İran'da rejim karşıtı protestolar: Kadın aktivistler QHA'ya konuştu

İran’da 22 yaşındaki Mahsa Amini'nin başörtüsünü "düzgün" takmadığı gerekçesiyle ahlak polisleri tarafından dövülerek öldürülmesinin ardından ülke genelinde protesto gösterileri başladı. Kırım Haber Ajansı, İran’daki son gelişmeleri anbean takip eden İranlı avukat, iş kadını Süheyla Yezdani ve Güney Azerbaycan televizyon kanalı moderatörü Mehsa Mehdili ile konu hakkında röportaj yaptı. Süheyla Yezdani, Molla rejimine karşı yapılan protestolara destek veren Türk kadınlarına teşekkür etti. Öte yandan Mehsa Mehdili ise “İran insan hakları konusunda berbat bir vaziyette” dedi.

İran hükumeti halka karşı Molla rejimini destekleyen politikasını yıllardır tüm baskılarıyla göstermeye devam ediyor. İran’da onlarca kadın ve erkek şeriat kurallarına uymadığı için insan hakları hukukuna aykırı olarak idam cezasıyla yaşamlarına son veriliyor. Mahsa Amini isimli genç bir kızın başörtüsünü “düzgün” takmadığı gerekçesiyle ahlak polisi tarafından dövülerek öldürülmesi dünyanın gündemine oturmuştu. Dünya ülkelerini derinden sarsan bu ölüm İran genelindeki vatandaşların ayaklanmasına sebep oldu. İranlı vatandaşlar Molla rejimini benimseyen İran hükumetine karşıt protesto eylemleriyle sessizliğini bozdu.

Pek çok kadının başörtüsünü yakarak ve saçını keserek yaptığı protesto eylemleri yeni ölümlerle gündemdeki yerini korumaya devam ediyor. Protesto eylemlerine katılan İranlılar polislerin sert müdahalesine maruz kalarak yaşamını yitiyor. Eylemlerde 16 yaşındaki bir gencin öldürülmesi de ülkede geniş yankı uyandırmıştı. Özellikle Tebriz, Tahran ve İran'ın diğer bölgelerinde yapılan eylemlerde Huseyni ve Humeyni’ye karşıt gösteriler etkisini sürdürüyor. Eylemler lise öğrencilerine kadar düşmüş durumda.

"MOLLA YÖNETİMİ VATANDAŞLARA HAYVAN GİBİ DAVRANIYOR"

Bu bağlamda Kırım Haber Ajansı (QHA) İran'daki son gelişmeler hakkında İranlı avukat Süheyla Yezdani ile röportaj yaptı. 8 senedir Türkiye'de yaşayan İranlı iş kadını Yezdani QHA'nın sorularına yanıt verdi. İran hükumetinin baskısına tepki gösteren Yezdani, Mahsa Amini'nin ölümü, ülkedeki protestolar ve Molla rejimi hakkında değerlendirmede bulundu. Röportajın tamamı şu şekilde:

İran'da öldürülen Mahsa Amini ve ardından gelişen protestolar hakkında ne düşünüyorsunuz?

“Mollalar 44 yıldır din ve siyaseti birbirine karıştırdı, eğer din ve siyaset birbirine karıştırılsa o memleket nihayetinde bitiyor. Mollanın yeri camidir ama tüm mollalar kurumlara, parlamentolara girdi. Devleti onlar yönetiyor. Mahsa Amini çok normal bir şey giymiş, açık hiçbir yeri yoktu. Ama onlarca kadının ölümüne sebep olanlar insan değil, onlar birer hayvan! Ülkemizden gelen binlerce fotoğraf ve videoyla karşılaşıyoruz, onlar gerçekten hayvan gibi davranıyorlar. Kadınları erkeklere perde gibi koydular. Hangi memlekette o perde kalın olursa zina o kadar çok oluyor. İnsan göremediğini daha çok merak eder, gözlerini doyurmak ister.

Sadece Mahsa Amini değil onunla birlikte kaç kişi öldü biliyor musunuz? Şu ana kadar 50 kadını öldürdü. Ölenlerin ailesini konuşmamaları için tehdit ediyorlar. Sonra öldürdüğü kişileri gömüp ailelerini mezara götürüler, işte bu senin kızının/oğlunun mezarı diye gösterirler.

Bakın benim ailem, akrabalarım, arkadaşlarım hep orada yaşıyor. Benim annem 68 yaşında. Kim ona o gözle bakar ki? Neden çarşaf giymek zorunda? İnsanlar dinden, İslam’dan kaçtı artık. Gerçek Kuran bunları yazmıyor. Peygamber zamanında çarşaf mı vardı? Hayır. Ne yazıyor Kuran’da ‘Allahu celil ve yuhebbani celal’ yani Allah güzeldir ve güzelliği seviyor diyor. Ama onlar çirkin”

"ERKEK KARDEŞİM HER GÜN İRAN'DAKİ PROTESTOLARDA"

Bu protestolarda sizin yakından tanıdığınız akrabalarınız, aileniz de var mı?

“Elbette benim erkek kardeşim her gün dışarda. Fakat babam kalp hastası olduğu için katılamıyor. Kuzenlerim de protestolarda yer alıyor. Hatta iki kuzenimin bacaklarını plastik tabancayla yaralamışlar. Hastaneye de almıyorlar, doktor eve gelip tedavi etti”

Peki, Molla rejimi İran’da yalnızca kadınların başörtüsü takmasını mı zorunlu kılıyor, başka ne gibi uygulamaları var?

