Kırım Evi Haberleri - Son Dakika Kırım Evi Haber Güncel Gelişmeler

Kırım’ın kültürel mirası tehlikede: İşgal beş yıl daha sürerse kayıplar telafi edilemez olacak

Ukrayna’da bu sene ilk kez düzenlenen Yerli Halklar Kongresi 2 Kasım’da Kıyiv’de yapıldı. Etkinlik kapsamında “Ukrayna’nın Yerli Halklarının Maddi ve Manevi Kültürel Mirası: Rus Saldırganlığı Koşullarında Korunma Zorlukları” başlıklı panel düzenlendi. Panele; Ukrayna Kültür Bakanlığı Somut Olmayan Kültürel Miras Departmanı Başkanı Anastasiya Kozyar, Ukrayna Karay Birliği Başkanı ve Yerli Halklar Danışma Kurulu Üyesi Olena Arabacı, Kırım Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Başkan Yardımcısı Elmira Ablalimova Çiygöz ve Kırım Evi temsilcisi, tarihçi Gülnara Abdullayeva katıldı. Panelin moderatörlüğünü gazeteci Hanna Homonay üstlendi. SOMUT OLMAYAN MİRAS LİSTESİ GENİŞLİYOR Ukrayna Kültür Bakanlığı Somut Olmayan Kültürel Miras Departmanı Başkanı Anastasiya Kozyar 2018’den beri yürürlükte olan Ukrayna Ulusal Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’nin kapsamını anlattı. Bugün listede Kırım Tatarlarının “Örnek” adlı geleneksel deseni, Karay halkının Et Ayaklak (Karay böreği) geleneği, Kırım Tatar çibörek ve yantık yapım pratiği, Kırım Tatar kahve geleneği, Ağır Ava ve Kaytarma danslarının yer aldığını belirten Kozyar, “Bu unsurlar yalnızca yüzyıllar öncesine dayanan tarihi yansıtmakla kalmıyor, aynı zamanda Ukrayna'nın yerli halklarının modern kültürel alandaki öznelliğini de teyit ediyor.” ifadelerini kullandı. İŞGALCİLER KARAY MİRASINI HEDEF ALIYOR Rusya’nın işgal altındaki topraklarda kültürel mirası sistematik olarak yok etmeyi sürdürdüğünü aktaran Ukrayna Karay Birliği Başkanı Olena Arabacı, işgal altındaki Melitopol’deki Karay Kültür Merkezi’nin işgalciler tarafından kasıtlı biçimde tahrip edilip nargile kafeye dönüştürülmesini örnek gösterdi. Arabacı ayrıca, Kırım kültürünün korunması için düzenlenen “Kırım Günleri” girişiminin önemine dikkat çekti. “BEŞ YIL DAHA SÜRERSE KAYIPLAR TELAFİ EDİLEMEZ OLACAK” Kırım Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Başkan Yardımcısı Elmira Ablalimova Çiygöz, Kırım Stratejik Araştırmalar Enstitüsünün işgal altındaki tüm bölgelerde kültürel mirasın durumunu belgelediğini ifade etti. Rusya’nın eğitim sistemini ideolojik olarak dönüştürdüğünü, yerel dilleri kamusal alandan ittiğini söyleyen Ablalimova Çiygöz, bunun doğrudan kimliği yok etme politikası olduğunu vurguladı İşgalin en az beş yıl daha sürmesi halinde dünyanın, Kırım Tatarlarının kültürel hafızasını ve kimliğini etkileyecek çok derin kayıplarla karşı karşıya kalacağı uyarısında bulunan Ablalimova Çiygöz şunları kaydetti: Kültürün yok edilmesi sadece binaların yıkılması değildir. Hafızanın, sürekliliğin, devamlılığın kaybına yol açar; bir halkın deneyimlerin silinmesine, temelini kaybetmesine ve gelecekten mahrum kalmasına yol açar. “KÜLTÜREL SOYKIRIM YÜZYILLARDIR SÜRÜYOR” Tarihçi Gülnara Abdullayeva, Kırım’daki kültürel mirasın yok edilmesinin 2014’te başlamadığını, Rusya’nın bunu 18. yüzyıldan beri planlı şekilde yürüttüğünü belirtti. Abdullayeva, Rus imparatorluğunun Kırım’ın demografisini bilinçli olarak değiştirdiğini, böylece yerli halkların “buraya sonradan gelmiş gibi” gösterildiğini ifade etti.

