21 Ekim Dünya Gazeteciler Günü'nde Kırım Tatar gazeteci olmak
Bugün, bölgesel ve küresel pek çok alanda doğru, güvenilir ve tarafsız bir tutumla kamuoyunu bilgilendiren basın sektörünün 21 Ekim Dünya Gazeteciler Günü. Bu özel gün, 1860'da Agâh Efendi ve Şinasi'nin çıkardığı ilk özel gazete Tercüman-ı Ahval'in yayın hayatına başlamasıyla atılan adım nihayetinde 1960'da PTT tarafından basılan posta puluyla birlikte tarihteki yerini aldı.
Böylelikle özgürlüğün sesi olan gazeteciler, doğruyu kamuoyuna sunmaktan hiçbir zaman geri durmadı.
RUSYA KIRIM TATAR GAZETECİLERİ SORGUYA ÇEKİYOR
Ancak bazı gazeteciler o kadar şanslı değil. Bunlardan biri de işgal altındaki Kırım'da Rus baskısını dünya kamuoyuna duyurmaya çalışan gazeteciler. İşgalci yönetim, 2014 yılında Kırım'da varlığını silmeye çalışarak baskı altına aldığı Kırım Tatarlarının sesini duyurmaya çalışan gazetecileri sorguya çekiyor, gözaltına alıyor veya haksız yere tutukluyor. Yarımadada yalnızca Rus propagandası yapan kişiler ve medya organları faaliyet gösterirken bağımsız gazetecilik tamamen askıya alınmış durumda.
Gazetecilik faaliyetlerinin icra edilememesi ve Kırım'da gazetecilerin sesinin kısılması ise yarımadada "yurttaş gazetecilik" oldusunun hızla gelişmesine sebep oldu. Kırım Tatar halkı, özellikle sosyal medya aracılığıyla "yurttaş gazetecilik" yaparak, çevrim içi platformalardan alıkonulan siyasî tutsakları duyurmaya çalışıyor. Ancak yurttaş gazeteciler de her geçen gün işgalci güçlerin baskısına maruz kalıyor.
İŞGALCİLER LUTFİYE ZUDİYEVA'YI UYARDI
Son olarak Kırım Tatar yurttaş gazeteci ve insan hakları savunucusu Lutfiye Zudiyeva 18 Ekim'de evinde Rus işgal polisi tarafından “yasaları ihlal etmeme” yönünde uyarıldı. İnsan hakları ihlâllerini gündeme taşıyan Zudiyeva, Rus makamları tarafından "yabancı ajan" olarak tanındı.
Öte yandan Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) 6 Ekim'de "Gazeteciler Önemlidir: Rusya Federasyonu Tarafından Esir Tutulan Ukraynalı Gazetecilerin Serbest Bırakılması İçin Çabaların Artırılması Gerekiyor” başlıklı kararı kabul etti. Kararda ilk kez "yurttaş gazeteci" terimini kullananan AKPM, yurttaş gazetecilerin işgal altındaki olayları haberleştirmek için her gün risk aldığını vurguladı.
RUSYA MEDYA MENSUPLARINA KARŞI 800'DEN FAZLA SUÇ İŞLEDİ: 108 KİŞİ ÖLDÜRÜLDÜ
AKPM, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı başlattığı geniş çaplı işgal girişimi 24 Şubat 2022'den bu yana medya mensuplarına karşı 800'den fazla suç işlediğini ve bu suçlar arasında 108 kişinin öldürüldüğünü resmen kayda geçirdi.
ESİR ALINAN 26 UKRAYNALI GAZETECİ İÇİN SERBESTLİK ÇAĞRISI
Ayrıca işgalci Rusya'nın Ukrayna'da sürdürdüğü topyekûn saldırıları kapsamında Ukraynalı gazeteciler hayatını kaybederken, onlarcası ise esaret altında. Sivillerin ve kritik altyapı tesislerinin hedef alındığı, insanlık suçlarının bir bir işlendiği savaşı duyurmaya çalışan gazeteciler Rus saldırıları altında dünyayı doğruya yönlendirmeye çalışıyor. Bu kapsamda AKPM 6 Ekim 2025 tarihli açıklamasında esir alınan 26 Ukraynalı gazetecinin serbest bırakılması için çağrıda bulundu.
Ukrayna Milletvekili Yevheniya Kravçuk, “AKPM, 26 Ukraynalı gazetecinin Rus esaretinden serbest bırakılması çağrısında bulundu ve Rusya'nın 24 Şubat 2022'den bu yana medya çalışanlarına karşı 800'den fazla suç işlediğini kaydetti!” bilgisini verdi.
Gazeteciliği propganda aracı olarak kullanarak dünyayı yanıltmayı ve savaşı meşru göstermeyi amaçlayan işgalci Rusya ayrıca ülkede kendisine yaptırım uygulayan ülkelerin medyasına kısıtlama getirdi.
RUSYA, QHA'YI DA YASAKLADI
İşgal altındaki Kırım'da mevcut durumu gündeme taşıyan Kırım Haber Ajansı (QHA) da yarımadanın 2014 yılındaki işgali sonrasında Rusya tarafından susturuldu. Gerçeklerin açığa çıkmasından endişe duyan Vladimir Putin idaresindeki Rusya, QHA'yı yasakladı.
KIRIM TATAR MEDYA KURULUŞLARI KIRIM'I TERK ETMEK ZORUNDA KALDI
Kırım’ın Rusya tarafından işgal edilmesinin ardından aralarında Kırım Haber Ajansının (QHA) da olduğu birçok medya kuruluşu, yarımadadaki faaliyetlerini durdurmak zorunda kaldı. ATR ve Lâle televizyon kanalları, Meydan ve Lider radyoları, Rusya Telekomünikasyon Kontrol İdaresine (Roskomnadzor) birçok kez başvuruda bulunmalarına rağmen Rusya lisansı verilmemesi nedeniyle 1 Nisan 2015 tarihinden itibaren yayınlarını zorunlu olarak durdurdu. Roskomnadzor’un lisansını alamayan QHA da merkezini Kıyiv’e taşımak zorunda kaldı.
