Avrupa Konseyi, Rusya'nın Kırım Tatarlarına uyguladığı siyasi ve dini zulme göz yumuyor

Rus işgali altındaki Kırım'da Kırım Tatarlarına karşı uygulanan siyasi ve dini baskılarda etkili olan Rusya Federal Mali Gözetim Servisi Rosfinmonitoring'in, Avrupa Konseyinin ortaklarından biri olduğu öğrenildi. Rosfinmonitoring'in internet sitesinde Avrupa Konseyi'nin logosunun yer alması, iki kuruluş arasında iş birliği olduğuna işaret ediyor. Harkiv İnsan Hakları Grubu aktivisti Halya Coynash, konuyu gündeme getirerek bir değerlendirme yazısı kaleme aldı.

Rusya Federal Mali Gözetim Servisi Rosfinmonitoring'in internet sitesinde iş birliği yapılan uluslararası kurumlar arasında Avrupa Konseyi de yer alıyor. Rusya Federal Mali Gözetim Servisi, Rus işgali altındaki Kırım'da Kırım Tatarları ve Ukrainlere yönelik siyasi ve dini baskıları hayata geçirmesiyle biliniyor. Avrupa Konseyi, Rusya Federal Mali Gözetim Servisi ile iş birliği yaparak, Kırım Tatarlarına uygulanan zulme göz yumuyor.

Rus hükumeti tarafından sözde "izinsiz gösteri, miting vb. eylemler" için para harcamakla suçlanan şahısların ve tüzel kişilerin banka hesaplarının dondurulmasını öngören yeni düzenlemelerle Rosfinmonitoring, yapılan hak ihlallerine yasal kılıf oluşturuyor. Rusya'da ve işgal altındaki Kırım'da, fiilen rejim yanlısı olmayan hiçbir kamusal etkinliğe "izin" verilmediği biliniyor.

Rusya Federasyonu hükumeti, "terörizmin finansmanı ve (veya) diğer yasa dışı eylemler ile mücadele" konusunda bazı yasal düzenlemelerde değişiklik yapılması için girişim başlattı. Önerilen değişiklikler hala erken bir aşama olan sözde "kamu tartışması" aşamasında olmakla birlikte, bir yolsuzlukla mücadele uzmanı tarafından da değerlendirmesi gerekiyor. Ancak Rusya tarafından sivil topluma ve temel özgürlüklere karşı kullanılan "yasama silahı" durumu değiştirmiyor.

11 Ekim 2021'de masaya yatırılan değişiklikler, Rusya Federasyonu tarafından faaliyetleri "engellenebilecek" kişi ve kuruluşların yelpazesini tehlikeli bir şekilde genişletecek. Söz konusu değişiklikler iddia edilen uyuşturucu kaçakçılığı, “terörizm" ve "aşırılığın" finansmanı, kamu düzenini "ihlal ettiği" iddia edilen kamusal etkinliklerin organize edilmesi ve düzenlenmesi ile bağlantılı olarak banka hesaplarının dondurulması vb. ile ilgili yetkileri genişletecek.

Harkiv İnsan Hakları Grubu aktivisti Halya Coynash, Avrupa Konseyi ve Rusya Federal Mali Gözetim Servisi'nin "iş birliği" hakkında kaleme aldığı makalede şunları ifade etti:

Tedbirlerin süreyle sınırlandırılacağı (hesaplar on gün süreyle dondurulacak) ve yalnızca “ertelemeye izin vermeyen durumlarda” vb. uygulanacağı söylense de acı tecrübeler, herhangi bir halka açık toplantının "kamu düzenini ihlal" olarak kabul edilebileceğini ve potansiyel olarak “kitlesel ayaklanmalara yol açan; katliam; kundakçılık; ulaşım veya sosyal altyapı gibi önemli tesislerde karışıklık" ve diğer benzer olumsuz sonuçlara yol açabileceğini göstermektedir.

Tek gerçek kısıtlama, banka hesaplarının mahkeme kararı olmadan dondurulabileceği süre üzerinde olacaktır, nitekim kamu düzenine yönelik "potansiyel tehlike" arz eden mitinglerin organize edilmesi veya düzenlenmesinin "finansmanı" ile ilgili diğer tüm şartlar subjektif yorumlanmaya açıktır. Rusya'nın hem ülke içinde hem de işgal altındaki Kırım'da "terörizm" ve "aşırılıkçılık" terimlerini tehlikeli şekilde kötüye kullanması, Avrupa Konseyi'nin logosunun Rosfinmonitoring'in websitesinde "uluslararası iş birliği" bölümünde gösterilmesine izin vermesini açıklanamaz kılıyor.

Mali Gözetim Servisinin faaliyetlerinin gerçekten kara para aklama veya uluslararası terörizmin finansmanı ile mücadeleyi içermesi mümkündür. Bununla birlikte, Rusya'nın işgal altındaki Kırım'da ve Rusya Federasyonu içinde artan dini ve siyasi zulmü konusunda işbirliğini de içeriyor. Avrupa Konseyi logosu, Kırım Tatarlarının büyük çoğunluğunun ve diğer Ukraynalı siyasi mahkumların isimlerini içeren sözde "Teröristler ve Aşırılıkçılar Listesi" ile aynı sitede bulunuyor. Listedeki kişilerin çoğu, herhangi bir mahkeme kararından çok önce eklendi. Ancak listeye dahil edilmesi kişinin -eğer henüz hapsedilmediyse- ve ailesinin günlük olarak büyük zorluklarla karşı karşıya kalması anlamına geliyor.

