SON DAKİKA
Hava Durumu
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文

#Kırgızistan

QHA - Kırım Haber Ajansı - Kırgızistan haberleri, son dakika gelişmeleri, detaylı bilgiler ve tüm gelişmeler, Kırgızistan haber sayfasında canlı gelişmelerle ulaşabilirsiniz.

Kırgızistan, Azerbaycan'da Ermeni işgalinden kurtarılan bölgeye okul inşa etti Haber

Kırgızistan, Azerbaycan'da Ermeni işgalinden kurtarılan bölgeye okul inşa etti

Kırgızistan'ın Azerbaycan'a hediye ettiği Ayköl Manas Ortaokulu'nun açılışı 3 Temmuz 2025 tarihinde iki Cumhurbaşkanın katılmıyla yapıldı. Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermeni işgalinden kurtarılan Ağdam'a bağlı Hıdırlı köyünde inşa edilen ortaokulun açılış törenine katıldı. CAPAROV YERİNDEN EDİLENLERE ANAHTAR TESLİM ETTİ Açılış töreninden önce Cumhurbaşkanı Caparov, Hıdırlı köyündeki restorasyon çalışmaları hakkında bilgi aldı. Yerinden edilmiş 2 bin kişi için inşa edilen yeni evleri ziyaret eden Caparov, anahtarları ilgili kişilere teslim etti. Öte yandan Cumhurbaşkanı Aliyev, Karabağ'ın yeniden kalkınması için destek veren Kırgız Türkü mevkidaşı Caparov'a ve Kırgız halkına teşekkür etti. Ayköl Manas Ortaokulu'nun inşası için bizzat Caparov'un girişimleri olduğunu aktaran Aliyev, eğitim kurumunun iki ülke arasındaki kardeşliğin sembolü olduğunu belirtti. Caparov ise okulun açılışının tarihi öneme sahip bir olay olduğunu vurgulayarak Kırgızistan ve Azerbaycan arasındaki manevi bağı güçlendireceğinin altını çizdi. 528 KİŞİLİK KONTENJANI VAR Kırgızistan tarafından hediye edilen ve 2,7 hektarlık alana inşa edilen Ayköl Manas Ortaokulu 528 kişilik kontenjanı, üç eğitim bloğu, bir spor ve bir konferans salonu barındırıyor. Ayrıca bir kantin, bir kütüphane, fizik, kimya ve biyoloji laboratuvarları, iki bilgisayar odası, futbol ve voleybol sahası bulunduran eğitim kurumu yeni eğitim-öğretim döneminde öğrencilere kapılarını açacak.

Kırgızistan’da IV. Türk Tarım İş Forumu yapıldı Haber

Kırgızistan’da IV. Türk Tarım İş Forumu yapıldı

Kırgızistan’ın Issık Göl Bölgesi’ne bağlı Bosteri köyünde, IV. Türk Tarım İş Forumu tertip edildi. Kırgızistan Su Kaynakları, Tarım ve İşleme Sanayi Bakanlığının organizasyonuyla gerçekleştirilen foruma, Türk devletlerinden hükûmet yetkilileri, iş dünyası temsilcileri ve tarım sektörü paydaşları katıldı. Açılışta, Kırgızistan Su Kaynakları, Tarım ve İşleme Sanayi Bakanı Bakıt Torobayev, Azerbaycan Tarım Bakanı Mecnun Memmedov, Özbekistan Tarım Bakan Yardımcısı Kahramon Yoldaşev, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Genel Sekreter Yardımcısı Merey Mukacan ve Türk Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreteri Adem Kul konuşma yaptı. Forum kapsamında iki ayrı panel oturumu düzenlendi. “Tarımsal Üretim ve Ticaret: Engellerden İş Birliğine” başlıklı ilk oturumda, üretim, ihracat, işleme süreçleri ile TDT bünyesindeki iş birliği imkanları ele alındı. Oturum sonunda, Kırgızistan merkezli “Kırgız Agroholding” ile “Umveld” şirketi arasında iş birliği anlaşması imzalandı. İkinci oturumda ise damızlık hayvancılık ve genetik kaynakların korunması konuları değerlendirildi. Bu çerçevede, Kırgızistan’a özgü “Ala-Too” ve “Araşan” koyun ırkları ile beyaz yaklara ilişkin veriler katılımcılarla paylaşıldı. Forumda ayrıca, su kaynaklarının sürdürülebilir ve rasyonel kullanımıyla ilgili konular da gündeme geldi.