Kırım Tatar diline çevrilen “Ukrayina’nın İçinden” kitabı Kıyiv’de tanıtıldı

Ukrayna'nın başkenti Kıyiv’de faaliyet gösteren Kırım Evi’nde 15 Kasım’da “Ukraïner. Ukrayina’nın İçinden” isimli kitabın ilk Kırım Tatarca baskısı tanıtıldı. “Ukrayina’nın İçinden” adlı eser, Ukrayna'nın tüm tarihi bölgelerini anlatan kapsamlı bir kitap olma özelliği taşıyor. Etkinlikte konuşan Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Temsilcisi Olha Kurışko, kitabın Kırım Tatar diline çevrilmesinin büyük önem taşıdığını belirtti. Kurışko, Kırım Tatar dilinin UNESCO ve Ukrayna yasalarına göre yok olma tehlikesi altındaki diller arasında olduğunu hatırlatarak şunları söyledi: Bu yıl, Kırım Tatar Soykırımı ve Sürgünü'nün 81. yıl dönümüne ithaf edilen bir bilgi kampanyası yürüttük. Bu kampanya çerçevesinde Kıyiv ve diğer şehirlerde Kırım Tatarca panolar asıldı. Çünkü bu halkın trajedisi kendi diliyle anlatılmalı. Kurışko, devletin bugün Kırım Tatar dilini koruma konusunda büyük bir sınavla karşı karşıya olduğunu vurgulayarak, Temsilciliğin dili ve kültürü yaşatmak için farkındalık kampanyaları, eğitim girişimleri ve kurumlar arası iş birlikleri yürüttüğünü ifade etti. Etkinlikte söz alan Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı (KTMM) Refat Çubarov, bu tür çevirilerin Kırım ile Kırım Tatarlarının Ukrayna’nın ayrılmaz bir parçası olarak daha güçlü şekilde görünür olmasına katkı sunduğunu belirterek, “Bu yayın, Kırım Tatarlarının da bir parçası olduğu, Ukrayna'nın geleceğini önemseyen herkes için güzel bir örnektir.” dedi. Kitabın çevirisini yapan Mamure Çabanova ise dilin sürgün, Ruslaştırma, asimilasyon ve uzun yıllar süren sessizlikle mücadele ettiğini belirterek, bu tür eserlerin Kırım Tatarcanın yaşamasına destek sağladığını ifade etti. Kitap Avrupa Evi (House of Europe) kuruluşun desteğiyle basıldı. Kuruluşun temsilcisi Olha Mero, kültürün toplumları birbirine bağlayan bir köprü olduğunu söyledi. Etkinlik kapsamında Ukrainer’in “Ev. Minda Arzularımız Yaşay” (Ev. Burada Hayallerimiz Yaşıyor) adlı sergisi de açıldı. Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, Camala, Ahtem Seitablayev ve Oleh Sentsov’un Kırım’a dair anıları, “Cesur Şehirler” serisinden Kırım kentlerine adanmış şarkılar ve arşiv fotoğraflarından oluşan sergi 30 Kasım’a kadar ziyaretçilerine açık olacak.

Kırım Evi ile Donetsk Valiliği arasında İş Birliği Protokolü imzalandı

Kırım Evi ile Donetsk Valiliği arasında 30 Ağustos 2025 tarihinde İş Birliği Protokolü imzalandı. Kırım Evi'nde gerçekleştirilen imza töreninde belgeyi; Kırım Evi Müdürü, yönetmen, oyuncu ve asker Ahtem Seitablayev ile Donetsk Valisi ve Donetsk Bölgesi Askerî İdaresi Başkanı Vadım Filaşkin imzaladı. İş birliğinin çeşitli alanlarını ele alan ikili, bu kapsamda gelecek neslin tanıklık etmesi için belgesel hazırlama olasılığını da görüştü. Bu kapsamda yapılan görüşmede belgesel filmin, "yalnızca savaş olayları değil, aynı zamanda Ukraynalı askerlerin sarsılmazlığını, güç ve onurlarını; Rus saldırısına karşı 11 yıldır direnen Ukrayna halkının, tüm dünyaya en karanlık zamanlarda bile birlik, direnç ve dayanışma gösterebildiğini anlatan bir hikâyesinin olacağı" kaydedildi. Ayrıca görüşmede Seitablayev ve Filaşkin birbirine anlamlı hediyeler takdim etti. Görüşmeye ilişkin olarak Kırım Evi tarafından yapılan değerlendirmede, "Kırım Evi ile Donetsk Bölgesi Askerî İdaresinin ortak çalışması, devletimizin güçlenmesine ve tarihî hafızanın korunmasına yönelik önemli kültürel ve toplumsal girişimlerin hayata geçirilmesi için yeni fırsatlar açıyor." ifadeleri kullanıldı.

