Rus yüzbaşıdan itiraf gibi mektup: AZAL uçağı kasıtlı mı vuruldu?
Azerbaycan Hava Yollarına (AZAL) ait J2-8243 sefer sayılı "Embraer 190" tipi yolcu uçağı, 25 Aralık 2024 tarihinde sabah saatlerinde Kazakistan'ın Aktau şehrinde düşmüştü. Rus füzesinin yolcu uçağını hedef alması sonucu büyük bir felaket meydana gelmiş ve uçakta bulunan 67 kişiden 38'i yaşamını yitirmişti.
Azerbaycan yolcu uçağının düşürülmesiyle ilgili yeni bir ayrıntı gündeme geldi. Azerbaycan haber servisi Minval, 1 Temmuz 2025 tarihinde sansasyonel bilgiler içeren isimsiz bir mektup aldığını açıkladı.
Uçağı vuran Rus Pantsir-S füzesinin ateşleme emri alan Rus Yüzbaşı Dmitry Sergeyeviç Paladiçuk tarafından yazıldığı belirtilen mektuba göre; Paladiçuk, emri bir operatöre nasıl ilettiğini anlattı.
AZAL UÇAĞI İKİ DEFA HEDEF ALINDI
Mektupta AZAL uçağından açıkça bahsedilmekle birlikte bir gözetleme istasyonu tarafından “potansiyel bir hedef” tespit edildiği, ancak yoğun sis nedeniyle görsel olarak tanımlanamadığı belirtiliyor. Hedef daha sonra radar sistemi tarafından izlendi ve Yüzbaşı Paladiçuk, 51. Tümen'in komuta merkezine hedefin irtifasını ve hızını bildiriyor. Ardından telefonla hedefi imha etme emri alıyor ve operatöre ateş emri veriyor. İlk füzenin ıskalamasına rağmen Paladiçuk ikinci kez ateş emri veriyor.
Mektubun tam metninde ise şu ifadeler yer alıyor:
Bana yöneltilen sorularla ilgili Yüzbaşı Dmitry Sergeyeviç Paladiçuk olarak şu açıklamayı yapabilirim: Ben, 274 numaralı savaş aracının komutanı ve ateş ekibinin başı olarak, 24 Aralık 2024'ten 25 Aralık 2024'e kadar Grozni şehrini korumak için görevdeydim. 25 Aralık 2024 saat 05.40'ta, hazırlık seviyesi 1'e geçme emri aldım. Saat 05.48'de cep telefonuyla hazırlık durumuna geçtiğimi bildirdim. Konumdaki cep telefonu sinyali kararsızdı ve başka güvenilir iletişim aracım yoktu. Fiber optik kablolar döşenmişti ancak terminale bağlı değildi ve tuş takımı olan dijital telefon da yoktu. 08.11'de hedef tespit istasyonu potansiyel bir hedef tespit etti, ben de radarla hedefi kilitledim ve 51. Tümen komuta merkezine rapor ettim. Saat 08.13'te koordinatlarını güncelledim: azimut 338°, mesafe 7.000 m, irtifa 490 m, hız 118 m/s, yön 230°. Telefonla hedefi imha etmem emredildi. Yoğun sis nedeniyle optik sistem hedefini doğrulayamadı ve bu durum komuta merkezine bildirildi. 08.30'da operatöre ateş emri verdim. 08.33'te füze fırlatıcıdan ayrıldı. 08.47'de BM-72V6 [ateş] kontrol sistemi ıskaladığını bildirdi. 08.48'de ikinci bir saldırı emri verdim. MRLS verilerine göre, ilk füze fırlatıldığında: azimut 319°, mesafe 7.300 m, irtifa 697 m, hız 80 m/s. ikinci füze, hedef aşağıdaki özelliklere sahipken fırlatıldı: azimut 311°, mesafe 8.000 m, irtifa 1.300 m, hız 120 m/s.
SES KAYITLARI DA VAR
Minval, bu mektubun gerçekliğinin, yüzbaşının imzasıyla desteklenmiş olmasına rağmen, doğrulanamayacağını belirtti. Öte yandan Minval, mektubun içeriğini doğrulayan üç sesli mesajın ses kaydının da varlığını açıkladı.
Buna karşın soruşturmanın devam etmesinden dolayı görüşmelerin tam metninin yayımlamaktan kaçınıldığı belirtilerek, “Ancak, üç sesin de operasyon emri verdiklerini, iki kez ateş ettiklerini ve roket parçalarının uçağa çarptığını iddia ettiklerini belirtelim.” ifadeleri kullanıldı.
BAĞIMSIZ RUS MEDYASI DOĞRULADI
Rus bağımsız haber kaynakları Agentstvo ve The Insider, Paladiçuk'un Novosibirsk'teki Hava Kuvvetleri ve Hava Savunma 14. Ordusu da dâhil olmak üzere çeşitli birimlerde görev yapmış bir hava savunma subayı olduğunu doğruladı.
HEDEFİN HIZI BİR İHA OLMADIĞINI GÖSTERİYORDU
The Insider ayrıca notun gerçek gibi göründüğünü ve sızdırılan belgelerde ortaya çıkan uçağın hızının, Rus Pantsir-S füzesinin hedefin bir insansız hava aracı (İHA) olmadığını bildiğini gösterdiğini belirtti.
Aynı zamanda Paladiçuk'un ilettiği verilere göre, İHA’lar 8 km yükseklikte 432 km/s hızla uçmadığı için hedefin bir İHA olmadığı oldukça açık bir şekilde görülüyor. Bu, Rusya’nın hedefin “insanlı bir uçak” olduğuna dair her türlü göstergeye sahip olduğunu gösteriyor.
AZAL UÇAĞI AKTAU YAKINLARINDA DÜŞTÜ
Azerbaycan Hava Yollarına (AZAL) ait J2-8243 sefer sayılı "Embraer 190" tipi yolcu uçağı, 25 Aralık 2024 tarihinde sabah saatlerinde Kazakistan'ın Aktau şehrinde düşmüştü. Rus füzesinin yolcu uçağını hedef alması sonucu büyük bir felaket meydana gelmiş ve uçakta bulunan 67 kişiden 38'i yaşamını yitirmişti. Akşam saatlerinde ise uçağın kara kutusu bulundu ve kara kutusunun Brezilya’da inceleneceği açıklandı.
Öte yandan yapılan incelemeler sonucunda, yolcu uçağının bir Rus Pantsir-S füzesi tarafından hedef alındığı ortaya çıkmıştı. Rusya başta inkâr etti ancak ortaya çıkan kanıtlar, füzenin Grozni üzerindeki bir SİHA (silahlı insansız hava aracı) hava faaliyeti sırasında 8432 sefer sayılı uçağa ateşlendiğini ve uçağın yanında patlayan şarapnelin yolcuları ve kabin ekibini vurduğunu doğruladı. Bununla birlikte Kazakistan Ulaştırma Bakanı Yardımcısı, düşen AZAL uçağıyla ilgili soruşturmanın Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatının (ICAO) standartlarına göre bir yıl kadar sürebileceğini söyleyerek; nihai sonuç için yıl sonunu işaret etti.