Kırgız Türklerinin yüzyıllık geleneği Ulupamir’de yaşatılıyor: "Kız ğınşılatma" Haber

Kırgız Türklerinin yüzyıllık geleneği Ulupamir’de yaşatılıyor: "Kız ğınşılatma"

Van’ın Erciş ilçesine bağlı Ulupamir köyünde, Kırgız Türklerinin yaşattığı geleneksel düğün kültüründe “kız ğınşılatma” geleneği yaşatılan gelenekler arasında yer alıyor. Nikâhtan önce yapılan bu tören, hem duygusal hem de kültürel yönüyle kadim Türk geleneklerini doğrudan yansıtıyor. Geleneğe göre tören sırasında gelin, anne evinden ayrılmadan önce kırmızı bir örtünün altında bekler. Yukarıda toplanan Aksakallar (aile büyükleri) bolluk ve bereket dilekleriyle “ölön aytmak” olarak isimlendirilen dualar eder. Ardından gelinin üzerine bereket olsun diye şeker atılır. Kırmızı örtünün altındaki gelin, aile evinden ayrılacağı için duygulanıp ağlar. Bu geleneğe “kız ğınşılatma” denir. “ÇAÇ SILAR” Bu esnada, gelinin arkadaşları da gelinin yanında yer alır. Ayrıca geleneğe göre ayrıca, “çaç sılar” (saç seven) adı verilen kadınlar da gelinin yanında bulunur. “Çaç sılar” gelinin arkasına kumaş örter. Gelinin saçına bağlanan kumaş, boncuk, yüzük veya takıları da “çaç sılar”lar tarafından çıkartılır. Kimin ne alacağına ise en kıdemli “çaç sılar” karar verir. Ulupamir köyünde yaşatılan bu gelenek, yalnızca bir evlilik ritüeli değil, aynı zamanda nesilden nesile aktarılan bir kadim kültürel miras olma özelliği taşıyor.

Kırgızistan'dan yapay zekâ hamlesi: AITIL platformu tanıtıldı Haber

Kırgızistan'dan yapay zekâ hamlesi: AITIL platformu tanıtıldı

Kırgızistan Cumhurbaşkanlığına bağlı Devlet Dili ve Dil Politikası Ulusal Komisyonu, 16 Haziran 2025 tarihinde yapay zekâ ilkeleri doğrultusunda geliştirilen Kırgız Türkçesi dilindeki ilk ulusal dijital platformunu kamuoyuna tanıttı. "AITIL – Zekânın Anahtarı" adı verilen platform, www.aitil.kg adresi üzerinden halkın kullanımına açıldı. Platformun geliştirilme amacı, Kırgız Türkçesini dijital alanda tanıtmak, çağdaş teknolojilere entegre etmek ve dilin korunarak yaygınlaştırılmasını sağlamak olarak açıklandı. Yapılan açıklamaya göre AITIL, Kırgız Türkçesinde çok çeşitli dijital görevleri yerine getirebilen ilk yapay zekâ ürünü olma özelliği taşıyor. KIRGIZ TÜRKÇESİ ÜZERİNDE YOĞUNLAŞIYOR Platformun sunduğu temel özellikler; "Kırgız Türkçesi metinleri sesli formata dönüştürmek, konuşma, tanıma ve sesin metne çevrilmesi, akıllı sohbet asistanı servisi, Kırgız Türkçesi ve 10 ayrı dil arasında çift yönlü çeviri, YouTube videolarını Kırgız Türkçesine otomatik çevirisi, PDF belgeleri ve görsellerinden Kırgız Türkçesi metin çıkarımı" olarak sıralanıyor. Devlet Dili Komisyonu tarafından yapılan açıklamada, “Bugün, Kırgız Türkçesi dilinin dijitalleşmesine yönelik en önemli adımlardan birine tanıklık ediyoruz. AITIL’in, dilimizin modern koşullarda geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve günlük kullanımı için güçlü bir araç olacağına inanıyoruz.” ifadelerine yer verildi. Geliştiriciler, platformun hâlâ kendi kendine öğrenme sürecinde olduğunu belirterek, kullanıcı deneyiminde zaman zaman hatalar yaşanabileceğini ve yoğun kullanım altında sistemin yavaşlayabileceğini de vurguladı.

