Ab Haberleri - Son Dakika Ab Haber Güncel Gelişmeler

AB’den İran'ın Rusya'ya balistik füze tedarik etmesine ilişkin açıklama

İran’ın Rusya’ya balistik füze tedarik ettiği iddiası günlerdir gündemdeki yerini koruyor. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Baş Sözcüsü Peter Stano konuya ilişkin olarak 9 Eylül 2024 tarihinde açıklama yaptı. Stano, üye ülkelerle konuyu daha detaylı inceledikleri belirterek, “Müttefiklerin İran'ın balistik füzelerinin Rusya'ya teslimatı konusunda sağladığı güvenilir bilgilerin farkındayız. Bu teslimat teyit edilirse, İran'ın Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü işgal girişimine verdiği desteğin önemli ölçüde artmasını sağlayacaktır.” dedi. AB liderlerinin oy birliğiyle tutumunun her zaman açık olduğunu söyleyen Stano, AB’nin İran'a karşı yeni kısıtlayıcı önlemler de dahil olmak üzere hızlı ve koordineli bir şekilde yanıt vereceğini vurguladı. Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, ağustos ayında İran'ın Rusya'ya balistik füze sevkiyatı gerçekleştirdiğini iddia etmişti. Reuters’a göre Rusya’ya tedarik edilecek olan Fath-360 sistemi, 120 kilometre menzile ve 150 kilogramlık harp başlığına sahip balistik füzeler fırlatabiliyor. Wall Street Journal (WSJ) gazetesi ise bir ABD’li yetkiliye dayandırdığı haberinde İran’ın kısa menzilli füzeleri Rusya'ya teslim ettiğini kaydetmişti. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Sean Savett, 6 Eylül 2024 tarihinde yaptığı basın açıklamasında Rusya’ya balistik füze tedarik eden İran’a tepki göstermişti. Savett, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik işgal girişiminin başlangıcından bu yana Rusya ile İran arasındaki güvenlik ortaklığının derinleştiği konusunda uyarılarda bulunduklarını ve bu raporlardan endişe duyduklarını belirtmişti. İran ise Rusya’ya silah ihracatı yaptığı iddiasını "şiddetle" reddediyor.

AB'den Rusya'ya sözde seçim kınaması

Avrupa Birliği (AB) işgalci Rusya’nın, Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Akyar (Sivastopol) kenti dahil olmak üzere Ukrayna'nın geçici olarak Rus işgali altında bulunan topraklarında sözde yerel seçim düzenlemesini kınayarak hukuken geçersiz olan söz konusu oylamanın sonuçlarını tanımadığını duyurdu. AB Dış İlişkiler Servisi basın servisi tarafından bugün yayımlanan açıklamada, “Rusya, 6-8 Eylül tarihleri arasında, yasa dışı ilhak edilen Kırım Özerk Cumhuriyeti ve Akyar şehrinde de dahil olmak üzere kısmî bölgesel ve yerel seçimler gerçekleştirdi. AB, Ukrayna topraklarında sözde Rusya ‘seçimlerinin’ düzenlenmesini şiddetle kınıyor. Bunlar uluslararası hukuku, BM şartını, Ukrayna'nın egemenliğini, bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü ihlal eden bir başka eylemdir.” ifadeleri kullanıldı. Açıklamada, Rusya'nın liderliği ve bu yasa dışı eylemleri organize etmekten sorumlu olan kişilerin uygun bir şekilde cezalandırılacağı ifade edildi. Rusya’nın 10 yıl önce Kırım’ı işgal ederek Ukrayna’ya karşı saldırganlık başlattığı belirtilen açıklamada, “Bu savaştan çıkmanın tek bir yolu var: Rusya, Ukrayna'ya yönelik suç teşkil eden, asılsız ve haksız saldırı savaşını derhal durdurmalı ve tüm güçlerini ve askerî teçhizatını, uluslararası kabul görmüş sınırları dahilinde Ukrayna topraklarından çekmelidir.” ifadelerine yer verildi. İŞGALCİLER SÖZDE SEÇİM ÖNCESİNDE KIRIM TATAR AKTİVİSTLERE “UYARI KAĞITLARI” DAĞITTI Rus işgali altındaki Kırım’ın Kremlin kontrolündeki sözde yönetimi 6-8 Eylül 2024 tarihinde yerel seçim düzenledi. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı 7 Eylül 2024 tarihinde yaptığı açıklamada sözde seçimlerin, uluslararası hukukun norm ile ilkelerine aykırı olarak yapıldığını ve bu durumun Rusya'nın siyasi sistemini gayrimeşrulaştırdığını belirtmişti. Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, sözde yerel seçim öncesinde işgalcilerin “uyarı” kağıtları dağıtarak Kırım Tatarlarını korkutmaya çalıştığını belirtmişti. Ayrıca işgalci yönetimin seçimdeki katılım oranının yüksek olmasını sağlamak için farklı baskı yöntemlerine başvurduğu aktarılmıştı.

