Dr. Adam Eberhardt'tan QHA'ya özel değerlendirme: Rusya, Doğu Avrupa'yı yeni hedef olarak mı belirledi?
Yağmur Filiz Kaşgarlı/QHA Ankara
Ukrayna'nın tamamına karşı topyekûn saldırı ve işgal girişimi başlatan Vladimir Putin yönetimindeki Rusya, 24 Şubat 2022'de başlattığı geniş çaplı saldırıları kapsamında savunmasız sivilleri ve kritik altyapı tesislerini hedef almayı sürdürürken, aynı zamanda Doğu Avrupa ve Baltık ülkelerinde tehdit oluşturuyor.
Eylül ayı içerisinde Polonya başta olmak üzere, Estonya ve Romanya'da Rusya'ya ait insansız hava araçlarının (İHA) hava sahasını ihlâl etmesi akıllara yeni sorular getirdi: Rusya'nın yayılmacı emelleri Avrupa'ya mı yayılıyor? Rusya savaşı Avrupa topraklarına mı taşıyor?
BU SALDIRILAR SİYASÎ BİR MESAJ MI İÇERİYOR?
Kırım Haber Ajansı (QHA) dünya kamuoyunun gündeminde yerini alan Rus İHA'larının hava sahası ihlâlini Varşova Üniversitesi Doğu Avrupa Çalışmaları Merkezi Uluslararası Programlar Müdür Yardımcısı Dr. Adam Eberhardt'a sordu.
QHA'nın "Rusya savaşı Avrupa topraklarına mı taşıdı, yoksa bu NATO'yu deneme testi miydi?" sorusuna Eberhardt, bunun askerî bir etkiyle ilişkilendirilmemesi gerektiğini, daha çok siyasî bir mesaj içerdiğini vurguladı.
"Rusya, NATO'nun sınırlarını kasıtlı olarak insansız hava araçlarıyla ihlâl ederek, ittifakın uyanıklığını ve birleşikliğini test etmekte, aynı zamanda komşu ülkeleri korkutmaya çalışmaktadır. Henüz NATO topraklarına doğrudan bir tırmanış değil, hesaplanmış bir baskı taktiğidir." diyen Eberhardt, NATO'nun de-eskalasyon (yatıştırıcı bir şekilde) buna "kararlı" bir yanıt vermesi gerektiğinin altını çizdi. Eberhardt, yine de orantılı bir yanıt verilmesinin ancak Rusya'nın kışkırtmadan kaçındığı takdirde de-eskalasyon stratejisinin izlenmesinin faydalı olacağını belirtti.
"POLONYA, ROMANYA VE BALTIK ÜLKELERİ SAVUNMA HARCAMALARINI ARTIRMALIDIR"
Rus İHA ihlâllerini doğrudan etkileyen ülkeler ile birlikte NATO'nun birleştirici olması gerektiğini sözlerine ekleyen Eberhardt, "İttifak, doğu kanadında entegre hava ve füze savunmasını genişletmeli, ortak tatbikatları yoğunlaştırmalı ve Rusya'nın provokasyonlarına karşı derhâl, gözle görülür bir şekilde tepki verme politikasını benimsemelidir. Polonya, Romanya ve Baltık ülkeleri kendi savunma harcamalarını ve kapasitelerini artırmalıdır." değerlendirmesinde bulundu.
TEHDİT ALTINDAKİ ÜLKELERE ORDU VE ALTYAPI GÜÇLENDİRME ÖNERİSİ
Rus ordusunun Ukrayna'da aktif bir şekilde var olduğu için Moskova'nın Doğu Avrupa ülkelerine yönelik olarak saldırı kapasitesinin düşük olduğunu aktaran Eberhardt, Rusya'nın siber saldırı, sabotaj ve dezenformasyon ile Ukrayna müttefiklerini zayıflatmaya veya istikrarsızlaştırmaya çalışacağını belirtti. Eberhardt, bu nedenle bahsi geçen ülkelerin hem ordusunu hem de toplumsal altyapısını güçlendirmesini önerdi.
"STRATEJİK NETLİK SAVAŞIN YAYILMASINI ÖNLEMENİN EN İYİ YOLUDUR"
Eberhardt, savaşın uzun sürmesiyle riskin artacağını vurgulayarak, "Hangi sınırların geçilemeyeceğini ve geçildiğinde ne olacağını net bir şekilde ortaya koymak gerekmektedir. Aynı zamanda, NATO, Rusya provokasyonlarından kaçındığında de-eskalasyona açık olduğu sinyalini de vermelidir. Stratejik netlik, savaşın yayılmasını önlemenin en iyi yoludur." ifadelerini kullandı.
Öte yandan Eberhardt, QHA'nın "Polonya, bir NATO ülkesi olarak Rusya ile savaş haline girerse, bu etkili bir şekilde tüm NATO üyelerinin Rusya ile savaşa girmesi anlamına gelir. Eğer Rusya gerçekten bunun hazırlığını yapıyorsa, ne tür bir savaş senaryosu beklemeliyiz? Rusya'nın müttefikleri -Çin, Kuzey Kore ve Belarus- bu savaşa katılır mı?" sorusuna ise şu yanıtı verdi:
Polonya'ya yönelik doğrudan bir Rus saldırısı, NATO'nun 5. maddesini tetikleyecek ve böylece 1945'ten sonra Avrupa'da eşi görülmemiş bir NATO-Rusya Savaşı'na yol açacaktır. Ancak, böyle bir senaryo, yakın gelecekte son derece olasılık dışıdır. Moskova'nın şu anda aradığı ana stratejik etki psikolojik ve politik düzeyde olup, Avrupa içinde korku, bölünme ve felç yaratmaktır. Eğer Avrupalılar korkunun politika belirlemesine izin verirlerse, Rusya tam ölçekli bir devletler arası savaş başlatmadan, amacının büyük bir kısmını başarmış olacaktır. Caydırıcılık, birlik ve toplumsal direnç, bu stratejinin en iyi panzehirleridir.
