Rusya ve İran, Trans Hazar Boru Hattı'na karşı çevrecilik bahanesiyle itiraz etti

Türkmen doğalgazının Hazar Denizi'nden geçerek Azerbaycan ve Türkiye hattından, Avrupa'ya açılmasını öngören Trans Hazar Boru Hattı projesine Rusya ve İran'dan ironik bir itiraz geldi.

Türkmenistan'ın Avaza şehrinde düzenlenen "Hazar Ekonomik Forumu"nda ele alınan konulardan biri de Trans Hazar Boru Hattı projesi oldu. İran'ın ulusal doğalgaz şirketinin başkanı Behruz Namdari, "Hazar Denizi'nde her türlü boru hattı projesine karşıyız" ifadelerini kullandı. Namdari, Hazar'ın doğusundan batısına doğalgaz aktarmak isteyen ülkelerin İran limanlarına gemi ile kaynaklarını taşıyabileceklerini belirtti.

Rusya Başbakanı Dimitri Medmedev ise "Hazar Denizi'nde gerçekleştirilecek her türlü projenin ülkelerin tarafsız uzmanları tarafından çevresel etkilerinin incelemeye tabi tutulması gerekiyor. " ifadelerini kullandı. Başbakan Yardımcısı Sergey Prihodko da Hazar Denizi üzerinde yapılan anlaşmada taraf ülkelerin çevresel meselelerde müdahil olma yetkisine sahip olduğunu belirtti.

Rusya, Türkmenistan ve Azerbaycan'a boru hattı üzerinden çevrecilik dersi verirken, öte yandan Karadeniz'de ve Baltık Denizi'nde birçok boru hattı projesini hayata geçirdi.

Hazar Denizi'nde hali hazırda Şah Deniz sahasında 85 km, Kaşagan sahasında da 95 km uzunluğunda boru hatları bulunuyor. Çevresel tepkinin bu boru hatlarına yönelik olmaması dikkati çekti.

Trans Hazar Boru Hattı, Türkmen doğal gazının Batılı pazarlara ulaşması noktasında Rusya ve İran tekelini ortadan kaldırıyor. Rusya, enerji fiyatlarının düştüğü dönemlerde Türkmenistan gazının ithalatını sonlandırmıştı. İran ise Türkmenistan gazını çok düşük fiyatlardan satın alıyor.

Türkmenistan Pakistan ve Hindistan pazarlarına ise Afganistan'da yaşanan iç savaş nedeniyle ulaşmakta güçlük çekiyor. Türkmenistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan arasında imzalanan TAPI projesinin Taliban sorunu nedeniyle orta vadede hayata geçmesi beklenmiyor.

Türkmenistan'ın bu aşamada en büyük müşterisi Çin. Uzmanlar Trans Hazar Boru Hattı'nın yapımını orta vadede mümkün görmüyor.