AB Yüksek Temsilcisi Borrell'den kritik çağrı!

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik olarak gerçekleştirdiği geniş çaplı hava saldırısı sonrasında açıklamalarda bulundu. Rusya'nın yürüttüğü topyekûn saldırı ve işgal girişimi karşısında Ukrayna'ya Batı tarafından sağlanan silahların kullanımına ilişkin kısıtlamaların kaldırılması çağrısında bulunan AB Yüksek Temsilcisi Borrell, Rusya'nın, Ukrayna genelinde hidroelektrik santralleri de dahil olmak üzere sivil altyapıyı hedef alan ve can kayıplarına yol açan yeni büyük saldırılarla saldırganlığını tırmandırdığını vurguladı. "Ukrayna'nın şimdi hava savunmasına ihtiyacı var" diyen Josep Borrell, bu konuyu Perşembe günü AB Dışişleri Konseyinin gayrı resmi toplantısında Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmıtro Kuleba (Dmytro Kuleba) ve AB dışişleri bakanlarıyla görüşeceğini kaydetti. Borrell, kısıtlamaların kaldırılması çağrısını şu sözlerle dile getirdi: Uluslararası hukuka uygun olarak, Ukrayna'ya yönelik saldırganlığa karışan Rus ordusuna karşı kabiliyetlerin kullanımına yönelik kısıtlamaların kaldırılmasının Ukrayna'nın öz savunmasını güçlendireceğini, hayatları güvence altına alacağını ve Ukrayna'daki yıkımı azaltacağını yineliyorum. KULEBA: RUS TERÖRÜNE SON VERİLMESİ İÇİN ALINACAK İKİ ÖZEL KARAR VAR! Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmıtro Kuleba (Dmitro Kuleba), Rusya’nın büyük çaplı hava saldırısının ardından, 26 Ağustos 2024 tarihinde yaptığı açıklamada alınabilecek iki karara dikkat çekmişti. Dmıtro Kuleba yaptığı açıklamada, "Ortaklarımızın Rus terörüne daha erken son vermemize yardımcı olmak için alabilecekleri iki özel karar var. Birincisi, Ukrayna'nın Rus topraklarındaki tüm meşru askerî hedeflere yönelik uzun menzilli saldırılarını teyit etmek. İkincisi, ortakların hava savunma yeteneklerini kullanarak hava sahalarına yakın füzeleri ve insansız hava araçlarını vurmayı kabul etmek." ifadelerine yer vermişti. RUSYA UKRAYNA'YI KARADAN, HAVADAN VE DENİZDEN VURDU! Başta yakıt ve enerji sektörü olmak üzere Ukrayna'nın kritik altyapı tesislerine havadan, karadan ve denizden saldırı düzenleyen Rusya, 26 Ağustos Pazartesi gününün ilk dakikaları itibariyle başlattığı ve sabah saatlerine değin sürdürdüğü geniş çaplı hava saldırısında toplamda 236 füze ve silahlı insansız hava aracı (SİHA) fırlattı. Ukrayna'da 26 Ağustos Pazartesi günü Rus füzelerinin saldırısı sonucu ilk bilgilere göre, en az 5 kişi hayatını kaybederken, 47 kişi ise yaralanmıştı.

