Rusya'nın tehdidi karşısında hangi NATO ülkesi Ukrayna'ya ne kadar destek verdi?

2014 yılında Kırım'ın Rusya tarafından işgalinden bu yana NATO, doğu kanadındaki savunma tavrını önemli ölçüde artırdı. Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya'da dört çok uluslu savaş birlikleri kurdu. Baltık ülkeleri ve Doğu Avrupa'daki hava kuvvetlerinin kapasitesini genişletti. Avrupa Birliği, 2014 yılından bu yana Ukrayna'ya mali destek ve bir dizi yardımda bulunuyor. Son olarak, 1 Şubat 2022'de yaklaşık 1.2 milyar avro tutarında ek mali yardım sağlanacağı duyuruldu.

2014 yılında Kırım'ın Rusya tarafından işgalinin ardından NATO doğu kanadındaki savunma tavrını önemli ölçüde artırdı. Rusya Federasyonu'na ardı ardına yaptırımlar günümüzde de devam ediyor. NATO ülkelerinin hava sahasını ihlal eden Rus uçaklarını engellemek için Baltık ülkeleri ve Doğu Avrupa'daki hava polisi kapasitesini genişletti. Radio Free Europe/ Radio Liberty haber sitesinde konuya odaklanan bir makale yayımlandı.

Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Kanada ve Almanya tarafından yönetilen bu birimler, herhangi bir NATO müttefikine yönelik bir saldırının tüm ittifaka yapılmış bir saldırı olarak değerlendirileceği fikrini destekliyor. Her birlik, diğer NATO üyelerinden de destek alıyor. Ukrayna bir NATO üyesi değil ancak Üyelik Eylem Planına başvurduğu 2008 yılından bu yana NATO'nun "ortak ülkesi" oldu. Bu, gelecekte Ukrayna’nın ittifaka katılmasına izin verilebileceği anlamına geliyor. Rusya, Batılı güçlerden bunun asla olmayacağına dair güvence istiyor.

NATO ÜLKELERİNİN UKRAYNA'YA NE DERECEDE DESTEK VERİYOR?

*Haritada yer almayan ABD ve Kanada da NATO üyeleridir.

NATO SAVAŞ BİRLİĞİ İÇİN KATKIDA BULUNAN ÜLKELER 

Rusya, Ukrayna sınırına 100.000'den fazla asker yığdığı için, bazı NATO müttefikleri Kıyiv'e askeri destek gönderiyor. ABD ve AB liderleri de Moskova ile olan gerilimi yatıştırmak için diplomatik çabalar üstleniyor. Ancak NATO'nun eski Sovyet devletlerine genişlemesine ilişkin Rusya'nın bazı jeopolitik talepleri “söz konusu” olamıyor.

UKRAYNA SINIRLARINA KONUŞLANDIRILAN RUS ASKERİ KUVVETLERİ NE KADAR?

Ukrayna sınırı yakınında 100.000'den fazla Rus askeri bulunuyor.

NATO ÜYELERİ VE AB, UKRAYNA'YI NASIL DESTEKLİYOR?

Avrupa Birliği, Rusya'nın Kırım'ı işgal ettiği 2014 yılından bu yana Ukrayna'yı desteklemek için krediler ve hibeler sağlıyor. 1 Şubat 2022'de, mevcut kriz sırasında ülkeye yardım etmek için yaklaşık 1,2 milyar avro (1,35 milyar dolar) tutarında ek mali yardım sağlayacaklarını duyurdu.

AB'DEN UKRAYNA'YA FİNANSAL YARDIM

Kanada, Ukrayna'ya acil destek ve Kanada silahlı kuvvetlerinin Ukrayna'daki askeri eğitim ve kapasite geliştirme misyonu olan UNIFIER Operasyonunun uzatılması ve genişletilmesi için 340 milyon dolarlık mali destek sağlayacağını duyurdu.

ABD, Almanya ve Polonya'ya ABD merkezli 2 bin asker konuşlandırdı. 1000 ABD askerini Almanya'dan Romanya'ya yerleştirdi. Ukrayna’ya ayrıca 300 Javelin tanksavar füzesi ve 79 ton güvenlik yardımı olmak üzere 200 milyon dolarlık askeri yardım paketi sağladı.​

Danimarka, NATO'nun bölgedeki uzun süredir devam eden hava polisliği misyonunu desteklemek için Baltık Denizi'ne bir fırkateyn ve Litvanya'ya dört F-16 savaş uçağı gönderdi.

Letonya ve Litvanya, Washington'dan onay aldıktan sonra Stinger uçaksavar füzeleri gönderiyor.

Hollanda, NATO'nun bölgedeki hava polisliği faaliyetlerini desteklemek için Nisan ayında Bulgaristan'a iki F-35 savaş uçağı gönderecek ve NATO'nun Mukabele Gücü için bir gemi ve kara merkezli birliklerini hazırda bekletecek.

