Rusya, Baykonur için Kazakistan’a ültimatom verdi

Rusya Dışişleri Bakanlığı, Baykonur Uzay Üssü’nün kullanımı ile ilgili olarak Kazakistan’a resmi nota gönderdi.

İzvestiya gazetesinde de yayımlanan açıklamada Kazakistan’ın 2013 yılında Baykonur Uzay Üssü’nden roket fırlatma işlemlerine uygulamayı planladığı kısıtlamaları gözden geçirmediği takdirde Moskova’nın alacağı tedbirler yer alıyor.

Rusya, Kazak hükümetinin “Proton’’ adlı taşıyıcı füzenin fırlatma sayısının kısıtlanması ve konuyla alakalı diğer kararlarına cevap olarak karşı tarafla uzay projeleri alanında tüm ilişkileri dondurma tehdidinde bulundu.

Söz konusu belgede, “Bu durumda Rusya, 'Dnyepr' programının, 'Zenit' taşıyıcı füzesine transferi dikkate alınarak ortak proje olan Bayterek dahil olmak üzere birçok ortak ikili uzay projelerinde yapılan işbirliğinin devamı konusunu tekrar gözden geçirmek zorunda kalacaktır’’ denildi.

Belgede ayrıca “Kazak tarafı, kira sözleşmesine aykırı olmamasına ve kiracı hakları sınırlarının aşılmamasına rağmen roket fırlatma onayı vermemektedir. Rusya ise bu kararı karşı tarafın Baykonur üssünü kiralama şartlarını daha doğrusu ''doğrudan veya dolaylı yollardan Baykonur Uzay Üssünün amacına uygun olarak kiracı tarafından kullanımına karışmama taahhüdünü'' yerine getirmeme isteği olarak algılamaktadır’’ sözleri yer alıyor.

Rusya Federasyonu Uzay Ajansı’ndan (Roskosmos) yapılan açıklamada, Proton-M roketinin uzay aracı fırlatma sayısının 2013 yılında azaltılmasının uluslararası kontratların iptaline yol açacağı ve 500 milyon doları iade etmek zorunda kalınacağı kaydedilmişti. Kazakistan hükümetinin almış olduğu kararlar sonucunda Rus uzay şirketlerinin zarar görmesi halinde Kazakistan’dan tazminat talebinde bulunulacağı ifade edildi.

Rusya, Kazakistan'dan 2050 yılına kadar kiraladığı uzay üssüne yılda 115 milyon dolar ödüyor. Kazakistan, bu durumdan memnun değil ve kira sözleşmesini kademeli olarak iptal etmek istiyor. Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbeyev'in Baykonur Üssü'yle ilgili yeni bir anlaşma hazırlanması talimatı vermişti.

Lilya Kulcanay
QHA