Rusya, Azerbaycan aracılığıyla AB’ye gaz geçişini sağlamayı amaçlıyor

Rusya’ya, 24 Şubat 2022 tarihinde Ukrayna’ya yönelik başlattığı saldırı ve topyekûn işgal girişiminden bu yana Batılı devletler tarafından yaptırım uygulanıyor. İki yılı aşkın süredir sürdürdüğü savaş sebebiyle doğal gazına uygulanan yaptırımları delmek isteyen Rusya, soluğu Azerbaycan’da aldı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev 19 Ağustos 2024 tarihinde bir araya geldi. Putin’in ziyareti sonrasında ise Rus Şirketi Gazprom ile SOCAR arasında 2024 Eylül ayında büyük ölçekli bir bilimsel ve teknik iş birliği programının imzalanması bekleniyor. Gazprom Başkanı Aleksey Miller’ın konuya ilişkin "Çok yönlü stratejik ortaklığın genişletilmesi konusunda anlaşmaya varıldı." dediği kaydedildi. Ukrayna merkezli haber ajansı RBC, 22 Ağustos 2024 tarihindeki “Rusya, Ukrayna üzerinden AB’ye gaz geçişini sürdürmek istiyor: Putin ve Gazprom’un buna neden ihtiyacı var?” başlıklı haberinde konuyu ele aldı. Haberde, Azerbaycan ve Rusya arasındaki yeni proje, Avrupa Birliği’ne (AB) sağlayacak yeterli gazı bulunmayan Azerbaycan’ın, AB’ye satılacak gazı Rusya’dan alması anlamına geleceği kaydedildi. Ukrayna'nın petrol ve gaz kompleksinin önde gelen bağımsız özel danışmanlık şirketi olan "Naftogazbudinformatika" Genel Müdürü Leonid Unigovsky’e (Leonid Unigovskyi) göre Gazprom için daha kârlı bir seçenek, Azerbaycan şirketlerinden birinin Gazprom adına acentelik anlaşması yapması olacak. “SOCAR’IN GAZPROM ADINA HAREKET ETMESİ VE ACENTELİK ANLAŞMASINI YERİNE GETİRMESİ SEÇENEĞİ TARTIŞILIYOR” Unigovsky, “Ruslar elbette SOCAR’la olan sözleşmelerinden vazgeçmeyecekler. Şu anda SOCAR’ın Gazprom adına hareket etmesi ve acentelik anlaşmasını yerine getirmesi seçeneğinin tartışıldığını düşünüyorum.” dedi. "AMAÇ, ORTA VADEDE UKRAYNA ÜZERİNDEN TRANSİT GEÇİŞİ SÜRDÜRMEK OLMAYABİLİR" AB ve Ukrayna, Azerbaycan’a gaz tedariki seçeneğini kabul ederse Rusya, arzı özellikle TANAP, Türkiye ve Trans-Adriyatik doğal gaz boru hatları yoluyla genişletme olasılığı üzerinde çalışma fırsatına sahip olacak. Unigovsky bu noktada “Yani amaç, orta vadede Ukrayna üzerinden transit geçişi sürdürmek olmayabilir, ancak sözleşmelerin mevcut uygulaması ve bu üç gaz tedarik yolunun gelecekte Avrupa’ya genişletilmesine yönelik paralel çalışmalar olabilir.” ifadelerini kullandı. Ayrıca Rusya’nın, bazı projelerin geliştirilmesi için mali destek sunabileceğini de öne sürdüğünü dile getiren Unigovsky şu ifadelere yer verdi: Sanırım Rusya, mevcut durum göz önüne alındığında, Azerbaycan’ı Ukrayna gaz taşıma sistemini sözde Azerbaycan gazıyla beslemekten daha geniş ve daha önemli bir stratejik bağlamda değerlendiriyor. Bu aynı zamanda Azerbaycan’a, İran ve Azerbaycan’ın karasuları yoluyla doğal gaz tedariki için nispeten yeni rota için de geçerli. Ukrayna’nın petrol ve gaz şirketi Naftogaz ile Gazprom arasındaki mevcut transit anlaşması 2019 yılı sonunda beş yıllık bir süre için imzalanmıştı. Rusya’nın işgal girişimine rağmen Ukrayna, Rus gazının kendi topraklarından Avusturya, Slovakya, İtalya ve Macaristan gibi ülkelere geçmesine izin veriyordu. Ukraynalı yetkililer, sözleşmeyi yenilemeyeceklerini söylüyor.

