Türkiye - Rusya ticareti 40 milyar dolara koşuyor

     Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından ortaya çıkan Rusya Federasyonu ve Türkiye arasında özellikle ekonomik alandaki ilişkiler her geçen yıl daha da artarken, ikili ticaret hacminin bu yıl sonunda 40 milyar dolar civarında olması bekleniyor.
     Rusya ile Türkiye arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin dönüm noktasını 1967 yılında imzalanan ve Sovyetler Birliği tarafından bazı sınai tesislerin inşası için açılan 200 milyon dolarlık kredi ve bu kredinin geri ödemesinin Türk mallarıyla yapılması oluşturuyor.
     İki ülke arasındaki ekonomik ilişkiler 1992 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından artmaya başlarken, 2001 yılında 3,8 milyar dolar olan ikili ticaret hacmi, 2005 yılında 15,2 milyar dolara ulaştı. Uzmanlar, bu yıl sonunda iki ülke arasındaki ticaret hacminin 40 milyar dolara ulaşmasını beklerken, bunun 2010 yılı için öngörülen hacim olduğuna dikkati çekiyor.
     Bununla beraber ticaret hacminde Türkiye aleyhine olan dengesizlik artan enerji fiyatları nedeniyle bu yıl da büyümeye devam etti.
     Rusya ve Türkiye, ekim ayı itibariyle 33 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşırken, bu miktarın 5,7 milyar dolarlık bölümünü Türkiye'nin ihracatı, 27,3 milyar dolarlık bölümünü de Rusya'dan ithalatı oluşturdu. Türkiye bu yıl ekim ayına kadar Rusya'dan 15 milyar dolarlık doğal gaz, akaryakıt ve ham petrol ithal etti.
     Türkiye, bugün Almanya, Japonya, İngiltere, Fransa, Hindistan ve Güney Kore gibi ülkeleri geride bırakarak 4,1'lik payla Rusya'nın 5'inci büyük ticaret ortağı olurken, Rusya da iki ülke ilişkilerinin tarihinde ilk kez Türkiye'nin birinci ticari ortağı haline geldi.
     Moskova ile Ankara arasındaki siyasi ilişkiler de ticari ilişkilere paralel olarak gelişirken, iki ülke liderleri son 3 yıl içinde 9 kez bir araya geldi.
     Rusya Başbakanı Vladimir Putin'in devlet başkanlığı dönemindeki Ankara ziyaretinde imza attığı "Derinleştirilmiş İkili ve Çok Boyutlu Ortaklık"tan stratejik ortaklığa geçilmesi gerektiği yorumları, Rus basınında sık sık gündeme geldi.
     Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler'in 2 Mayısta Türk-Rus Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 8. dönem toplantısına katılmak için geldiği Moskova'da, başta enerji olmak üzere tarım, ticaret ve ortak yatırımların ilerletilmesini öngören kapsamlı bir anlaşmaya imza attı.
     İki ülke arasında bazı meyve ve sebzelerde Akdeniz sineği bulunduğu gerekçesiyle çıkan geçen yılkine benzer kriz, yine Türkiye Tarım Bakanlığı yetkililerinin ve sektör temsilcilerinin Moskova'daki temasları sonucunda, ürünlerin Türkiye'deki ortak denetiminin artırılmasıyla çözüme kavuşturulurken, bu krizin hemen ardından Türk TIR'larının Rus gümrüklerinde uzun süre bekletilmesi krizi patlak verdi. Gümrük krizi, iki ülke gümrük idarelerince 18 Eylülde imzalanan protokolle çözülürken, ilk olarak Türkiye'nin Rusya'ya ihracatında yüzde 20 paya sahip ürünlerin gümrüklerde bekletilmeden geçmesi kararlaştırıldı.
     Temmuz ayı ortasından bu yana çıkan ticaretteki aksaklıkların protokolle aşıldığını belirten gümrüklerden sorumlu Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı, "İmzalanan Basitleştirilmiş Gümrük Hattı uygulaması ticareti kolaylaştırmaya yönelik gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi ve böylelikle gümrüklerde bekleme sürelerinin minimuma indirilmesi prensibine dayanmaktadır" dedi.
     Yazıcı, 16 Temmuz 2008'den bu yana Türk mallarına uygulanan yüzde 100 gümrük kontrolünün Türk ihracatçısını zor durumda bıraktığını belirtti, sorunun çözümü amacıyla 15-18 Eylül arasında Moskova'da yapılan görüşmelerin olumlu sonuç verdiğini ve iki ülke gümrük idaresi başkanları tarafından 18 Eylül 2008'de imzalanan protokolle iki ülke arasında Basitleştirilmiş Gümrük Hattı (BGH) uygulamasına geçildiğini ifade etti.

AA