KTMM Başkanı Refat Çubarov: Kırım ile Donbas konuları birlikte ele alınmalı

Belarus'ta haftalardır devam eden eylemler, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun kendi rejimini korumak amacıyla Rusya ile yaklaşması, Avrupa Birliği'nin Belarus'taki seçim sonuçlarını tanımaması gibi nedenlerden ötürü Ukraynalı uzmanlar ve siyasetçiler, Donbas'taki krizin çözümü için oluşturulan müzakere platformunun, Minsk’ten farklı bir yere taşınması gerektiğini savunuyor. Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, Donbas müzakerelerinin Minsk'ten farklı bir yere taşınması ve bölgesel konular hakkında Kırım Haber Ajansının (QHA) sorularını yanıtladı.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmıtro Kuleba bu konuyu değerlendirerek, Ukrayna’nın Belarus’taki olayları takip ettiğini ve gerekli olursa görüşmelerin merkezini başka bir yere almaya hazır olduklarını bildirmişti. Öte yandan Minsk müzakerelerinin başka bir yere taşınmasının Ukrayna için yeni platformlarda Kırım ve Donbas konularını birleştirme şansı sağlaması düşünülüyor.

Donbas müzakereleri için yeni bir ülke arayan Ukrayna, yeni platforma Kırım konusunun eklenmesini de isteyebilecek. Fakat şimdilik Ukrayna, ayrı bir Kırım Platformunu oluşturmak istediğini vurguluyor ve farklı ülkeleri bu platforma katılmaya davet ediyor. 

Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, Donbas müzakerelerinin Minsk'ten farklı bir yere taşınması ve bölgesel konular hakkında Kırım Haber Ajansının (QHA) sorularına cevap verdi.

Sizce Donbas krizinin görüşüldüğü platformun Minsk’ten başka bir yere taşınması uygun mu?

Minsk'teki herhangi gelişme; diktatör Lukaşenko'nun yerinde kalması veya onun yerine başka birinin gelmesi de Ukrayna için uygun olmayacaktır. Belirli bir dönem boyunca Belarus, Moskova'nın katı kontrolü altında bulunacak. Bu durumda Donbas ile ilgili var olan tek müzakere platformunun Minsk'te bulunması bence hiç  uygun değil ve Ukrayna için zararlıdır. Dolayısıyla ben Üçlü Temas Grubunun görüşmelerinin yerinin değiştirilmesine yönelik teklifleri destekliyorum. 

Sizce Üçlü Temas Grubunun yeni adresi neresi olabilir? Bir süre önce siz sosyal medya hesabında bu tür bir müzakerenin Türkiye'de yapılabileceğini ileri sürmüştünüz... 

Farklı ülkeler ve kentler olabilir. Bunlardan biri İstanbul da olabilir. Neden olmasın? Türkiye bir taraftan NATO üyesi, diğer taraftan da Rusya ile özel ilişkilere sahip. İsviçre de olabilir. Ama ilk önce bu konu Normandiya Dörtlüsü tarafından ele alınmalı. Ancak, Minsk listeden çıkarılmalı.

Donbas krizini tartışan platformu Minsk’ten başka bir yere taşıma konusu gündeme getirilmişken; sizce yeni bir yerde hem Kırım hem de Donbas konularının tartışılabileceği platformun oluşturulması konusunda baskı yapılmalı mı?

Gördüğünüz gibi, iki konu birbirine bağlantılı. Son birkaç senedir Ukrayna toplumunun ve ordusunun 2014’ten sonra güçlendiğini söylüyoruz. Donbas ve Kırım konularının ayrılmaması gerektiği savunuyoruz. Öte yandan Ukrayna’nın önde gelen enstitüleri Kırım ile Donbas’ın ayrı ayrı ele alınmasının süreci hızlandıracağını söylüyor. Ukrayna Dışişleri Bakanlığının tutumunu anlamaya çalışıyorum. Dışişleri Bakanı müzakerelerinin ayrı ayrı yapılmasının gerektiğini savunuyor. Kırım ile ilgili platformun kurulmasını destekliyor ama Donbas ile Kırım konularının ayrılmasını gerektiğini söylüyor. Şu an ben müzakereler konusunda, orada tartışılacak maddelerden bahsetmiyorum, müzakerelerin hedefi ve amacından bahsediyorum. Bana göre, tek bir amacımız olmalı; Ukrayna toprak bütünlüğünün geri kazanılması.

Sizce Kırım ve Donbas müzakere süreci neden birleştirilmeli?

İlk olarak, karşımızda Rusya gibi saldırgan bir ülke var. Kırım ve Donbas’ın bazı bölgelerinin işgaline yol açan araçlar farklı. Ama saldırganlık yapan ülke aynı. Saldırganla, onun tarafından işgal edilen bir bölge hakkında konuşup işgal altında olan başka bir bölge konusunda susuyorsanız ve ilgili konuyu sonraya saklıyorsanız, bu saldırganı teşvik edebilir. Şu an tam olarak bunlar gerçekleşiyor. Saldırgan ülke, kendinden emin ve bir bölge hakkında müzakereler yürütürken, Ukrayna’ya ait başka bir bölgeyi nihai olarak kendine bağlamak için elinden geleni yapıyor. Ukrayna, Rusya'ya bunu yapmasına izin vermemek için müzakere masasına otururken net bir mesaj vermelidir. Ancak Kırım de dahil olmak üzere Ukrayna toprak bütünlüğünü geri kazanma amacıyla müzakere masasına oturduğumuzu göstermeliyiz. Saldırgan müzakere masasına oturmak istemiyor mu? Demek ki, onu müzakere masasına oturmaya zorlayacak şartları oluşturmalıyız. Ama bu iki konu ayrı ayrı ele alınmamalıdır.