Avrupa ile Çin arasında ticaret savaşı mı çıkacak?

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, AB ile Çin arasında bir ticaret savaşının "kaçınılmaz" olabileceğini belirtti. Borrell, 21 Ağustos 2024 tarihinde İspanya'da düzenlenen bir etkinlikte konuya ilişkin açıklama yaptı. BORRELL: NAİF OLAMAYIZ Borrell yaptığı konuşmasında, AB'nin Çin'den ithal edilen ürünlere uyguladığı gümrük tarifelerini artırmasıyla, elektrikli araçlar da dahil olmak üzere Çin menşeli ucuz ürünlerin Avrupa pazarına yöneldiğini vurguladı. Ayrıca, "Naif olamayız, ticaret savaşına çekilmek istemiyoruz. Ancak belki de bu kaçınılmazdır ve olayların mantığı bu yöndedir. Amerika, Çin otomobillerinin nereye gittiğini bizimle paylaşmıyor; bu araçlar Avrupa pazarına yöneliyor ve bu durum sanayimiz için rekabet sorunları yaratıyor" ifadelerini kullandı. AB'DEN ÇİN İTHALATINA YÜKSEK VERGİ Bu hafta AB Komisyonu, Çin menşeli elektrikli araçlara yüzde 36,3 oranında nihai gümrük vergisi önerisinde bulundu. Bir gün sonra, Çin hükûmeti, AB kökenli süt ürünleri üzerine anti-damping soruşturması başlattı. Bu, mevcut brendi ve domuz eti ürünleri üzerindeki anti-damping soruşturmasını tamamlayan bir adım oldu. AB VE ÇİN ARASINDA ARTAN TİCARET GERİLİM AB liderleri, Çin’in sübvansiyonlu rekabetine karşı pazarlarını koruma sözü verirken, Çin' de "Çinli işletmelerin yasal haklarını" savunmak için gerekli önlemleri alacaklarını belirtti. Bu gelişmeler, AB ile Çin arasında bir ticaret savaşının giderek daha olası hale geldiğini gösteriyor. Ancak Borrell, AB’nin Çin ile "kurumsal bir karşıtlık" yaşamasını öneriyor. Borrell, AB'nin Çin’in yükselişini engellemeye ilgi duymadığını ifade etti. AB VE ÇİN YATIRIM ANLAŞMASININ GELECEĞİ BELİRSİZ Borrell, AB ile Çin arasındaki kapsamlı yatırım anlaşmasının yeniden başlaması olasılığı hakkında şüphelerini dile getirdi. Bu anlaşma, 2021'de Avrupa Parlamentosu’nun Çin’e yönelik yaptırımları nedeniyle askıya alınmıştı. Borrell, "Yeni Avrupa Parlamentosu üyeleri önceki üyelerin tutumlarını değiştirmeyecek, bu nedenle yaptırımları hafifletmeden anlaşmayı onaylatmak zor." dedi. ÇİN VE TAYVAN GERİLİMİ Borrell, Çin’in Tayvan’a askerî bir harekat başlatma olasılığını düşük gördüğünü belirtti. Tayvan’daki olası bir açık çatışmanın dünyada tahmin edilemez sonuçlara yol açacağını ifade eden Borrell, "Ancak mevcut durumu korumak, kışkırtmalardan kaçınmak ve tek Çin politikasını savunmak önemlidir." dedi.

