Türk Keneşi’nin 3. Zirvesi Azerbaycan'da yapılacak

Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’nin (Türk Konseyi) 3. Zirvesi 15-16 Ağustos‘ta Azerbaycan’ın Gebele şehrinde gerçekleştirilecek.

2009 yılında Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye arasında imzalanan Nahçıvan Anlaşması’yla uluslararası bir örgüt olarak kurulan Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’nin (Türk Konseyi) Üçüncü Zirvesi kapsamında Dışişleri Bakanları Konseyi 15 Ağustos’ta, Devlet Başkanları ise 16 Ağustos’ta bir araya gelecek. Dışişleri Bakanlıkları Kıdemli Memurlar Toplantısı 14 Ağustos’ta düzenlenecek. Zirve sırasında ayrıca Dışişleri Bakanlıkları arasında bir İşbirliği Protokolü’nün imzalanması planlanıyor. Türk Konseyi Genel Sekreteri tarafından da 16 Ağustos tarihinde Zirve’de alınan kararların açıklanacağı bir basın toplantısı gerçekleştirilecek.

Zirve, 1992’de başlayan Türk Zirveleri sürecinin kurumsallaşmış bir uzantısı niteliğini taşıyor. Her sene yeni bir işbirliği teması ile bir üye ülkenin ev sahipliğinde düzenlenen Zirve’de bu sene “ulaştırma ve bağlantı” üzerinde durulacak. Kuruluşundan bu yana Türk Konseyi, Türk dünyasında işbirliğinin geliştirilmesi yönünde somut adımlar attı. Belirlenen işbirliği alanlarından sorumlu Bakanlar, Türk tarihinde ilk defa Türk Konseyi çatısı altında bir araya getirildi. 2011 Almatı Zirvesi’nden önce Ekonomi Bakanları, 2012 Bişkek Zirvesi’nden önce Eğitim Bakanları ve Kültür Bakanlıkları Zirve konusu uyarınca toplanmıştı. Söz konusu işbirliği süreçlerini teknik düzeyde devam ettirmek için kurulan uzman grupları çalışmalarını sürdürüyor.

Geçtiğimiz yıl boyunca Türk Konseyi Sekretaryası’nın sonuç odaklı çalışmaları devam etmiş ve bu doğrultuda çeşitli işbirliği alanlarında 20’den fazla toplantı düzenlendi. Bu çerçevede, Mayıs ayında Bişkek’te gerçekleştirilen toplantıda Türk Üniversiteler Birliği ve Yükseköğretim Alanı Oluşturma Yönergesi kabul edilmişti. Böylelikle, yükseköğretim alanında işbirliğini arttırmak, öğrenci/akademisyen değişimini teşvik etmek ve üniversitelerin karşılaştırmalı üstünlüklerinden yararlanmak üzere çalışmalar yürütecek “Türk Üniversiteler Birliği” Türk Konseyi bünyesinde kuruldu. Birlik’te dört üye ülkeden 15 kurucu üniversite yer alıyor.

Ülke Uzmanlarından oluşan Terminoloji Komitesi 2012 Kasım ayında ilk kez İstanbul’da toplandı. Toplantıda 6 ortak terim kabul edildi. Ortak sözlük çalışmalarının yürütülmesi ve Türkçe yer adları atlası hazırlanması Komite’nin gündeminde yer alan projeler arasında bulunuyor.

Öte yandan, Diasporalardan Sorumlu Bakan ve Kurum Başkanları Ankara ve Bakü’de 2013’ün ilk yarısında toplandı. Tesis edilen Temas Grubunun katkılarıyla hazırlanan “Ortak Faaliyet Stratejisi” Bakanlar tarafından onaylanmış ve Diaspora Örgütleri Birinci Forumu Bakü’de Haziran ayında gerçekleştirilmişti. Foruma 50’ye yakın ülkeden 600’ün üzerinde diaspora temsilcisi katıldı. Diasporalar arasındaki işbirliği ortak çıkarların korunmasına ve üye ülkelerin tanıtılmasına büyük katkıda bulunması bekleniyor.

Önümüzdeki Zirve’nin konusu olan ulaştırma alanında işbirliği kapsamında, Çalışma Grubu toplantılarının ve Aktau’da düzenlenen Bakü-Aktau Liman İdareleri arasındaki görüşmenin ardından Ulaştırma Bakanları 2013 Temmuz ayında Bakü’de ilk defa toplanmışlardı. Toplantıda, Ulaştırma Bakanları arasında bir işbirliği protokolü imzalandı. Ayrıca imzalanan bir Mutabakat Zaptı’yla Bakü, Aktau ve Samsun Limanları arasında kardeş liman ilişkisi kuruldu. Ortaya çıkabilecek sorunların çözümlenmesiyle yetkili bir Koordinasyon Kurulunun Bakan Yardımcıları düzeyinde ihdas edilmesi de bu toplantıda kararlaştırıldı. Doğu-Batı ulaştırma koridorunda Hazar Geçişli çok modlu taşımacılığın teşvik edilmesi üye ülkeler arasındaki ticaretin artırılmasına ve ülkelerin transit potansiyelinin gerçekleştirilmesine hizmet etmesi planlanıyor.

Ayrıca Üye Ülke Gümrük İdareleri Başkanları Nahçıvan ve İstanbul’da olmak üzere iki kere bir araya geldi. Gümrük alanında münhasıran kurulan Çalışma Grubu, “Tek Pencere” sistemi kapsamında gümrük işlemlerinin kolaylaştırılmasına yönelik gerekli zeminin hazırlanması hususunda çabalarını sürdürüyor.

Bahse konu kararlar ile yıl boyunca gerçekleştirilen diğer toplantılarda alınan kararlar Gebele Zirvesi’nde Üye Ülke Cumhurbaşkanlarının onayına sunulaca. (www.turkkon.org)