Pehlivan: 8 milyar dolar Türk yatırımı Ukrayna’ya girebilir

Uluslararası Türk Ukrayna İşadamları Derneği (TUİD) Yönetim Kurulu Başkanı Burak Pehlivan, Ukrayna'daki İş Dernekleri ve Odaları Uluslararası Konseyi’nin (International Council of the Business Associations and Chambers in Ukraine/ICBAC) kurulması ile ilgili memorandumun imza törenine katıldı. Pehlivan, QHA muhabirinin Urayna-Türkiye işbirliğinin nasıl geliştiği, için Ukrayna ekonomisinin hangi alanlarının yatırımcıların ilgisini çektiğini ve Ukrayna’da turizmin daha üst seviyeye çıkmasını hangi faktörlerin engellediğine ilişkin sorularını yanıtladı.

Ukrayna ve Türkiye ticaret odaları arasındaki işbirliği hangi düzeyde?

-Ukrayna Ticaret Odasının dünya çapında 30'dan fazla ülkede uluslararası iş konseyleri var. Ve ilklerden biri Türkiye-Ukrayna İş Konseyi 26 yıl önce kuruldu (25 Nisan 1991). Ve o zamandan beri Kiev ile Ankara arasındaki iş ilişkileri her geçen yıl arttı ve 14-15 Mart 2017 tarihinde İstanbul’da Ukrayna’nın Sanayi ve Ticaret Odası’nın katılımıyla Türkiye-Ukrayna İş Forumu gerçekleştirildi.

Ekonominin hangi alanlarda Türkiye ile Ukrayna arasında işbirliği gelişiyor?

- Türk ticari faaliyetleri diğer yabancı işletmelerden farklı. Türkler inşaat, gıda ve tekstil sektörlerinde başarıyla iş yapıyor.

Öte yandan Ukrayna’da sağlık, telekomünikasyon, mühendislik, perakende, bilişim-teknoloji, tarım ve ekonominin diğer sektörlerinde Türklerin çalıştığı başarılı şirketlerin faaliyet gösterdiğini görmek mümkün.

Ukrayna ekonomisinin hangi sektörleri yatırım için en elverişli?

- Tarım, bilişim, gayrimenkul ve alternatif enerji. Ukrayna’da "yeşil tarife"nin olması ve kaynak yetersizliği nedeniyle Ukrayna'da güneş ve rüzgar enerjisi önemli. Ukrayna alternatif enerjiye yatırım için büyük bir potansiyele sahip.

154882

Ukrayna hükümeti 2020 yılına kadar alternatif kaynaklardan alınan elektrik miktarını yüzde 10’a kadar artırmayı planlıyor. Günümüzde bu oran yüzde1-2’yi oluşturuyor ve bu yeterli değil. Alternatif kaynaklardan temin edilen enerji miktarını arttırmak için yabancı yatırımcılara ihtiyaç var. Bizim firmalarımız bu alanda Türkiye'de ve yurt dışında çok başarılı şekilde çalışıyor.

Ukrayna'da Türk yatırımlarının hacmi nedir?

-Bugün Ukrayna'da Türk yatırımlarının toplam hacmi 2 milyar dolardan fazla, ki bu tutardan yaklaşık 300-400 milyon, ülkeye Euromeydan’dan sonra geldi.

Yatırımın artırılması için büyük potansiyel var ancak bunun hayata geçirilmesi için Türkiye ile Ukrayna arasında serbest ticaret bölgesi hakkında anlaşma imzalamak lazım. Bu anlaşma ticaret için gerekli koşulları sağlamanın yanı sıra Ukrayna’ya  serbest yatırımları da çekecektir.

Bu anlaşmayı imzaladıktan sonra Ukrayna'da Türk yatırım hacminin 2-3 kat artacağını düşünüyorum. Şu anda, Türk yatırımcılar zaten Ukrayna'da çalışıyor, ancak bu yeterli değil. Biz Ukrayna'ya dostane ilişkilerle bağlıyız.

Türkiye Mısır ile serbest ticaret bölgesi anlaşması imzalamadan önce Türk yatırım hacmi 50 milyon dolardı. Anlaşma imzalandıktan sonra 2-3 yıl içinde bu rakam 40 kat artarak 2 milyar dolara ulaştı.

Aynısı Ukrayna’da da olabilir. Başarılı koşullarda Türkiye ülkenize 8 milyar dolara kadar yatırım yapabilir.

Nerede iş yapmak daha zor; Ukrayna’da mı, Türkiye'de mi? 

- Zor bir soru. Her ülkenin kendine has özellikleri var. Ama Ukrayna işletmelere birçok fırsat veriyor. Bugün Ukrayna'da asgari ücret 3200 grivna. Bu çok az ama ücretlerin büyüme potansiyeli çok büyük.

Ülkeniz bu yolu geçmek için tüm fırsatlara sahip. Özellikle, doğal ve nitelikli insan kaynakları var, ekonomik altyapının tüm sektörleri var. Yapılacak tek şey Ukrayna'da iş geliştirmek için gerekli koşulları yaratmak.

Türkiye'de turizm sektörü Ukrayna'ya göre çok daha gelişmiş durumda. Ve bu alan bütçeye yeterli miktarda vergi getiriyor ve Türkiye ekonomisinin sistemli dallarından biri...

- Şunu netleştireyim ki Türk ekonomisinin büyümesini sadece turizm alanı sağlamıyor. Ukrayna ve Türkiye bu alanda ciddi işbirliği yapabilir, ancak bunun için modern turistik sektör altyapısını oluşturmanız gerekiyor.

Bunun yanı sıra havacılık alanında daha az Türk ve diğer yabancı uçakların Ukrayna’ya uçmasına neden olan ve dolayısıyla turistlerin seyahatini zorlaştıran belli bir tekelleşme ve istismar varsa bu alanda liberalizasyona gitmek ve ulaşım altyapısının geliştirilmesi için koşulları oluşturmak lazım.

AB ile vizesiz rejim Ukrayna’da turizmin gelişmesine katkıda bulunur mu?

- Elbette. Ukrayna ile Türkiye arasında 2012 yılında vizesiz rejimin uygulanmasının nasıl etkilediğine bakın. Yakında pasaportsuz rejimin hayata geçirilmesi bekleniyor (10 Mart 2017 Ukrayna Bakanlar Kurulu, vatandaşların ID kart şeklinde kimliklerle karşılıklı seyahat etme imkanları hakkında  Türkiye hükümeti ile anlaşma imzalanmasını onayladı)

Bu sadece Ukraynalı turistler değil, Lviv, Odessa, Kiev ve ülkenizin diğer şehirlerini ziyaret edebilecek Türk turistler için de daha fazla fırsat yaratacak.

Ukrayna dünyanın dört bir yanından turistler gelebilir, ama bunun için dünya havayollarına yeterli sayıda ülkenize uçuş izni verilmesi gerekiyor.

Söyleşi: Eduard Solodovnik