Kırgızistan ve Kazakistan Parlamentolararası Konseyi Toplantısı yapıldı Haber

Kırgızistan ve Kazakistan Parlamentolararası Konseyi Toplantısı yapıldı

Kırgızistan-Kazakistan Parlamentolararası Konseyi Toplantısı, 10 Haziran 2025 tarihinde Kazakistan'ın başkenti Astana'da gerçekleşti. Kırgızistan Meclis Başkanı Nurlanbek Turgunbek uulu, Kırgızistan ve Kazakistan Parlamentolararası Konseyi'nin III. toplantısına katılım sağladı. Meclis tarafından yapılan açıklamaya göre Turgunbek uulu; Parlamentolararası iş birliğinin, derin tarihi bağlara sahip iki ülkenin siyasi, ekonomik, kültürel ve insani ilişkilerinin güçlendirilmesine önemli katkı sağladığını kaydetti ve son yıllarda bu yönde olumlu çalışmalar yapıldığını hatırlattı. Özellikle geçen yıl düzenli olarak üst düzey toplantılar yapıldığını ve stratejik ortaklık geliştirmeyi amaçlayan anlaşmalara varıldığını kaydeden Meclis Başkanı, Parlamentolararası Konseyin bir sonraki oturumunun bağların daha da derinleşmesine katkıda bulunacağına inandığını dile getirdi. KIRGIZİSTAN VE KAZAKİSTAN İŞ BİRLİĞİNİ GENİŞLETMELİ Küreselleşme çağının modern zorluklarından bahseden Turgunbek uulu, “Dünyada Kırgızlar ve Kazaklardan daha yakın halklar yoktur. Bu nedenle, iki ulusun zamanın koşullarına ve gereksinimlerine uygun olarak iş birliğini genişletmesi ve yeni yönlerde ortaklık geliştirmesi gerekiyor. Bu konuda iki ülkenin parlamentolarının ana yasama organları olarak rolü büyüktür” dedi. Ayrıca Meclis Başkanı, raporunda ekonomik iş birliğinin geliştirilmesi konularına da değindi ve geçen yıl Bişkek ve Astana'da Kırgızistan-Kazakistan iş forumunun başarıyla düzenlendiğini ve 308 milyon dolar değerinde anlaşmaların imzalandığını sözlerine ekledi. Turgunbek uulu, “Ayrıca, eyaletler arası ticaret hacminin artırılması alanında da gerekli çalışmaları yapmalıyız. Özellikle ortak ticaret ve lojistik komplekslerinin inşası ve endüstriyel bağların geliştirilmesi acildir. Bu nedenle, iki ülkenin parlamentoları bu alandaki anlaşmaların uygulanması için yasal destek sağlamalı ve ilişkiler için yeni yönler belirlenmesine yardımcı olmalıdır." ifadesini kullandı. KÜLTÜREL VE İNSANİ İŞ BİRLİĞİ AKTİF OLARAK DEVAM EDİYOR Ayrıca, son zamanlarda kültürel ve insani iş birliğinin aktif olarak sürdürüldüğünü kaydeden Başkan, 2024 yılında Kazakistan'da gerçekleştirilen Kırgızistan Sinema Günleri'nin ve gençlik, bilim insanları ve kültür figürlerinin ortak forumlarının başarılı bir şekilde düzenlenmesini de örnek olarak gösterdi. Turgunbek uulu, şu ifadeleri kullandı: İki ülke sadece komşu değil, ortak bir tarih ve ortak değerlerle, benzer bir gelecekle birleşmiş stratejik ortaklardır. Bu nedenle, ekonomiden teknolojiye kadar her alanda ortak gelişme için büyük fırsatlarımız var. Mevcut potansiyeli tam olarak kullanmalı, yeni etkileşim biçimleri yaratmalı ve yenilikçi projeler uygulamaya çalışmalıyız. Kazakistan Parlamentosu Meclisi Başkanı Yerlan Koşanov da bu toplantının önemini vurguladı ve iş birliğini genişletme alanındaki girişimlerini paylaştı. Parlamento diplomasisinin yerleşik bağları güçlendirmede büyük katkı sağladığını belirten Yerlan Koşanov, bu alanda yakın işbirliğine ihtiyaç olduğunu vurguladı.