“Okullarda kız ve erkekleri ayırdılar, kimse kimseyle konuşamıyor. Evlerde parti yapamıyorsunuz, havuza girmek yasak, hiçbir şey yok”

Türkiye’ye gelmeden önce İran’da neler yaşıyordunuz?

“Rejimin baskısı eskiden bu kadar korkunç düzeyde değildi. Son zamanlarda arttı”

"DESTEKLERİ İÇİN TÜRK KADINLARINA TEŞEKKÜR EDİYORUM"

Eklemek istediğiniz bir şey var mı?

Instagram’ı açtığım her gün ağlıyorum. Etiketlerle sesimi duyurmaya çalışıyorum, istiyorum ki bizim sesimizi başka devletler ve milletler de duysun. Gerçekten Türk kadınlarına da çok teşekkür ediyorum. Çok saygı duydunuz, bizim yanımızda oldunuz. Saçını kesen kadınlar gördüm.

Kuralsa kural, kanunsa kanun erkek kadın fark etmiyor. Kadınlar olarak daha fazla acı çekiyoruz. Biz hem kadınız hem de erkeğiz hem anneyiz hem de babayız hem hizmetçiyiz hem de personeliz hem eşiz hem patronuz.  

İlgili haber: İranlı kadınlar, "özgürlük için sokaklarda!

İRAN'DAKİ AYAKLANMA NEREYE GİDİYOR?

Kırım Haber Ajansı (QHA) İran’ın kuzeyinde yaşayan Güney Azerbaycanlı vatandaşı Uluslararası İlişkiler bölümünde doktora yapan Mehsa Mehdili ile konuştu. QHA, Güney Azerbaycan televizyonu kanalı moderatörü Mehdili'ye İran'da artan hükumet karşıtı gösterileri hakkında sorular yöneltti.

Urmiye Devlet Üniversitesinde görevi esnasında siyasi sebeplerle hapis cezası aldığını aktaran Mehdili, QHA’nın sorularını detaylı bir şekilde yanıtladı. Mehdili şöyle konuştu:

Mahsa Amini’nin öldürülmesi ve ardından gelişen hükumet karşıtı gösterileri nasıl değerlendiriyorsunuz?

"Mahsa Amini’nin öldürülmesi bardağı taşıran son damla oldu. Formalite seçimlerle tek bir kişi yıllardır liderlik yaptığı için devlet ve hükumet kelimelerini birbirinin yerine kullanabiliriz.

https://youtu.be/VCaccCIDA_A "İRAN'IN VAZİYETİ BERBAT DURUMDA"

İran en çok idam cezasının uygulandığı bir ülke haline geldi. Her yıl yüzlerce, binlerce insan asılsız gerekçelerle idam ediliyor. İran insan hakları konusunda gerçekten berbat bir vaziyette. Ekonomik sorunların yanında esrar kullanımı, uyuşturucu kaçakçılığı, fuhuş faaliyetleri 12 yaşlara kadar indi. İran bu tür sorunları ve şikayetleri kale almıyor, dış siyaset saldırganlığını sürdürüyor.

Diğer bir sorun ise İran’da maalesef özgür basın, özel kanal yok, tamamen kapalı bir sistem. İnsanlar itirazlarını ve önerilerini dile getirmek için bir alan bulamıyor. En ufak şekilde duyurmaya çalışan insanlar ise ağır bir karşılık buluyor. Bu durumdan bıkkınlık duyan insanların itirazları sokağa taşıyor. İnsanlar kendilerini ifade edebilseler sokağa çıkmaya gerek kalmayacak.

"İRAN'DA 200'DEN FAZLA İNSAN ÖLDÜRÜLDÜ"

Sokakta protesto eylemlerinde 200’e yakın vatandaşın öldürüldüğü belirtilse bu sayının çok daha fazla olduğunu düşünüyorum. Çünkü basında ciddi kısıtlama ve kontroller var. Öte yandan ailelerin birçoğu tehdit edildiği için bilgi veremiyor. Ülkedeki birçok üniversite ve lise öğrencileri özel kızlar zorunlu başörtülerini çıkararak bu ayaklanmaya katılım sağlıyor. Bir diğer önemli nokta ise bu maalesef basına yansımadı, Sünni düşmanı İran hükumeti, Zahedan kentinde Cuma namazı çıkışı protestoya katılan onlarca insan öldürüldü"

"İRAN ORADA YAŞAYAN İNSANLARIN CEHENNEMİ"

Eklemek istediğiniz bir şey var mı?

"Sadece Mahsa Amini değil, onlarca kadın öldürüldü, bu isimler fark etmez hepsi aynı. Umarım düzgün bir destek alınır. Bu itirazların medyada yansıtılmasını isteriz. Yapılan itirazlar insanlık adına, medeniyet adına yapılan itirazlardır. İran orada yaşayan halkların cehennemine çevrilmiş durumda. İran tehlikeli bir ülkedir"

Konuyla ilgili olarak Mehdili, QHA'ya bir video mesaj gönderdi. Mesajında düşüncelerini dile getiren Mehdili'nin videosu Kırım Haber Ajansının Youtube ve sosyal medya sayfalarında izleyebilirsiniz. İranlı birçok kadın ise "İran hükumetinin baskısını bilmiyorsunuz, takip ediliyoruz bizi ülkemize sokmazlar" diyerek söz konusu videoda görünmek istemedi