İspanya, NATO deniz kuvvetlerine katılmak için gemiler gönderiyor ve Bulgaristan'a savaş uçağı göndermeyi düşünüyor.

Estonya , Ukrayna'ya Javelin tanksavar füzeleri gönderiyor.

Türkiye, Ukrayna'ya Bayraktar SİHA'larını sağlıyor. Ukrayna ordusunun elinde şu an için 20'nin üzerinde Bayraktar TB2 SİHA'larının olduğu biliniyor.

Birleşik Krallık , Ukrayna'ya tanksavar füzelerinin yanı sıra Ukraynalıları bu füzelerin kullanımı konusunda eğitmek için asker gönderdi.

Almanya, Estonya'ya bir sahra hastanesi gönderiyor ve Litvanya’daki NATO savaş birliğini güçlendirilmesi için oraya 350 asker konuşlandıracağını duyurdu.

Polonya hükümeti, Ukrayna silahlı kuvvetlerine hava savunma silahları, mühimmat ve insansız hava araçları gönderilmesini onayladı.

Çek Cumhuriyeti, Ukrayna'ya Ocak ayında 4.006 152 milimetrelik mermi ile topçu mermisi sağladı.

AVRUPALILAR RUSYA'NIN OLASI UKRAYNA İŞGALİ HAKKINDA NE DİYOR?

Avrupa'daki hükümetlerin çatışma konusunda bölündüklerine dair çok fazla konuşma olsa da Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nin (ECFR) Ocak 2022 raporuna göre, Avrupa vatandaşları, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin, örneğin enerji ve göç açısından Avrupa için bazı ciddi güvenlik sorunlarını gündeme getirebileceğine inanıyor. Ayrıca Avrupa'nın krize yanıt verme görevi olduğuna inanıyorlar. Çoğunluk NATO ve AB müdahalesini destekliyor.

 RUSLAR, RUSYA-UKRAYNA ARASINDA ÇATIŞMA İHTİMALİ HAKKINDA NE DÜŞÜNÜYOR?

Nisan 2021'de Levada Center tarafından yapılan bir anket, Rusya'nın modern, kentsel toplumunun üyeleri arasında askeri bir müdahale isteyenlerin çok az olduğunu ortaya koydu. Karşıtlığın patlak vermesi durumunda savaşa katılmanın gerekli olduğu görüşü, daha yaşlı gruplar arasında en popülerdir. Genç guruplar arasında ise, aşağıdaki tabloda gösterildiği gibi, popüler değildir.

RUSYA, UKRAYNA İLE SİLAHLI BİR ÇATIŞMAYA GİRMELİ Mİ?

Rusya ile Ukrayna arasında bir düşmanlık çıkması durumunda, Rusya silahlı çatışmada ayrılıkçıların yanında yer almalı mı?

 UKRAYNALILAR SAVAŞIN OLACAĞINI DÜŞÜNÜYORLAR MI?

Birçok Ukraynalı, Rusya’nın, fiilen işgal etmeden önce Sovyet dönemi taktiklerini kullanarak ülkelerini “yumuşatmaya” çalıştığına; ekonomiyi istikrarsızlık, sivil kargaşalar ve karalama kampanyaları, terör ve siber saldırıları ile 14 Ocak'ta bir düzineden fazla Ukrayna hükumet web sitesini çökerten ve hatta suikastlar hayata geçireceğini ileri sürüyor. Ukrayna'da bugün Cumhurbaşkanı Zelenskıy tarafından "Birlik Günü" ilan edildi. Ülke genelinde, Rusya'nın savaş tehdidine karşı birlik mesajları verildi. Ukrayna ordusuna katılımların arttığı ve sivillerin olası savaşa hazırlandığı bilgisi alındı. Cumhurbaşkanı Zelenskıy ve Ukraynalı yetkililer, Ukrayna'nın savaş istemediğini ancak olası her türlü senaryoya hazır oldukları mesajını vermişti.

KIRIMOĞLU: SAVAŞ ÇIKARSA RUSYA AĞIR BEDEL ÖDEYECEKTİR

Kırım Tatar halkının milli lideri, Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırı ihtimali ve son gelişmeleri önceki gün Kırım Haber Ajansına değerlendirmişti. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasının bedelinin çok ağır olacağını belirten Kırımoğlu, “Bu savaşta kazanan olmayacak. Neticede şu an Rusya tek başına kaldı. Dolayısıyla her durumda Rusya yüzde yüz kaybedecek. Ukrayna’yı tamamen işgal altına alsa bile kaybetmiş olacak. Ama Putin’in daha önce attığı adımları göz önünde bulundurursak ondan her şey beklenir.” ifadelerini kullanmıştı.

RUSYA'NIN SALDIRI TEHDİDİ ALTINDAKİ UKRAYNA'DA BİRLİK YÜRÜYÜŞÜ

15 Şubat 2022'de Ukrayna’nın başkenti Kıyiv’de “Birlik Yürüyüşü” eylemi düzenlendi:

UKRAYNA RUSYA’NIN SALDIRI TEHDİDİ ALTINDA: GERİLİM NASIL TIRMANDI?

