Özbek-Kırgız sınırının açılması hayatları değiştirdi

Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev ve Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev'in Bişkek'teki imzaladıkları tarihi sınır anlaşmasının ardından bölgedeki insanlar büyük bir rahatlama yaşadı. Bu anlaşma özellikle Kırgızistan'ın güney bölgelerinde yaşayan Özbek azınlığın ve Özbekistan'ın Kokand bölgesinde yaşayan Kırgız azınlığın hayatını değiştirdi.

Sınır anlaşması sonrası Özbekistan ve Kırgızistan arasındaki sınırlar açılmış ve gümrüklerdeki geçiş prosedürleri kolaylaştırılmıştı. Daha önce uzun bir bürokratik süreç ve karşı taraftan bir "davet telgrafı" isteniyordu. Sınır kapılarının da çoğunun kapalı bulunması geçişleri daha da zorlaştırıyordu. 

Kırgızistan-Özbekistan sınırı boyunca yaşayan tüm Özbeklerin sınırın diğer tarafında yaşayan akrabaları olduğu öğrenildi. Ayrıca, Özbekistan sınırları içerisinde yaşayan Kırgızların da mevcut olduğu biliniyor. Torunlarla dedelerin ayrı sınırlarda kaldığı durumun zorluğu artık giderilmişe benziyor. 

Dostuk (Dostluk) Sınır Kapısı, iki ülke arasında yapılan anlaşma sonucu açılan ilk sınır kapısı oldu. Bin 300 km'lik sınır boyunca diğer sınır kapılarının da teknik hazırlıklar sonrası yakın tarihte açılması bekleniyor. Özbekistan, İslam Kerimov yönetimi altında 2005 yılında Kırgızistan'da yaşanan demokrasi yanlısı gösterilerin sonrasında sınır kapılarında geçişleri zorlaştırmış, 2010 yılında gerçekleşen Kırgızistan'daki hükümet değişikliği olayları sonrası ise sınırları tamamen kapatmıştı. 

Özgür Avrupa Radyosu'nun (RFE), Kırgızistan'da yaşayan 79 yaşındaki Özbek kökenli Çinikon Eralieva ile yaptığı röportajda, Eralieva'nın 2010'dan beri torunlarını göremediği belirtildi. Eralieva ancak düğün ve cenaze için davet telgrafı gönderilerek sınırlardan geçiş sağlanılabildiğini söyledi. Davet telgrafı göndermek için de mahalle komitesinden ve daha sonra karakoldan onay gerektiği belirtildi.

Sınırların açılması Kırgız ve Özbeklerde sevince yol açtı. Sadece 12 Eylül tarihinde, Dostuk Sınır Kapısı vasıtasıyla 2 bin 500 insanın sınırdan iki ülkeye ziyarette bulunduğu açıklandı.