Türk devletleri liderlerinden bayram tebriği Haber

Türk devletleri liderlerinden bayram tebriği

Azerbaycan, Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin (KKTC) içinde bulunduğu bağımsız Türk devletlerinin liderleri, İslam aleminin 4 gün boyunca idrak edeceği Kurban Bayramı'nı tebrik etti. AZERBAYCAN Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Kurban Bayramı mesajında, "Değerli vatandaşlar! Sizi mukaddes Kurban Bayramı münasebetiyle yürekten tebrik eder, her birinize en içten dileklerimi iletirim." dedi. KIRGIZİSTAN Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, bayramın toplum birliğini sağlayan en önemli günlerden biri olduğunu belirttiği mesajında şu ifadelere yer verdi: "Değerli vtandaşlarım, Müslüman kardeşlerim, Merhamet, şefkat ve cömertlik gibi asil değerleri içinde barındıran bu büyük bayram vesilesiyle Kurban Bayramı'nızı en içten dileklerimle kutluyorum. Kurban Bayramı, gelenekleriyle toplum birliğini, karşılıklı saygıyı ve sosyal uyumu güçlendirmeye katkıda bulunarak halkımızın hayatının her zaman önemli bir parçası olmuştur; bu geleneğin devamını sağlayacağız. Bu mübarek günde, her birey kendini arındırmaya, nazik olmaya ve iyilik yapmaya çağrılır. Bugün, ülkemizdeki Müslüman toplumu için elverişli koşullar sayesinde, altı binden fazla vatandaşımız Hac ibadetini yerine getirerek bu büyük görevi yerine getiriyor. Allah'tan, milletin refahı ve halkının refahı için samimi dualarını kabul etmesini diliyoruz. Değerli vatandaşlarımız, bu büyük günde Allah'tan kurbanlarımızı ve dualarımızı kabul etmesini, gönüllerimizin imanla, evlerimizin iyilikle dolu olmasını, ülkemizi her türlü kötülükten korumasını ve daha da ilerleme ve refaha kavuşturmasını dileriz. Kurban Bayramı'nız kutlu olsun." KAZAKİSTAN Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, karşılıklı saygı ve anlayışın önemine vurgu yaptığı mesajında şunları söyledi: "Değerli yurttaşlarım! Yaratılışı, iyiliği ve merhameti temsil eden tüm Müslümanlar için kutsal Kurban Bayramı'nı kutluyorum! Bu mübarek günlerde, nesilden nesile aktarılan asırlık geleneğimiz haline gelen ihtiyaç sahiplerine yardım etmek gelenekseldir. İslam, birbirimize saygı duymayı ve komşularımıza özen göstermeyi öğretiyor, dayanışma ve karşılıklı saygıyı teşvik ediyor. Kazakistan halkının birliği bu tür kalıcı değerler sayesinde güçleniyor. Kurban Bayramı, karşılıklı anlayış ve uyumun bayramıdır. Ülkede istikrarı ve toplumda uyumu koruyarak Kazakistanlılar her türlü zorluğun üstesinden gelebilecek ve stratejik hedeflerine ulaşabileceklerdir. Birlikte Adil, temiz, güvenli ve güçlü bir Kazakistan inşa edeceğiz. Bu günlerde dile getirilen tüm parlak dilekler gerçek olsun! Her aileye esenlik diliyorum! Kurban Bayramınız kutlu olsun!" ÖZBEKİSTAN Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ise Kurban Bayramı mesajında şu ifadeleri dile getirdi: "Öncelikle, tüm İslam ümmeti için büyük önem taşıyan bu mübarek Kurban Bayramı'nı halkımızla birlikte barış ve huzur ortamında