Söz konusu internet sitesinde Avrupa Konseyi ile yakın işbirliğini işaret eden başka bir şey bulunmamakla birlikte, Avrupa Konseyi'nin kendi sitesinde, logosunun kullanımı için izin alınması gerektiği ve “bu tür bir kullanımın Avrupa Konseyi'nin değer ve ilkeleri”ne aykırı olması halinde izin verilmeyeceği açıkça belirtilmiştir.

Bu değerler masumiyet karinesini içermelidir; adil yargılama, vicdan özgürlüğü vb. bunların tümü, Rosfinmonitoring'in listesi ve bu listeye dahil edilenlere karşı uyguladığı eylemler aracılığıyla ihlal ediliyor.

Daha önce Yehova’nın Şahitleri (jw.org) isimli siteden Jarrod Lopes'in yayınladığı raporda şunlar aktarılıyor: “Rosfinmonitoring tarafından kara listeye alındıktan sonra, kişinin kimliği ile ilgili kara para aklama, terörizmi finanse etme ve/veya kitle imha silahları dağıtma suçlarından şüphelenildiğini belirten bir uyarı geliyor. Sonuç olarak, bu kişiler iş olanaklarından, işsizlik ödeneğinden, emekli maaşlarından ve hatta cep telefonları için SIM kart satın alma veya araba sigortasına başvurma olanaklarından dahi mahrum bırakılıyor. Miras haklarını kullanmaları, nafaka ve adli tazminat almaları, vekaletname yürütmeleri, banka hesaplarına erişmeleri yasaklanıyor.” 

Rusya kısa süre önce işgal altındaki Kırım'daki inananları Rusya ceza yasasının 282.3 / 1 maddesi uyarınca sözde "aşırılıkçı bir örgütü finanse etmekle" suçlamaya başladı. Bu, fotokopiler için para toplamak kadar küçük bir eylem dahi olabilir ancak "aşırılıkçı bir örgüt kurmak" gibi daha ciddi bir suçlama ile potansiyel olarak 10 yıl hapis cezasına çarptırılıyorlar.

Bu, yalnızca uluslararası hukuka değil Rusya'nın kendi Anayasası'na da aykırı olan açık bir dini zulümdür.

Durum Kırım Tatarları ve diğer Ukraynalı Müslümanlar için daha da kötü, çünkü Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB), 2003'teki son derece sıkıntılı bir Yüksek Mahkeme kararını, insanları hapse atmak ve suçsuz yere 15-20 yıl veya daha uzun hapis cezaları vermek için bahane olarak kullanıyor. Hizb-ut Tahrir üyesi olduklarını iddia ederek sivil aktivistler, gazeteciler veya “muhalefet” olarak görülen diğer Müslümanlar hakkında cezai kovuşturma uydurulurken, “terörizmle” mücadele edildiği iddia ediliyor. Hizb-ut Tahrir barışçıl bir Müslüman örgüttür ve Ukrayna'da yasaldır. Söz konusu 2003 yılı kararı, dünyanın herhangi bir yerinde terör eylemleri gerçekleştirdiği kanıtı olmayan bir örgüte "terörist" demek için ikna edici bir açıklama sunmamaktadır.

Rusya'nın bu 2003 kararını kendi ülkesinde kötüye kullanması Avrupa Konseyi'nin dikkatinden kaçmış olsa dahi, aynı şey işgal altındaki Kırım'daki bu tür kusurlu "terörizm" suçlamalarını silah haline getirmesi için geçerli değildir. 80'den fazla Kırım Tatarı ve diğer Ukraynalı Müslümanların yargılanması ve ağır cezalar, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi de dahil olmak üzere uluslararası kuruluşlar, STK'lar ve çoğu demokratik ülke tarafından kınandı. Aynı şey, Kırım Tatar halkı Refat Chubarov ve Ukraynalı film yapımcısı Oleg Sentsov'un Meclis Başkanı veya temsilci meclisi de dahil olmak üzere Listeye eklenmesine yol açan çok sayıda başka "yargılama" için de geçerlidir. Aynı durum, Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Chubarov ve Ukraynalı film yapımcısı Oleg Sentsov da dahil olmak üzere pek çok kişinin listeye eklenmesine yol açan sayısız diğer “yargılamalar” için de geçerlidir.

Rusya'nın Kırım'daki zulüm mağdurlarının listesi oldukça uzun ve serbest bırakılma talepleri ile birlikte BM Genel Kurulu, Avrupa Parlamentosu ve diğer kuruluşların pek çok kararında bulunabilir. Aynı isimlerin Rosfinmonitoring'in kara listesinde olması maalesef olasıdır. Avrupa Konseyi'nin onayı için ise bu durum geçerli olamaz.