Rusya Federasyonu’nun, işgal ettiği Kırım Yarımadası ve Donbas bölgesi ile Ukrayna sınırı yakınlarında askeri hareketliliği dünyanın gündeminde geniş yer tutuyor. Bu kapsamda, Rusya Federasyonu’nun askeri hareketliliği havadan görüntülendi. Uluslararası kamuoyunun, 110 bini aşkın muharip gücünü Ukrayna sınırlarında konuşlandırdığını ifade ettiği Rus ordusunun, mevcudiyetini artırdığı ve savaş durumuna geçtiği gözlendi.

Ukrayna Savunma Bakanlığı 14 Ocak 2022’de Ukrayna’nın sınırı içinde yer alan Rusya yanlısı grupların Donbas’taki Horlivka bölgesine “amonyak dolu konteynerler taşıdığı” ve Ukrayna’nın zehirli madde kullanmakla suçlayacağı yönünde endişe ve savaşa zemin hazırlama üzerine bir bildiri yayımladı. Ukrayna yetkilileri ise, Rus birliklerinin Tambov bölgesine paraşütle iniş yaptığını 99 Rus askerin, teçhizatların ve 3 adet füze sisteminin Donbas’a yerleştirildiğini söyledi. Ardından Rusya, Belarus ile “Birleşik kararlılık” adı verilen ortak tatbikat düzenlemek üzere Rus askerlerini Ukrayna’nın kuzeyine yerleştirdi.

Rusya ve Ukrayna geriliminin başlangıcı bu şekilde gelişti. Zelenskıy, Avrupa devletleri ve Türkiye’den yardım çağrılarında bulunurken, Putin olası bir savaş durumunun olmadığını söyleyerek sessizliğini korudu. Hemen ardından Putin, NATO ve Avrupa ülkelerinin güya Rusya Federasyonu sınırlarına geldiğini açıkladı. Uzun bir süredir Ukrayna sınırlarında, Rus askerlerinin sayıları hızla artış gösteriyor. ABD, Birleşik Krallık, Kanada Ukrayna’ya askeri teçhizat ve savunma yardımı yapmaya başladı.

Birleşik Krallık Cumhurbaşkanı Boris Johnson 1 Şubat 2022’de Ukrayna’yı ziyaret etti. Rusya’nın Kıyiv’i işgal etme durumunda yaptırımların hazır olduğunu hatırlatan Cumhurbaşkanı Johnson, 2015’ten beri Ukrayna’ya verdikleri desteklerini, 22 binden fazla Ukrayna asker eğitimi, 2,2 milyon sterlin değerinde “ ölümcül olmayan” askeri teçhizat gönderdiğini, tanksavar silahlar ve 88 milyon sterlinlik İngiltere fonunu açıkladı. Öte yandan Ukrayna’ya Kanada’dan 120 milyon dolar değerinde savunma yardımı yapılacağı açıklandı.

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 3 Şubat 2022’de Ukrayna’nın başkenti Kıyiv’e resmi ziyaret düzenledi. Bu çerçevede, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna’nın Kırım dahil olmak üzere toprak bütünlüğünü ve egemenliğini desteklediklerini ifade etti. Erdoğan, Rusya-Ukrayna geriliminde arabuluculuk yapabileceklerini ifade ederek, Putin ve Zelenskıy’ı Türkiye’ye davet etti. Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenskıy, bu davete olumlu yanıt verdi ancak Putin’in cevabı halen bekleniyor.

Kırım Tatar halkını milli lideri, Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu ise, Putin Rusyası’nın Ukrayna sınırlarındaki askeri hareketliliğini değerlendirerek, Putin’in “akılsız” politikalarda bulunduğunu ve Ukrayna’ya savaş açmasının kendisi için sonun başlangıcı olabileceğini ifade etti.

RUSYA-UKRAYNA SINIRINDA KAÇ ASKER VAR?

Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nde yayımlanan açık verilere göre 2021 yılı itibarıyla 285 bin civarında silah altında asker bulunuyor. Zelenskıy’ın ilan ettiği asker artırımının ardından Ukrayna ordusunun mevcudu 385 bin askere ulaşmış olacak. Ülkenin ayrıca olası savaş durumunda silah altına alınabilecek 1 milyon yedeği mevcut.

Ukrayna’da yapılan bir değerlendirmeye göre, Rusya’nın bölgedeki kara birliklerinin askeri mevcudu 106 bin, deniz ve hava kuvvetleri olarak da 21 bin mevcudu olduğu açıklandı. Kalıcı olarak ise, 35 bin civarı Rus askeri konuşlandırılmış durumda. Amerika Birleşik Devletleri istihbaratının verilerine göre ise; Rusya, Ukrayna sınırına 110 bin civarı asker konuşlandırdı.