Kıyiv'deki Kırım Tatar Konağı için ilk adım atıldı

Ukrayna’nın başkenti Kıyiv’de bulunan Ukrayna Yerel Mimarisi ve Yaşamı Müzesi’nde (Pirogovo Açık Hava Müzesi) Kırım Tatar kültürünü tanıtacak yeni bir açık hava sergisi için ilk adım atıldı. Kırım Evi, Kırım Cephesi ve başkentte yaşayan Kırım Tatarlarının iş birliğiyle, 27 Nisan 2025 tarihinde, geleneksel bir Kırım Tatar konağının rekonstrüksiyonunu içerecek kompleksin kurulumu başlatıldı. Kıyiv’de faaliyet gösteren Kırım Evi Kültür Merkezinden yapılan açıklamada, “27 Nisan'da büyük bir hayalin ilk adımını attık! Ukrayna Yerel Mimarisi ve Yaşamı Müzesi, Kırım Evi, Kırım Cephesi ve Kırım Tatar topluluğuyla birlikte gelecekte müzede sergilenecek Kırım Tatar Konağı'nun inşası başladı.” denildi. Kırım Tatar konağının inşa edileceği arazide porsuk ağaçlarının dikildiği belirtilen açıklamada, “Bu sembolik canlı çit, Kırım'ın ve kültürünün hikayesini anlatacak bir alan yaratma yolunda atılan ilk adımdır. Sergimiz Kırım'ın farklı bölgelerini kapsayacak: Bozkır, dağ etekleri ve dağları.Her köşe, o bölgeye özgü endemik bitkilerle süslenecek. Hepimiz evimize döndüğümüzde bile, bu Kırım köşesi açık hava müzesinde kalacak ve ‘Kırım kime ait’ sorusuna bir hatırlatma olacak.” ifadeleri kullanıldı. KIRIM TATAR KONAĞI PROJESİ Ukrayna Yerel Mimarisi ve Yaşamı Müzesi’nde (Pirogovo Açık Hava Müzesi) inşa edilecek olan Kırım Tatar Konağı, 18. yüzyıl sonları ile 19. yüzyılda Kırım'da yaşayan halkın geleneksel konut tipidir. Konak; salon, gelin odası, mutfak gibi odalardan oluşacak. Bununla birlikte konağa bağlı olarak Kırım’ı sembolize edecek küçük bir caminin de inşa edileceği belirtildi. Konaktaki atölyelerde ise Kırım Tatar geleneksel el sanatları tanıtılacak. Ziyaretçiler, konakta seramik ve diğer ürünleri kendi elleriyle yapabilecek.

Yıllar ve Yollar Sergisi, Kıyiv’deki Kırım Evi’nde açıldı

Ukrayna’nın başkenti Kıyiv’de faaliyet gösteren Kırım Evi Kültür Merkezinde 25 Şubat 2025 tarihinde "Yıllar ve Yollar" adlı sergi açıldı. Serginin amacının; Rus propagandası tarafından çarpıtılan Kırım imajından kurtularak tarihi hafızayı yeniden inşa etmek ve insanlara Kırım Yarımadası'nın gerçek yüzünü göstermek olduğu belirtildi. Sergi açılışına; Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, KTMM Başkan Yardımcısı Nariman Celal, Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Temsilcisi Yardımcısı Denıs Çıstikov ve diğer birçok misafir katıldı. "KırımSOS" sivil toplum kuruluşu tarafından organize edilen serginin ilham kaynağı ise Tenzile Topalova oldu. Sergi; XIX. yüzyıl sonu ve XX. yüzyıl başlarındaki Kırım şehirlerinin ve köylerinin manzaraları, binaların mimarisi, Kırım’daki günlük yaşantı ve insanları yansıtan 28 fotoğraftan oluşuyor. Kırım Haber Ajansına demeç veren serginin küratörü Tenzile Topalova, ilgili sergiyle geçmişe bir yolculuk etkisi yaratmayı hedeflediğini belirterek şu şekilde konuştu: Bugün sergilediğimiz fotoğraflarda, XIX. yüzyıl sonu ve XX. yüzyıl başındaki Kırım yer alıyor. Bu fotoğrafların çoğunda insanlar var, çünkü bana göre yaşadıkları dönemi bize en iyi insanlar anlatabilir. Bu yüzlere bakarak, onların hangi koşullarda yaşadığını anlayabiliyoruz. Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov, serginin geçmişe bir yolculuk yaparken; aynı zamanda geleceğe açılan bir kapı olduğunu vurguladı. Çubarov, halkının tarihini bilmenin, kültürünü derinlemesine anlamak kadar önemli olduğunu belirtti. "Yıllar ve Yollar" sergisi, Kırım Evi’nde süresiz devam etmekte olup, Kırım’ı bir asır önceki haliyle görmek isteyen herkesi bekliyor.