Çekya, dondurulmuş Rus varlıklarının bir kısmıyla Ukrayna'ya mühimmat tedarik edecek

Çekya Savunma Bakanı Jana Cernochova, dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirin bir kısmının Çek girişimi kapsamında Ukrayna’ya mühimmat tedariği için kullanılacağını 20 Ağustos 2024 tarihinde açıkladı. Cernochova, "Bu, AB'nin kararıdır. Böylece Ukrayna'nın çok ihtiyaç duyduğu büyük kalibreli mühimmattan yüz binlerce tane daha satın alabileceğiz.” dedi. Bu durumun müttefiklerin, Çekya'ya ve mühimmat girişimine olan güveninin bir kanıtı olduğunu söyleyen Cernochova, “Bu, Ukrayna'yı desteklemek, ilk olarak Rusya'ya ait olan kaynakları kullanmak ve Avrupa ülkelerinin kamu maliyesini kurtarmak için eşsiz bir fırsattır." ifadelerini kullandı. DONDURULMUŞ RUS VARLIKLARI UKRAYNA'YA BAĞIŞLANIYOR Vladimir Putin idaresindeki Rusya, Ukrayna topraklarına yönelik geniş çaplı işgal girişiminden sonra Batı ülkelerinin yaptırımlarıyla karşı karşıya geldi. Banka hesaplarındaki Rus varlıklarını donduran Ukrayna müttefikleri, bu varlıklardan elde edilen kârı Ukrayna'ya aktarma kararı aldı. Avrupa Birliği (AB) dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen kârın Ukrayna cephesinde kullanılması için ortak bir kararda buluşmuştu. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, "AB Ukrayna'nın yanındadır." ifadesiyle dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen 1 buçuk milyar avronun ilk kez Ukrayna'ya bağışlanacağını duyurmuştu. Von der Leyen bağışlanan miktarın aynı zamanda Ukrayna'nın yeniden inşasında kullanılacağını da söylemişti.

Almanya'dan Macaristan'a Ukrayna konusunda birlik olma çağrısı

Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, 19 Ağustos 2024 tarihinde Macaristan’ın Sopron kentini ziyaret etti. Macaristan Cumhurbaşkanı Tamas Sulyok ile görüşen Steinmeier, Ukrayna'yı destekleme konusunda AB'nin ortak bir tutum sergilemesinin önemini "NATO ve AB'nin Ukrayna'ya destek konusunda birleştiğine dair hiçbir şüpheye yer bırakmamalıyız." ifadeleriyle vurguladı. Steinmeier, Macaristan'ın AB dönem başkanlığını yürütürken üstlendiği önemli rolün AB içindeki birliği güçlendirmek ve ortak gelecekteki meseleler için yapıcı ortak çözümler geliştirmek olduğunu belirtti. MACARİSTAN, UKRAYNA’YA YÖNELİK TUTUMU NEDENİYLE AB TOPLANTISINDAN ÇIKARILDI AB, Budapeşte’de 28-30 Ağustos 2024 tarihlerinde gerçekleşecek dışişleri ve savunma bakanları toplantısını Brüksel’de yapma kararı almıştı. AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, 22 Temmuz 2024 tarihinde Macaristan Başbakanı Victor Orban'ın AB desteği olmadan Moskova ve Pekin'i ziyaret etmesi ve hükumetinin AB politikasını "savaş yanlısı" olarak nitelemesini gerekçe göstermişti. ORBAN’IN UKRAYNA ZİYARETİ ARDINDAN MOSKOVA’YA GİTMESİ AB’Yİ KIZDIRDI Macaristan Başbakanı Victor Orban, 2 Temmuz 2024 tarihinde Ukrayna’ya temaslarda bulunmak üzere gitmişti. Orban, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy (Volodimir Zelenski) ile görüşmesinin ardından detay vermeden açıklama yapmıştı. Orban, Zelenskıy’e "ara verip, ateşkes ilan edip, ardından müzakerelere devam etmenin mümkün olup olmadığını" sorduğunu söylemişti. Zelenskıy ile bir araya gelen Orban'ın, ardından Moskova’ya 5 Temmuz 2024 tarihinde gidecek olması tepki konusu olmuştu. Söz konusu ziyaret, AB’yi rahatsız etmişti.

