41 ülke, Rusya’nın savaş suçlarını araştırmak üzere harekete geçti
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatının (AGİT) Daimî Konseyinin 24 Temmuz Perşembe günü gerçekleştirdiği oturumunda, 41 üye ülke Rusya’nın Ukraynalı savaş esirlerine yönelik kötü muamelelerini araştırmak üzere “Moskova Mekanizması”nı uygulama kararı aldı.
Birleşik Krallık’ın AGİT Daimî Temsilcisi Neil Holland 41 ülkenin ortak açıklamasını okudu. Açıklamayı okumadan önce konuşan Holland, “Heyetlerimiz bugün, Ukrayna'nın da desteğiyle, Moskova Mekanizması’nın başlatılması için AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu (ODIHR) Direktörü Maria Telalian’a resmî başvuru mektubunu gönderecek.” diyerek, Rusya’nın Ukraynalı savaş esirlerine yönelik işkence ve insanlık dışı muamelesinin uluslararası insancıl hukuk ve insan hakları hukukunun ağır ihlalleri olduğuna dikkat çekti.
Holland, bağımsız uzmanların bazı vakaların savaş suçu ya da insanlığa karşı suç olarak değerlendirilebileceğine dair bulgulara işaret ettiğini belirterek, Rusya’ya şu çağrıyı yaptı:
Tüm esirlere yönelik işkence ve kötü muameleyi derhal durdurun, yiyecek, su, giyim ve tıbbi bakım gibi temel ihtiyaçların karşılandığı insanca koşullarda tutulmalarını sağlayın. Ayrıca esirlerin yeri ve hukuki statüsü hakkında zamanında ve doğru bilgi verin; Uluslararası Kızılhaç Komitesi gibi insani yardım kuruluşlarına engelsiz erişim imkânı tanıyın.
Ortak açıklamada, AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosundan Ukrayna'yla temasa geçilerek, Rusya’nın savaş esirlerine muamelesiyle ilgili insan hakları ihlallerini, uluslararası insancıl hukuk ihlallerini ve olası savaş suçlarını ortaya koymak üzere uzmanlardan oluşan bir heyetin görevlendirilmesi istendi.
Açıklamaya, Arnavutluk, Andorra, Avusturya, Belçika, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Kanada, Hırvatistan, Güney Kıbrıs, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Almanya, Yunanistan, İzlanda, İrlanda, İtalya, Letonya, Lihtenştayn, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Moldova, Monako, Karadağ, Hollanda, Kuzey Makedonya, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, San Marino, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre ve Birleşik Krallık olmak üzere 41 ülkenin heyeti imza attı.
MOSKOVA MEKANİZMASI NEDİR?
Moskova Mekanizması, 1991 yılında Moskova'da düzenlenen AGİT İnsani Boyut Konferansı'nın Moskova Belgesi'nde öngörülen bir prosedür.
Bu mekanizma, AGİT’e üye en az 10 ülkenin, insan hakları yükümlülüklerinin ciddi şekilde ihlal edildiğine inandıkları bir ülkeye karşı bağımsız uzmanlardan oluşan bir heyet görevlendirmesine olanak tanıyor. Bu heyet, ilgili durumu araştırmak, rapor hazırlamak ve çözüm önerileri sunmakla yetkili.
