İran'da Türk öğrenciler 4085 imza topladı: Türkçe resmi dil olsun

İran'da binlerce öğrenci, hükûmete Türkçenin resmi dil ilan edilnmesi çağırısından bulundu. 4 binden fazla imza toplayan öğrenciler taleplerini imzalarla beraber İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye gönderdi.

İran'ın Batı Azerbaycan eyaletinin başkenti olan Urmiye'de yaşayan öğrenci Zekeriya Safa, Türkçenin İran'da resmi dil olması için yaptıkları girişimi anlattı. Azerbaycan'ın Azadlıq radyosu Safa ile gerçekleştirdiği mülakatta, beklentilerini açıkladı. Safa, "21 Şubat, dünya genelindeki Uluslararası Ana Dil Günüdür. Bugün 4000'in üzerinde imza toplandı. İmzaların amacı resmi dili Farsça olarak Türkçe olarak ilan etmektir. İstediğimiz de bu. Yani, Farsça resmi bir dildir ve Türkçenin her alanda resmi bir dil olmasını isteriz" dedi.

Hasan Ruhani'ye gönderilen mektup:

"İran İslam Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanı

Sayın Dr. Ruhani,

bu talebi imzalayan Türk öğrencileri olarak İran dahilinde Fars diliyle birlikte Türk dilinin bütün seviyelerde resmi olmasını istiyoruz. Ülkede bu dilde konuşan insanların sayısının çok olması ve İran'da yaşadıklarını dikkate alarak, bu önemli işin yerine getirilmesini ülkede sosyal ve medeni problemlerin düzelmesinde temel rol oynayacaktır.

Bu talep, Cumhurbaşkanından başka, hem de ülkeye iyi ve barışçıl gelecek isteyen bütün şahıslara mal edilecektir. Onların icra makamının başı olan siz Cumhurbaşkanın da bu işin hayata geçirilmesini için büyük yardımınız olacaktır. İnanıyoruz ki, geçmişteki olumsuz olayların ve yerine getirilmemiş vaadlerin bu problemi derinleştirmekten başka her hangi bir neticesi olmayacaktır. Tabii ki, bu metni imzalayanlar, İran'da yaşayan diğer etnklerin dilinin de çokluk teşkil ettikeri bölgelerde resmi olmasını taleo edeceklerdir. Ülkenin sorumlu makamları, çok dilliliği kanunu kabul etmiş olanlarla ülkenin tecrübesini dikkate alarak, onların tecrübelerinden bu işin daha iyi ileri gitmesi için yararlanabilirler.

Türk öğrencinin verdiği mülakat

Türkçenin İran'da resmi dil olması için düzenlenen kampanyayla ilgili Zekeriya Safa, mülakatta şöyle konuştu:

- Girişim kimden geldi?

- Bu işe başlayanlar öğrencilerdir. Urmiye, Tabriz, Maragha, Zanjan'dan öğrenciler. Kaşkay dostlarımız da bize katıldı. Bugüne kadar 4.000 imza toplandı.

- İmza kampanyası devam ediyor veya başvurunuzu hükümete gönderdiniz mi?

- Bitmek üzeredir. Son gelen imzalarla birlikte bu sayı 4 bin 500'ü bulacaktır.

- Zekeriya bey, Türkçenin ülkede ikinci resmi dil olmasını istiyorsunuz, ama ...

- İkinci dil olmasını değil, Fars diliyle aynı seviyede resmi bir dil olmasını istiyoruz.

- İran hükümetine yapılan itirazı nasıl temellendirdiniz?

- İran'da büyük bir Türk tarihi var. Hem tarihsel, hem de coğrafi olarak böyle bir arzuyu konuşma hakkımız vardır. Buna ek olarak, toplumda Türkler en azından Farslar olmak üzere çoğunluğu oluşturuyor. Bazı kaynaklar, Farslar'dan bile daha fazla olduğunu iddia ediyor. Türkler, Azerbaycan'da yalnız bir bölgede yaşamıyorlar, İran'ın dört bir yanında dağılıyorlar. Dediğim gibi, Kaşkaylar var ve onlar da bu talebe katılmışlardır. Bu nedenle Türkçenin de bir devlet dili olma hakkı olduğunu düşünüyoruz.

- Sizce İran hükümetinin bu talebe olumlu cevap vermeye hazır olduğunu mu düşünüyorsunuz?

- Son yıllarda böyle girişimler ve itirazlar oldu. Fakat İranlı yetkililer yanıt vermedi. Bununla birlikte, hala arzumuzu ifade ediyoruz. Üç yıl önce ana dilde böyle bir açıklama yaptık. Yine, sonuç beklemiyoruz. Basitçe, hem hükûmet hem de muhalefet cepheleri için bir işaret olabilir.

- Nasıl bir sinyal olabilir?

- Daha önce, muhalif hareketler, İran'da protestolar, mitingler düzenledi. Ancak Azerbaycan'dan ve Türkler'den bir ses çıkmadı. Burada yaşayan Türklerin on yılla arzuları var. O da anadil ile ilgilidir. Ancak şimdiye kadar yetkililer buna cevap vermedi. Otuz yıldır, kırk yıldır seslenen talepleri yine seslendiriyoruz. Biz dilimizi istiyoruz, onun resmileşmesini istiyoruz. Türkçemizde konuşmak ve yazmak istiyoruz.

- Bu arada, okullardaki durum nedir? Zaman zaman Türk okullarının açılması talebi de gündeme geliyor. Herhangi bir değişiklik var mı?

- İRan'da bir tane bile Türk okulu yok. Yıllarca söylüyoruz, talep ediyoruz. Türkçe eğitim istiyoruz. Ancak hükûmet sessiz kalıyor. İran Anayasasında açıkça yazıyor ki, Türkçe öğretilmelidir. Ama bugüne kadar öğretilmedi. Bu sefer daha büyük bir adım atmak istedik. Bugün, Anayasa'da yazılanlarla yetinmiyoruz ve Türkçenin en az Farsçaile aynı seviyede resmi dil olmasını istiyoruz.