İşte Ant Etkenmen’in aslı (FOTO)

Kırım Haber Ajansı, “aslı bulunamıyor” denilen Kırım Tatar milli marşının orijinalini yayınlıyor.

Ant Etkenmen’in orijinali 1917 yılında Millet gazetesinde Arap alfabesiyle basılmıştı. Daha sonra Kırım Mecmuası, Millet gazetesini kaynak göstererek 1918 yılının 8. sayısında eseri tekrar yayınladı. QHA, Kırım Mecmuası’nı arşivlerde buldu.

Söz konusu mecmuadaki metnin transliterasyonu aşağıdaki gibidir:

AND ETKEMEN

And etkemen Tatarlarıñ yarasını sarmağa,
Nasıl bolsun bu zavallı qardaşlarım çürüsün?
Onlar içün ökünmesem, qayğırmasam yaşasam,
Yüregimde qara qanlar qaynamasın qurusun!

And etkemen şu qaranğı yurtqa şavle serpmege,
Nasıl bolsun eki qardaş birbirini körmesin.
Bunı körip buvsanmasam, muğaymasam, canmasam,
Közlerimden aqqan yaşlar derya deñiz qan bolsun.

And etkemen, söz bergemen bilmek içün ölmege,
Bilip körüp milletimiñ köz yaşını silmege.
Bilmey, körmey biñ yaşasam qurultaylı han bolsam,
Yine bir kün mezarcılar kelir meni kömmege!

Çelebi Cihan


KIRIM TATAR MİLLİ MARŞI TARTIŞMASI

Kırım Tatar Yazarlar Birliği yönetimi tarafından metni değiştirilen ve ATR Televizyonunun orkestra eşliğinde yapılan milli marşın koro halindeki kaydı 18 Mayıs 2012 matem mitinginde çalınmıştı. Marşla ilgili konularda tek yetkili özyönetim organ olan Kırım Tatar Milli Kurultayı’nın kararı olmadan yapılan bu değişiklik büyük tartışmalara sebep oldu.

Milli marşına değişiklik konusunun gündeme getirilmesi bile suç olan Türkiye’de yaşayan diaspora başta olmak üzere Kırım Tatar halkının bir kısmı bu değişikliğe karşı çıkarken, değişikliği yapan Kırım Tatar yazarları, “Ant Etkenmen”in orijinalinin daha önce değiştirildiğini ve bilim adamlarının eserin orijinal metni bulamadığını, eserin şimdiki halinin son 2 satırın karamsar olduğundan dolayı eserin değiştirilmesinin şart olduğunu ve kendilerinin eseri değiştirme hakkına sahip olduğunu öne sürmüşlerdi.

Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) üyesi, Kırım gazetesi baş editörü Bekir Mamut halkın, milli sembol haline gelmiş bir edebiyat mirasına değişiklik yapma hakkına sahip olduğunu söyledi. Mamut, marşın daha önce de birkaç kez değiştirildiğini, dil bilimcilerinin Noman Çelebicihan’ın yazdığı ve 1916 yılında Tercüman gazetesinde yayımlanan Ant Etkenmen’in orijinalini günümüzde arama çalışmalarının başarısız şekilde devam ettiğini söylemişti.

Mamut, 23 Haziranda yapılan ve marşa değişiklik konusunun tartışıldığı yuvarlak masa toplantısında, “Biz son iki satırın kabul edilmesi gerektiğini söylemiyoruz, çünkü bizden daha iyi satır yazan olabilir. Ancak bizim, iyi marşı daha iyi hale getirme hakkına sahip olup olmadığımız konusunda karar vermeliyiz.” dedi.  

21-22 Temmuzda yapılacak 5. Kırım Tatar Milli Kurultayı 4. Toplantısında marşta değişiklik konusu görüşülecek.
Osman Bayramaliyev, Burçin Aydoğdu
QHA