kutlamaktan dolayı Yüce Allah'a şükranlarımızı sunuyoruz. Bu mübarek günlerde 15 bin Özbek kutsal hac görevini yerine getiriyor. İyi niyetlerin gerçekleştiği böylesine aydınlık anlarda, onların Kurban Bayramını yürekten kutluyor ve Yüce Allah'tan vatanlarına sağ salim dönmelerini diliyoruz. Toplumumuzda birlik ve beraberliğin daha da güçlenmesine, aile ve mahallelerde şefkat ve merhamet atmosferinin oluşmasına, desteğe ihtiyaç duyan insanlara yardım ulaştırılmasına, gençlerde ilim, irfan, çağdaş meslekler edinme ve vatan savunucusu olma isteğinin geliştirilmesine katkı sağlamalarını ümit ediyorum. Tarih boyunca pek çok imtihanı onuruyla aşmış cesur ve asil milletimiz, elbette böylesine önemli görevlerin üstesinden gelebilecek kapasitededir. Kurban Bayramı'nız kutlu olsun!" TÜRKMENİSTAN Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhammedov paylaştığı kapsamlı bayram mesajında şu vurguları yaptı: "İnsanî değerleri zenginleştiren, yüce insaniî ilişkileri pekiştiren Kurban Bayramı'nızı en içten dileklerimle kutluyorum. Kurban Bayramı, Türkmen halkının nesilden nesile aktarılan yüksek ahlaki değerlerini, inançlarını ve adetlerini bünyesinde barındırarak insanlığı ve nezaketi yüceltmektedir. Buna göre, birlik içinde yaşayan, yaratan ve inşa eden aziz halkımız, ulusal gelenek ve göreneklerimize uygun olarak kutsal Kurban Bayramı'nı yaygın olarak kutlamaktadır. Cesur halkımızın birliği ve refahı, dünyada itibarı artan anavatanımızın egemenliği ve refahı için yaptığınız fedakarlıklar, dualarınız ve iyi dilekleriniz Yüce Allah tarafından kabul edilsin! Size sağlık, uzun ömür, sonsuz mutluluk ve at dörtnala yeni kalkınma zirvelerine doğru emin adımlarla ilerleyen egemen Anavatanımızın daha fazla refahı için çalışmalarınızda büyük başarılar diliyorum." KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ise Kurban Bayramı mesajında şu ifadeleri kullandı: "Bayramların özünde yer alan sevgi, affetme, hoşgörü, paylaşma ve dayanışma gibi insani değerlere daha çok sahip çıkmalı; bizi biz yapan manevi değerleri gelecek nesillere aktarmayı en asli görevlerimizden biri olarak görmeliyiz. Bu manevi hasletleri çocuklarımıza ve gençlerimize aktaracağımıza olan inancımı özellikle vurgulamak isterim. Birlik, beraberlik ve kardeşlik duygularının en üst düzeyde yaşandığı bu müstesna günde; kırgınlıkların sona ermesini, küskünlerin barışmasını, sağlık sorunları yaşayan kardeşlerimizin şifa bulmasını en içten dileklerimle temenni ediyorum. Adalet, sevgi ve dayanışmanın en güçlü şekilde hissedildiği bu anlamlı bayramda, geleceğe umutla bakıldığında tüm zorlukların ve sıkıntıların dayanışma ve sorumluluk bilinciyle aşılacağına yürekten inanıyorum. Bugün, küresel ölçekte yaşanan ekonomik sıkıntıların en kısa sürede aşılması adına devletimizin gereken adımları kararlılıkla atacağından hiç kimsenin şüphesi olmamalıdır. Bu duygu ve düşüncelerle, halkımızın ve tüm İslam âleminin Kurban Bayramı’nı en içten dileklerimle kutluyor; sağlık, mutluluk ve esenlikler diliyorum.”

