyonu iletmek için anlık görsel gerekiyor. Bundan dolayı her bir resim için stilizasyona başvurdum. Örneğin bir boğanın resmi için basitçe bir boğa resmi değil, hızlıca onu çağrıştıracak tarzda bir görsel tercih ettim” diyerek çalışmalarının ayrıntılarını anlattı.

Yapabildiği tek işin kitaplar ve tasarım olduğunu dile getiren Sevilya hanım, halkına bu açıdan fayda sağlamak istediğini kaydetti. Ana dilinde sanat kitabı hazırlayanSevilya hanım, akranları arasında Kırım Tatar dilini yaygınlaştırabileceği ümidinde.
 
Sevilya hanım, konuşmasına şöyle devam etti:
 
“Yaptığım işten zevk alıyorum. İyi yapabildiğim birinci ve belki de tek şey; kitaplar ve tasarım. Yapabileceğim en faydalı şey, alfabedir, çünkü insanın yaşamı bu kitaptan başlıyor. Belki de bir çocuğun doğuşundan başlayarak uyumlu bir görsel algı ile yetiştirmeliyiz. Çocuk çocukluğundan beri güzel olmayan şeyleri görürse hayatı boyunca bunları beğenecek, görsel şeyleri görürse sadece estetik şeylere dikkat edecek. Bunun halkımız için önemli olmasının ikinci nedeni ise… Çöl kum tanelerinden, okyanus su damlalarından, halk ise insanlardan oluşuyor. Eğer her bir insan halk için küçük bir şey yaparsa bu küçük damlalar büyük bir okyanusa dönüşür.”
 
Kitabın tanıtımına katılanlar arasında Eurovision 2016 şarkı yarışmasının galibi, ünlü Kırım Tatar sanatçı Camala da yer aldı.

QHA muhabirine konuşan Camala, “Yakında “1944” şarkısının klibini tanıttım. Klibin galası “Dojd” (Yağmur) televizyon kanalının “Premyeri” programında canlı olarak yayınlandı. O zaman bana, “Ukrayna’da şarkının nakaratını herkes Kırım Tatarca mı söylüyor?” sorusunu sorulmuştu. Ben, “Belki herkes söylemiyor, ama söylemeye gayret gösteriyorlar” diye cevap verdim. Benim için herkesin gayret göstermesi önemli. Şimdi de Kırım Tatar alfabesini anlatması yanı sıra değişik bir stil ve yeni tarzda tasarlanan böyle bir kitabın basılması çok güzel” diye kaydetti.
 
Olabildiği kadar çok gencin ilgisini çekebilmesi için milli kültürün orijinal bir şekilde tanıtılmasının çok önemli olduğunu vurgulayan Camala, “Böyle kitapların hazırlanması çok güzel. Kitabın tasarımını çok beğendim. Sevilya çok ilginç ve yetenekli bir tasarımcı” dedi.

QHA muhabirine açıklamada bulunan Sevilya Nariman-kızı İbragim, “Selâmaleyküm” kitabını hazırlama fikrinin kendisine ait olduğunu, ancak Lenur İslâmov’un yardımı olmasa bu kitabın hiç basılmamış olabileceğini belirtti.
 
Sevilya hanım, “Böyle bir kitabı hazırlamak benim şahsi girişimim, ancak Lenur İslâmov’un ve “Karbaba Production” stüdyosunun desteği sayesinde bu kitap basıldı. Aksi takdirde kitap, dolabımda bulunurdu ve onu sadece ben görebilirdim. Bundan dolayı kitabın basılmasından dolayı, insanların onu ellerinde tutabileceğinden dolayı çok mutluyum” diyerek duygularını paylaştı.
 
Kitabın tasarımıyla ilgili de konuşan Sevilya Nariman-kızı İbragim, “Grafik tasarım eğitimini gördüm ve uzun süreden beri bu alanda çalışıyorum. Bir çocuk kitabı hazırlamıştım, ancak o kitap basılmadı, bu kitap daha şanslı. Kitap yetişkinler için bir alfabe, ama çocuklar da renkli resimleri olduğu için kitabı çok sevecek. Kitap yetişkinleri ve çocukları eğitmeye yöneliktir, yani velilerin çocuklarıyla birlikte zaman geçirebileceği şekilde hazırlandı” dedi.
 
Kiev’in birçok kitap mağazasından satın alınabilcek kitabın fiyatı 320-350 grivna (13-14 dolar).

QHA muhabirinin “Bu şekikdeki ilk Kırım Tatar alfabesinin basılması sizin için nasıl bir anlam taşıyor?” sorusunu yanıtlayan Kırım’ın Sivil Ablukası Koordinatörü Lenur İslâmov, “Birincisi, bu “Karbaba Production” stüdyosunun Ukrayna’nın ana kısmında bastığı ilk kitap. Ukrayna’nın ana kısmında basım faaliyetlerimize alfabe basımı ile başlamamız semboliktir. Yani özgür Ukrayna’da Kırım Tatarlarını yeniden tanıtıyoruz. Cumhurbaşkanı’nın söylediği gibi, bağımsızlığını kazandığı 23 yıl bpyunca Ukrayna yönetimi Kırım Tatarlarından korktu. Ve şimdi bu korku atlatıldı ve Ukrayna halkı, bizim birleşik bir halk olduğumuzu ve siyasi açıdan Ukraynalı olduğumuzu gördü” diye kaydetti.
 
Kırım Tatarları arasında Sevilya hanım gibi yetenekli gençlerin olmasından çok memnun olduğunu ifade eden Lenur İslâmov, “Selâmaleyküm” adlı kitabı basarak çocuklara Kırım Tatar dilini öğrenmeleri, yetişkinlere ise Ukraince öğrenmeleri ve böylece Ukrayna toplumunu güçlendirmeleri çağrısı yaptı.
 
Bunun dışında QHA muhabirinin Kırım Tatarca konuşan Ukraynalı politikacıları tanıyıp tanımadığı ile ilgili sorusuna cevaben Lenur İslâmov, “Kırım Tatarca konuşan sıradan Ukrainleri biliyorum, ama politikacıları tanımıyorum. Eşlerinin Kırım Tatarı olduğu birçok aileyi biliyorum, Kırım Tatar kadınları eşlerini Kırım Tatarca öğrenmeye zorlayacak ruha sahip. Hepimizin bir ülkede ama farklı dillerde konuşmasından yanayım. Ukraince ve Kırım Tatarca olmak üzere iki resmi dilin olmasından yanayım. Bu diller devlet dilleri olmalı. Bizim için bu çok önemli, çünkü böylece kendi kimliğimizi gelecek nesillere aktararak koruyabiliriz” diye kaydetti.

Etkinliğin müzik süsü olan ve etkinlik katılımcıları için akustik olarak söylenen Kırım Tatar şarkılarını söyleyen Shatur Gudur grubunun vokalisti Cemil Mamutov, QHA’ya yaptığı açıklamada, “Bu, uzun bir süre için basılan ilk alfabe. 9.-11. Sınıflardayken seçmeli ders olarak Kırım Tatarca dersini görüyorduk. Akmescit’in merkezindeki bir okulda, Cumartesi günü yapılan bu derse en fazla 5 kişi katılıyordu. Bizim böyle kitaplarımız olsaydı, derse giren öğrenci sayısı daha fazla olurdu, çünkü güzel kitaplar öğrenciyi öğrenmeye teşvik ediyor. Bu bizim için büyük bir olay” dedi.
 
Elina Sulima