Ukrayna: Rusya Kırım’ı insan hakları gözlemcileri için kapattı

Rusya, herkese açık olduğu iddialarına ve işgalci devlet olarak misyonların Kırım’a erişimini sağlaması gerektiğine rağmen yarımadada insan hakları ihlallerini gözlemlemek isteyen uluslararası gözlemcilerin Kırım’a erişimini engelliyor.
 
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, QHA’ya yaptığı açıklamada, sözde Rusya Devlet Duması milletvekili Ruslan Balbek’in yabancı politikacıların Kırım’daki durumu bilmediği, bundan dolayı Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından izin alan uluslararası gözlem misyonunun Kırım’a davet edilmesi gerektiği, söz konusu gözlemcilerin Batı’ya tüm “gerçekleri” anlatacağı ve tabii ki işgalin yasallığını doğrulayacağı ile ilgili açıklamasını yorumladı.
 
Dışişleri Bakanlığı, Rusya’nın sistematik olarak Kırım’da insan hakları ihlallerini gözlemleyecek uluslararası misyonların Kırım’a erişimini engellediğini anlattı. Örneğin, 2016 yılının sadece Kasım ayında Rusya Federasyonu, Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol’ü ziyaret etmek isteyen en az 3 heyetin talebini reddetti. Söz konusu heyetler, Irkçılık ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu, Ulusal Azınlıkların Korunması Çerçeve Sözleşmesi’nin Danışma Komitesi ve Avrupa Bölgesel Diller ve Azınlık Dillerini Koruma Anlaşması Uzman Komitesi tarafından gönderildi.
 
Bunun dışında, Mart 2014’te Ukrayna hükümetinin daveti üzerine ülkede faaliyet göstermeye başlayan ve Kırım’da insan hakları durumunu gözlemleme yetkisi olan Birleşmiş Milletler (BM) teşkilatının Ukrayna insan hakları gözlem misyonu da 3 yıldan geri Rusya tarafından işgal edilen Kırım’a erişemiyor.
 
Böylece Rusya’nın Kırım’ın uluslararası gözlemciler için açık olduğu ile ilgili açıklamalarının, manipülasyon nitelik taşıdığını ifade eden Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, “Rusya devlet organları temsilcilerinin Kırım Özerk Cumhuriyeti’nin uluslararası gözlem mekanizmaları için ve yarımadada insan hakları durumunu gözlemleme imkanı için güya açık olduğu ile ilgili açıklamaları, günümüzde manipülatiftir ve gerçeğe dayanmıyor” diye kaydetti.
 
Bununla birlikte Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Rusya’nın işgalci ülke olarak uluslararası gözlem misyonlarına işgal edilen bölgeye engelsiz erişimi sağlaması gerektiğini vurguladı. Kırım Özerk Cumhuriyeti’nde gözlemin ise, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun kabul ettiği “Ukrayna’nın Toprak Bütünlüğü” ve “Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol’de İnsan Hakları Durumu” ile ilgili kararları uyarınca gerçekleştirilmesi gerektiği belirtildi.
 
Bakanlık, “Uluslararası insancıl hukuka göre, Rusya işgalci devlet sıfatında yasadışı olarak işgal edilen Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol’de nüfusun insan hakları ve güvenliğinin sağlanmasından sorumlu. Bu demek ki, Birleşmiş Milletler’in, Avrupa Konseyi, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı ve diğer uluslararası ve bölgesel kurumlarının mevcut anlaşmalı ve standart gözlem mekanizmalarına, Ukrayna’daki düzenli gözlem devreleri çerçevesinde yarımadaya engelsiz erişimi sağlaması gerekiyor” dedi.
 
Sözde Rusya milletvekili Ruslan Balbek tarafından teklif edilen “Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından onaylanan ve yarımadayı engelsiz şekilde ziyaret edebilecek bir misyon” sürecinin ise Ukrayna yasalarına aykırı olduğu vurgulandı.
 
Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Sivastopol şehrinin Ukrayna’nın ayrılmaz parçası olduğunu kaydeden Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, bunun Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 68/262 sayılı “Ukrayna’nın Toprak Bütünlüğü” kararıyla doğrulandığı ve dolayısıyla uluslararası gözlemcilerin, yarımadayı ziyaret ettiklerinde Ukrayna yasalarına uyması gerektiğini ifade etti.
 
Bakanlık, “Uluslararası gözlem misyonları ve heyetler, yetkilerine ve hangi uluslararası veya bölgesel kuruluşa bağlı olduklarına bakmaksızın Ukrayna yasalarına uymaları gerekiyor. Kırım Özerk Cumhuriyeti’ne giriş veya yarımadadan çıkış yaptıklarında heyet üyeleri, Ukrayna Bakanlar Kurulu’nun “Ukrayna’nın Geçici Olarak İşgal Edilen Bölgelerine Giriş ve Çıkışlar İle İlgili” kararına uyması gerekiyor” şekilde devam etti.
 
Rusya tarafından işgal edilen Kırım’dan yasadışı olarak Rusya Devlet Duması milletvekilliğine seçilen Ruslan Balbek, uluslararası misyonunun yarımadaya ziyaretinin Rusya tarafından işgal edilen Kırım etrafındaki durumun çözülmesinde bir uzlaşma olabileceğini iddia etti. Balbek, “Rusya Dışişleri Bakanlığı’nda tüm izin süreçlerinden geçen misyonun, Kırım’ın Rusya’ya bağlanması ile ilgili olayların Kırım sakinlerinin çoğunluğunun fikrine dayandığında ikna olmak için engelsiz olarak yarımadayı ziyaret edebileceğini”, bahse konu misyonun hazırlayacağı sonuç raporunun ise 2014 yılında düzenlenen sözde referandumun yasallığını doğrulayacağını ileri sürdü.
 
Bununla birlikte, sahte ve Rusya’dan izin alan misyonlar değil, gerçek uluslararası gözlem misyonları, yarımadanın Rusya tarafından işgal edilmesinden beri Rus işgalciler tarafından insan hakları ihlallerini incelemek için Kırım’ı ziyaret etmeye çalışıyor. Ancak Rusya’nın istemediği gözlemcilerin, Rus işgalci yönetim tarafından oluşturulan engellerden dolayı yarımadaya erişemiyor.
 
Tatyana İvaneviç