Kırgız yemeği beşparmağın UNESCO listesine alınması için başvuru hazırlanıyor Haber

Kırgız yemeği beşparmağın UNESCO listesine alınması için başvuru hazırlanıyor

Merkezi Bakü'de bulunan Türk Kültür ve Miras Vakfına bağlı Türk Gençlik Derneğinin Başkanı Çınara Aytmatova, bir basın kuruluşuna verdiği röportajda derneğin Kırgızistan'ın kültürel yemeği "beşparmak"ın UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirası Listesi'ne alınması için bir başvuru çalışmalarını başlattığını kaydetti. "BEŞBARMAK NEREDEYSE MİLLİ RUHUMUZUN BİR SİMGESİDİR" Aytmatova, verdiği röportajda beşparmak yemeğinin Türkistan'ın hemen hemen tüm halkları arasında yaygın olduğunu ancak Kırgızistanlılar arasında milli yemekler listesinde özel, baskın bir yer tuttuğunu belirtti. "Halkımız için beşbarmak neredeyse milli ruhumuzun bir simgesidir. Şarkılar ve eserler yazılmıştır, her Kırgız düğününün zorunlu bir özelliğidir. Kısacası, beşbarmak kültürümüzün ve tarihimizin ayrılmaz bir parçasıdır" şeklinde konuşan Aytmatova, ülkenin beşparmağı UNESCO listesine dahil etme başvurusunu hazırlamak için çalışmaların sürdüğünü ifade etti. ULUSLARARASI BEŞPARMAK FESTİVALİ DÜZENLEMEYİ PLANLIYORLAR Beşparmağı tanıtmak için bir girişim grubu oluşturulduğunu vurgulayan Dernek Başkanı, "Bu gruba meslektaşlarım ve kıdemli yol arkadaşlarım dahil. Ülkemizde tanınmış bir kültür figürü olan Assol Moldokmatova'dan grubumuza liderlik etmesini istedik." ifadelerini kullandı. Ayrıca Aytmatova, beşparmağı UNESCO'ya tanıtma çalışmalarının bir parçası olarak, başkent Bakü'nün en büyük restoranlarından birinde prömiyeri yapılacak uluslararası bir beşparmak festivali düzenlemeyi planladıklarını sözlerine ekledi. KIRGIZLARIN GELENEKSEL MİLLİ YEMEĞİ: BEŞPARMAK Kırgız ve Kazak halklarının en meşhur ve en köklü yemeklerinden biri olan beş parmak, adını yemeğin beş parmak ile yenmesinden almıştır. Eski Türk göçebe kültüründe çatal-kaşık yerine ellerle yemek yaygındı. Bu gelenek hâlâ bazı yerlerde sürmektedir. Beşparmak, genellikle at eti ya da koyun etiyle yapılır. Et, uzun süre haşlanarak yumuşatılır. Yanında ince açılmış hamur şeritleri (erişte gibi) ile birlikte servis edilir. Üzerine et suyu (şorpo) dökülerek sıcak olarak sunulur. Beşparmak, sadece bir yemek değil, aynı zamanda bir misafirperverlik ve paylaşma geleneğidir. Düğünlerde, cenazelerde, törenlerde ve büyük aile buluşmalarında hazırlanır. Yemeğin sunumu da önemlidir: en yaşlı ya da en onurlu misafirlere en iyi et parçası verilir. Beşparmak, Türk dünyasının ortak kültürel miraslarından biri olup Kırgızistan’da milli gurur kaynağıdır. Hem doyurucu hem de tarihi anlam taşıyan bu yemek, Kırgızların gelenek, töre ve sofra kültürünü yansıtır.

logo
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.