"Müzemizde Kırım Tatar Konağı'nın inşa edilmesi benim için bir onur meselesidir"

Ukrayna’nın başkenti Kıyiv’de bir dizi resmi görüşme gerçekleştiren Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov başkanlığındaki Kırım Tatar heyeti ve Türkiye’deki Kırım Tatar diasporası temsilcileri, 8 Ekim 2024 tarihinde Kıyiv’de faaliyet gösteren Kırım Evi Kültür Merkezi’ni ziyaret etti. KIRIM TATAR KONAĞI PROJESİ TANITILDI Ziyaret sırasında; Kırım Evi Kültür Merkezi Müdürü, Kırım Tatar yönetmen ve oyuncu Ahtem Seytablayev, Ukrayna Ulusal Halk Mimarisi ve Yaşamı Müzesi Müdürü Oksana Starak-Povyakel ve Mimar İvan Kuşnir, Ukrayna'nın farklı bölgelerinin mimarisini ve geleneklerini tanıtan açık hava müzesi olan Ukrayna Yerel Mimarisi ve Yaşamı Müzesinde (Pirogovo Açık Hava Müzesi) inşa edilecek olan Kırım Tatar Konağı projesinin tanıtımını gerçekleştirdi. "KIRIM TATAR KONAĞI PROJESİNİN HAYATA GEÇİRİLMESİ BENİM İÇİN BİR ONUR MESELESİDİR" Projeye dair Kırım Haber Ajansına (QHA) bilgi veren Ukrayna Ulusal Halk Mimarisi ve Yaşamı Müzesi Müdürü Oksana Starak-Povyakel şu açıklamada bulundu: “Avrupa’daki en büyük açık hava müzelerinden biri olan Ukrayna Yerel Mimarisi ve Yaşamı Müzesinde, Kırım Tatar Konağı projesinin hayata geçirilmesi benim için bir onur meselesidir. Müzemizde tüm Ukrayna bölgeleri tanıtılıyor ama Kırım Tatar kültürüne dair hiçbir şey yok. Bunun açıklaması çok basit. 1972 yılında müze kurulurken Sovyet yönetimi müzede Kırım Tatarlarını hatırlatan bir şey koymaya izin vermedi. Kırım’da Kırım Tatar halkına ait evler dışında yerel halk mimarî örnekleri yoktu. Sovyet yönetimi ise vatanından sürgün ettiği halkı hatırlatan bir evin müzede sergilenmesine izin veremezdi.” Müzenin Ukrayna bölgelerinin yerleştiği sıraya göre kurulduğunu dolayısıyla Kırım’ın temsil edilmesi gereken yerin boş kaldığını belirten Oksana Starak-Povyakel, “Kırım Tatar mimarisi dışında Kırım’ı temsil edecek bir şey yoktu. Ukrayna’nın bağımsızlığını kazanmasından sonra kimsenin bu yerde bir şey inşa etmemesi beni çok şaşırttı. Müzede çalışmaya başladığımda bu eksikliği fark ettim ve Kırım Tatar Konağı inşa etme fikri ortaya çıktı. Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov, Kırım Tatar halkının milli lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu ve Kırım Evi Kültür Merkezi Müdürü Ahtem Seytablayev’e bu fikri destekledikleri ve bu projeyi hayata geçirme konusunda sağladıkları yardımları için minettarım. Proje ile ilgili net kararlar aldığımızda Rusya Ukrayna’ya karşı geniş çaplı işgal saldırısı başlattı ve planlarımız mecburen ertelendi.” dedi. PROJENİN ÇALIŞMALARI DEVAM EDİYOR Daha sonra 2022 yılın sonunda Türkiye’de düzenlenen “Türkiye’de Kırım Günleri” etkinliği sırasında projenin yine gündeme geldiğini kaydeden Müze Müdürü, “Refat Çubarov'a tekrar teşekkür etmek istiyorum. Onun sayesinde 'Şu an sırası değil' diyen kişilere rağmen çalışmalarımızı devam ettirdik. Çünkü özellikle şu an bu proje çok büyük önem taşıyor. Tam da şimdi bunu yapmamız gerekiyor. Bu sene haziran ayında konağın inşa edileceği yerde sembolik temel atma törenini gerçekleştirdik. Çalışmalarımızı sürdürüyoruz ve bu projeyi hayata geçirmeye başaracağımıza kesin olarak inanıyorum.” ifadelerini kullandı.

#Kırım Evi