Köpekler Ukrayna'da mayın temizleme çalışmalarında önemli rol oynayacak

AB Ukrayna Delegasyonu, yeni insani mayın temizleme girişimi için Ukrayna'ya 2 milyon avro sağlayacağını 12 Ağustos 2024 tarihinde duyurdu. Avrupa Komisyonu Dış Politika Araçları Servisi'nin (FPI) 2 milyon avroluk hibesiyle finanse edilen bu proje kapsamında, Ukraynalı görevliler, yüksek eğitimli köpekleriyle ülke genelindeki kara mayınlarını ve patlamamış mühimmatları temizlemek için görevlendirilecek. 16 Belçika Malinois köpeği Ukrayna'da görevlendirilecek ilk teknik araştırma köpekleri olacak. AB tarafından yapılan açıklamada Ukraynalı sekiz kadın eğitmenin de Kamboçya'da beş ay süren kapsamlı bir eğitim aldıkları kaydedildi. FPI Direktörü Peter M. Wagner şunları söyledi: “AB'nin Ukrayna'daki insani mayın temizleme çalışmalarını iyileştirme ve ölçeklendirme desteğinin bir parçası olarak bu girişimi finanse edebildiğimiz için mutluyuz. Bu yenilikçi projenin kirlenmiş arazilerin temizlenmesini ve sivil kullanıma açılmasını önemli ölçüde hızlandırabileceğine inanıyoruz.” Lvivli eğitmenlerden biri olan Karina Buchma ise "Ülkeme yardım etmek, insanları desteklemek ve bir fark yaratmak istiyorum. Köpeklerle büyüdüm ve köpek eğitimi aldım, bu yüzden bu benim için mükemmel bir rol.” dedi. Proje, mayın temizleme için hayvan eğitimi konusunda uzmanlaşmış insani mayın temizleme örgütü APOPO ve Mayın Danışma Grubu (MAG) tarafından ortaklaşa yürütülüyor.

AB'den Macaristan'a net uyarı!

Avrupa Birliği (AB), Rusların ve Belarusluların Avruapa'ya seyahatini kolaylaştıran Ulusal Kart programına dahil etmesi nedeniyle Macaristan'ı uyardı. AB yetkilileri, Ukrayna'ya karşı başlattığı geniş çaplı işgal girişimi nedeniyle Avrupa'yı tehdit eden Rusya ve en büyük müttefiki Belarus'a yönelik olarak getirilen karar konusunda tepki gösterdi. Söz konusu kararın güvenlik tehdidi oluşturduğu belirtiliyor. MACARİSTAN'DAN YANIT BEKLENİYOR AB İçişleri Komiseri Ylva Johansson konuyla ilgili olarak yaptığı değerlendirmede, "Rusya bir güvenlik tehdididir. Daha fazla uyanıklığa ihtiyacımız var." yorumunda bulundu. Ayrıca Johansson, Macaristan hükûmetine mektup gönderdiğini belirttiği açıklamasında, "Bugün bir mektupta Macaristan hükûmetinden açıklama yapmasını istiyorum. Kolay erişim planları bir risk oluşturuyorsa, harekete geçeceğiz." diyerek Macaristan'ın 19 Ağustos 2024 tarihine kadar mektuba yanıt vermesini istedi. RUSYA VE BELARUS ULUSAL KART PROGRAMINA DAHİL EDİLDİ Rus yanlısı Macaristan Başbakanı Viktor Orban hükûmeti 9 Temmuz 2024 tarihinde aldığı kararla Rusya ve Belarus'u Ulusal Kart programına dahil etti. Macaristan'ın bu kararı Rus ve Belarusluların ülkede ikâmetine ve çalışma iznine rahatlık sağlarken AB ülkelerine yönelik seyahati de kolaylaştırıyor.