Ukrayna Cumhurbaşkanından Çernobil’in yıl dönümünde dünyaya çağrı

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy, Çernobil nükleer felaketinin 38. yıl dönümünde bir mesaj yayımladı. Zelenskıy, açıklamasında dünyaya Zaporijjya Nükleer Santrali'nin işgalden kurtarılması için Rusya'ya baskı yapma çağrısında bulundu.

Zelenskıy, “Radyasyon sınır veya ulusal bayrak görmez. Çernobil felaketi ölümcül tehditlerin ne kadar hızlı ortaya çıkabileceğini gösterdi. 1986 ve sonraki yıllarda onbinlerce insan, kendi sağlıkları ve canları pahasına Çernobil felaketini hafifleterek, felaketin korkunç sonuçlarını ortadan kaldırdı. Rusya, 2022 yılında 35 gün boyunca Çernobil Nükleer Santrali'ni işgal etti. Rus askerleri laboratuvarları yağmaladı, gardiyanları yakaladı ve personele kötü davrandı, ayrıca istasyonu daha fazla askeri operasyon başlatmak için kullandı.” dedi.

RUSYA'YA BASKI YAPMAK TÜM DÜNYANIN SORUMLULUĞUNDADIR

Ukrayna nükleer tesislerinin Rus saldırılarından korunmasını sağlamak için dünyayı Rusya’ya baskı yapmaya çağıran Zelenskıy, “Rus teröristler 785 gündür Zaporijjya nükleer santralini (ZNPP) rehin olarak tutuyor. ZNPP'nin serbest bırakılması ve Ukrayna'nın tam kontrolüne geri dönmesinin yanı sıra tüm Ukrayna nükleer tesislerinin Rus saldırılarından korunmasını sağlamak için Rusya'ya baskı yapmak tüm dünyanın sorumluluğundadır. Rus işgalcilerin ZNPP'deki varlığının sürekli tehdit ettiği yeni radyasyon felaketlerini önlemenin tek yolu budur. 1986'da hayat kurtaran insanların özverisini anıyoruz. Şu anda hayat kurtarmaya yardımcı olan herkesi takdir ediyoruz.” ifadelerini kullandı.

ÇERNOBİL NÜKLEER FELAKETİ

Ukrayna’nın kuzeyindeki Kıyiv bölgesinde yer alan bir yerleşim biriminde inşa edilen Çornobıl Nükleer Santrali 1970’te açılmıştı. Kazanın yaşandığı gün santraldeki 4 reaktör de aktif olarak faaliyet gösteriyordu. Bir sistem testi için 26 Nisan 1986 tarihinde çalışmalar başlamıştı. Test esnasında bir şeyler ters gitmiş ve deneyde kullanılan reaktörde önlenemeyen çekirdek tepkimeleri meydana gelmiş, bir anda çok yüksek seviyelere çıkan ısı patlamaya yol açmıştı. Tüm santralin yandığı kazada tek kötü durum yangın değildi zira tepkimeler sonucu dışarıya yüksek miktarda radyasyon yayılmıştı.

Nükleer felaket sonrasında Ukrayna’da 18 bin kilometrekarelik tarım toprakları radyoaktif kirlenmeye maruz kaldı. Ülke ormanlarının yüzde 40’ı (toplam 35 bin kilometrekare) kirlendi.

Çernobil Nükleer İstasyonunun etrafında 30 kilometre çapındaki alan insansızlaştırıldı. Bölgeden 135 bin insan tahliye edildi ve yaşam alanları boşaltıldı. Reaktör binası 410 bin metreküp çimento ve 7 bin ton çelik kullanılarak gömüldü. Çernobil nükleer felaketi insanlığın doğrudan varlığını tehdit etmişti. Yaklaşık olarak 7 milyon kişinin zarar gördüğü patlama sonucu oluşan radyoaktif bulutlar, aralarında Türkiye’nin de yer aldığı birçok ülkeyi etkilemişti. Rusya’nın 24 Şubat 2022’de Çornobıl bölgesini işgal altına alması ise, yeni nükleer facia tehdidini oluşturmuştu. 

YENİ NÜKLEER FACİAYA DAVET AÇAN  RUS İŞGALİ

Rusya Ukrayna’ya geniş çaplı işgal saldırısı başlatmasıyla birlikte dünya yeni nükleer felaketiyle karşı karşıya kaldı. 24 Şubat 2022’te 36 yıldır insansızlaştırılmış olan bu topraklara Rus ağır askeri teçhizat geçerek radyasyon tozunu havaya kaldırdı. İşgal güçleri topyekun saldırının ilk gününde nükleer santrali işgal ederek tesisi savaş meydanına çevirdi. Santralde bulunan personel ve askerler olmak üzere yaklaşık 300 kişi işgalcilerce esir alındı. Ruslar, personeli hiç ara vermeden, yerlerinden ayrılmaya izin vermeden günde 24 saat görevlerini yerine getirmeye zorladı. Santral ele geçirilirken nöbette olan personel ekibi 12 saatlik nöbet yerine aralıksız olarak 600 saat çalışmıştı. Personelin tıbbi bakıma da erişimi sınırlıydı. Santralin personeli Rus askerleri tarafından alıkonulurken Rosatom temsilcileri Çornobıl Nükleer Santralinin kontrolünü ele geçirmeyi çalışmıştı. Çornobıl bölgesi işgal altındayken Rus askerlerin tesisin arkasındaki "Kızıl Orman" olarak adlandırılan ve dünyanın en radyoaktif bölgelerden bir olarak kabul edilen yerde özel ekipman olmadan hendek kazdığının gösteren görüntüler dünyada büyük tepki uyandırmıştı.

GERİ ÇEKİLİRKEN SANTRALİ YAĞMALADILAR

31 Mart 2022’de Rus ordusunun Çornobıl Nükleer Santralinden geri çekileceğini belli olmuştu. Rus işgalcileri nükleer santrali terk ederken etraflarında gördükleri her yeri yağmaladı. İşgalciler Çornobıl Nükleer Santralinde faaliyet gösteren laboratuvarlardan bilgisayarları, ofis ekipmanlarını, ölçüm cihazlarını çaldı, yanlarında götüremedikleri laboratuvar ekipmanını ise parçaladılar, onlarca yıldır toplanan arşiv ve belgeleri çöpe attılar. Bu yetmezmiş gibi geri çekilen işgalciler radyoaktif Çornobıl bölgesine mayın döşedi.

TESİSTE BULUNAN 169 ASKER ESİR ALINDI

Ukrayna Ulusal Muhafızlarından tesisi korumakla görevli 169 asker işgal süresi boyunca, Soğuk Savaş döneminden kalma bir yeraltı sığınağında hiç dışarıya çıkmalarına izin verilmeden Rus işgal güçlerince esir tutuldu. İşgalciler geri çekilirken Ukraynalı askerleri yanlarında götürdü.

36 GÜN SONRA İŞGAL SONA ERDİ

1 Nisan’da santralin Ukrayna'nın kontrolüne geçtiği bildirilmişti. 2 Nisan 2022’de Çornobıl Nükleer Santrali üzerinde Ukrayna bayrağı dikilmişti.

ZAPORİJJYA NÜKLEER SANTRALİ, MART 2022'DEN BERİ RUS İŞGALİ ALTINDA

Rus işgal güçleri, 4 Mart 2022 tarihinde tüm uluslararası normları ihlal ederek Zaporijjya Nükleer Santrali'ni ele geçirdi. Rusya, santrale asker ve askerî teçhizat yerleştirerek nükleer santrali kalkan olarak kullanıyor.