İpek Yolu'nda rüşvet problemi

Çin'in son yıllardaki en büyük atılımı olarak görülen "Bir Kuşak Bir Yol" adlı İpek Yolu'nu canlandırma projesinde rüşvet problemi endişe yaratıyor. Çin'in Orta Asya ülkelerinden geçmesi beklenen ticaret rotasındaki yatırımları ve ekonomik teşviklerinin rüşvet ağında harcanacağı yönündeki endişeler projeye gölge düşürüyor.

"Bir Kuşak Bir Yol" projesinin rotası Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan gibi Orta Asya Türki Cumhuriyetlerinden geçerek İran ve Türkiye limanlarına ulaşıyor. Bu noktada bu eski Sovyet Cumhuriyetlerinin kronik hastalığı olan rüşvet ve yolsuzluk Çinli yetkileri endişelendiriyor. Bu endişeler Çin'in bu projede kilit ülke olarak gördüğü Kazakistan'da başladı bile. Çin-Kazak sınırında bulunan Korgas sınır kapısında Kazak yetkililer yolsuzluk ile mücadele ediyor. Kazakistan ve Çin bölgede sıfır vergili bir serbest ticaret bölgesi oluşturmak istiyor. Ancak uyulması gereken limitler görevlilere verilen rüşvetler ile aşılıyor.

Özellikle sınırın Çin tarafından gelen Kazaklar getirdikleri ürünleri Kazakistan'a sokarken aylık 50 kilogram limitlerini kolayca ihlal edebiliyorlar. Korgas sınır kapısı geçmişte birçok rüşvet operasyonuna tanıklık etti. 2014 yılında toplam 45 gümrük memuru, yolsuzluğa karıştıkları sebebiyle tutuklandı. Eylül 2016'da ise Kazakistan, serbest ticaret bölgesi başkanı Vasily Ni'nin 1 milyon dolar rüşvet aldığı haberi ile sarsılmıştı.

Çin, yolsuzluk gibi nedenlerden ötürü projesinin sekteye uğramasından oldukça endişeli. Orta Asya'da ekonomik açıdan Rusya'yı geride bırakan Çin'in bu tür nedenlerle ülkelerin siyasal düzenlerine de müdahil olabileceği konuşuluyor.