Türkmenistan, doğal gazı Hint Okyanusuna indirmek için çalışmalarını sürdürüyor

AŞKABAT (A.A) - Merdan Çariyev - Doğalgaz zengini Türkmenistan, Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan (TAPI) projesini hayata geçirmek için yoğun çalışma yürütüyor.
     Toplam 24,4 trilyon doğalgaz rezervi ile dünyanın sayılı doğalgaz üreticileri arasında yer alan Türkmenistan, alternatif boru hatları için büyük çaba sarf ediyor. Yakın zamana kadar doğalgazını sadece Rusya'ya ihraç edebilen Türkmenistan, bu bağımlılıktan kurtulmak için çalışmalarını sürdürüyor.
     Türkmenistan, 2008 yılında toplam 50 milyar milyar metre küpün üzerinde doğalgaz ihraç ederken, geçtiğimiz yıl Rusya ile yaşanan enerji ihracatı sorunu sonrası alternatif arayışlarını iyice arttırmıştı. Aralık 2009'da toplam 7 bin kilometrelik ve yılda 30 milyar metre küp doğalgaz kapasiteli Türkmenistan-Çin boru hattını faaliyete geçeren Türkmenistan, Ocak 2010'da da senede 14 milyar metre küp Türkmen doğalgazını İran'a ulaştıracak Türkmenistan-İran doğalgaz boru hattının açılışını gerçekleştirilmişti.
     Türkmenistan Hükümeti, şimdi de Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan boru hattı projesini gerçekleştirmek için dört koldan çalışmalar yürütüyor.
     Devlet Başkanı Gurbangulı Berdimuhamedov, projeye dahil ülkelerin devlet başkanları ile bu proje konusunda sık-sık fikir teatisinde bulunurken, ülke ziyaretlerin de TAPI projesini öncelikli olarak ele alıyor. Geçtiğimiz Mayıs ayında Hindistan'ı ziyaret eden Berdimuhamedov, Hintli yetkililer ile TAPI projesini ele almıştı. Türkmen gazını Türkmenistan-Afganistan-Pakistan-Hindistan boru hattıyla Hindistan piyasasına ulaştırılmasını önemli bir proje olarak gördüklerini ifade eden Berdimuhamedov, Hindistan'ın enerji kaynaklarına ihtiyaç duyduğunu ve Türkmenistan'ın doğalgazını uzun vadede de olsa Hindistan'a ulaştırılması için bütün imkanlara sahip olduğunu belirtmişti. Berdimuhamedov, ayrıca projenin faaliyete geçmesinin Afganistan'ın istikrar kavuşmasına ve sosyo-ekonomik açıdan kalkınmasına katkı sağlayacağını ifade etmişti.
    
     -ARALIK'TA BİRARAYA GELME ÖNERİSİ-
    
     İki gün önce Pakistan Devlet Başkanı Asif Ali Zerdari ile de telefon görüşmesi gerçekleştiren Türkmen lider Gurbangulı Berdimuhamedov, TAPI projesinin hızlandırılması için Aralık ayında devlet başkanları düzeyinde Aşkabat'ta biraraya gelmeyi önerdi.
     Gurbangulı Berdimuhamedov ayrıca, zirve öncesi Eylül ayı içersinde projeye dahil ülkelerin sorumlu bakanlarının projeyi masaya yatırmaları için toplantı gerçekleştirmesini teklif etti.
     Bu öneriyi memnuniyetle karşılayan Zerdari, bu ay içersinde projede sorumlu bakanını Aşkabat'a göndereceğini, kendisinin de Aralık ayındaki zirveye katılacağını kaydetti.
     Öte yandan, geçtiğimiz günlerde Türkmenistan ile Afganistan arasında doğalgaz hattının inşaatına ilişkin anlaşma imzalandı. Afganistan'ın başkenti Kabil'de gerçekleştirilen hükümetlerarası toplantıda Afganistan Maden Bakanı Vahidullah Şehrani ile Türkmenistan Petrolgaz Sanayisi Bakanı Bayramgeldi Nedirov söz konusu anlaşmayı imzaladılar. Türkmen heyetinin gelecek günlerde de Pakistan ve Hindistan'ı ziyaret ederek projeden sorumlu bakanlıklar ile görüşmelerde bulunacağı belirtildi.
     Ayrıca, Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov'un projeyi Birleşmiş Milletler'in 65. Genel Kurulu toplantısında da gündeme getirmesi ve Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai ile de ele alması bekleniyor.
     Türkmenistan'ın Devletabad gaz yataklarından başlayacak doğalgaz boru hattı, toplam bin 680 kilometre uzunluğunda olacak. Boru hattı, Afganistan ve Pakistan sınırları üzerinden Hindistan'a kadar uzanacak. Yıllık 33 milyar metreküp doğalgaz taşıyacak boru hattının toplam maliyetinin 7,6 milyar dolar olması bekleniyor. Boru hattının 2005 yılındaki maliyet hesaplamalarında projenin 3,5 milyar dolara inşa edilmesi hedefleniyordu. Söz konusu projenin teknik ve ekonomik altyapısının hazırlanması için ise Asya Kalkınma Bankasının mali destek vereceği açıklanmıştı.
     Yaklaşık 15 yıldır gündemde olan boru hattı projesi, Afganistan'daki istikrarsızlık başta olmak üzere ekonomik ve siyasi nedenlerden dolayı şu ana kadar gerçekleştirilemedi.

AA