Ktmm Haberleri - Son Dakika Ktmm Haber Güncel Gelişmeler

Kırımoğlu Külliye'de Topçu ile Ukrayna-Rusya savaşının mevcut durumunu görüştü

Kırım Tatar halkının millî lideri ve Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, beraberindeki heyetle birlikte 19 Aralık 2025 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yalçın Topçu'yu ziyaret etti. Rus saldırıları altındaki Ukrayna ve Rus işgalindeki Kırım’ın son durumunun istişare edildiği, devam eden savaşın sona ermesi adına atılan adımların ele alındığı görüşmede Kırımoğlu'na; Ukrayna Milletvekili Kostyantın Kasay, Ukrayna'nın Ankara Büyükelçiliği Müsteşarı Denis Zolotarov, Kırım Millî Varlık Vakfı Başkanı Lenur Mambetov, Kırım Haber Ajansı (QHA) Türkiye İrtibat Bürosu Müdürü Esma Kasar ve Kırım Tatar gazeteciler Elvina Seitbullayeva ile Naciye Ametova eşlik etti. "TÜRKİYE, KIRIM TATARI SOYDAŞLARININ HAK VE HUKUKUNU SAVUNMAYI KARARLILIKLA SÜRDÜRMEKTEDİR" Millî lider Kırımoğlu'nu "Milletimizin evine hoş geldiniz" diyerek karşılayan Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Topçu görüşmede, "Türkiye; stratejik ortağı olan Ukrayna'nın Kırım dahil toprak bütünlüğünü, egemenliğini, bağımsızlığını, Kırım Tatarı soydaşlarının hak ve hukukunu savunmayı, yanlarında olmayı en üst düzeyde kararlılıkla sürdürmektedir." dedi. Yalçın Topçu ayrıca, "20 Aralık Uluslararası İnsani Dayanışma Günü’nün ve 2026 yılının; Ukrayna için adil ve kalıcı barışa, Kırım’ın Tatar’a Tatar’ın da Kırım’a kavuşmasına vesile olmasını diliyorum." ifadelerini kullandı. KIRIMOĞLU'NDAN TÜRKİYE VE ERDOĞAN'A TEŞEKKÜR Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu konuşmasında, Kırım Yarımadası'nın 2014 yılında işgali sonrasında Cumhurbaşkanlığı başta olmak üzere Türkiye Cumhuriyeti'nin tüm makamlarından işgali tanımadıkları ve hiçbir zaman tanımayacakları yönündeki açıklamalar doyasıyla minnettar olduklarını dile getirdi. Son dönemde dünyadan farklı sesler çıktığına işaret eden millî lider Kırımoğlu, ABD Başkanı Donald Trump tarafından gündeme taşınan barış planına atıf yaparak, "Ruslar tarafından işgal edilen topraklar Ruslara ait olacakmış, NATO üyeliğinden vazgeçecekmişiz, askerimizin sayısını azaltacakmışız; sanki savaşı biz başlatmışız, sanki biz Rus toprağını işgal etmişiz gibi davranıyor. Böyle küstah, böyle mantıksız anlaşma projesi ömrümde görmedim" ifadelerini kullandı. Kırımoğlu, söz konusu bu duruma karşın Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın barışın uluslararası hukuka göre sağlanması ve Ukrayna toprak bütünlüğünün sağlanması gerektiği yönündeki açıklamalarının kendileri için çok önemli olduğunu kaydederek, teşekkür etti. Kırımoğlu ayrıca Erdoğan ve Trump arasındaki yakın ilişkilere atıf yaparak, liderlerin ikili görüşmelerinde Kırım Tatar halkının görüşlerinin gündeme taşınması noktasında bir isteklerinin olduğunu belirtti. Ukrayna Milletvekili Kostyantın Kasay ise görüşmede, "Yurtta sulh, cihanda sulh" şiarının bugün Ukrayna'da yankı bulduğuna dikkat çekerek; Ukrayna toprak bütünlüğü ve egemenliğine yönelik olarak tutumu dolayısıyla Türkiye'ye teşekkür etti. Görüşme sonunda Kırımoğlu, YTB tarafından basımı gerçekleştirilen "Vatana Adanmış Bir Ömür: Mustafa Kırımoğlu" isimli eseri imzalayarak Topçu'ya hediye etti.

Kırımoğlu, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Zorlu ile Rus işgali altındaki Kırım Tatarlarının durumunu görüştü

Kırım Tatar halkının millî lideri ve Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, 18 Aralık 2025 tarihinde Ankara Milletvekili, Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) Genel Başkan Yardımcısı ve Türk Devletleri ile İlişkiler Başkanı Kürşad Zorlu'yu ziyaret etti. AK Parti Karaman Milletvekili Selman Oğuzhan Eser ve AK Parti Elazığ Milletvekili Mahmut Rıdvan Nazırlı'nın da yer aldığı görüşmede, Rusya'nın işgal altındaki topraklarda başta Kırım Tatarları olmak üzere Ukrayna vatandaşlarına uyguladığı baskılar ele alındı. Rusya'nın Ukrayna'ya karşı 24 Şubat 2022 tarihinden bu yana sürdürdüğü topyekûn işgal girişimi ve saldırıların sona erdirilmesi noktasındaki senaryoların değerlendirildiği görüşmede ayrıca Kırım Tatar halkının tarihi vatanı Kırım'ın geleceği hakkında karar verilirken yerli Kırım Tatar haklının tutumuna dikkat edilmesi gerektiği vurgulandı. Ziyarette Kırımoğlu'na Ukrayna-Türkiye Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Eş Başkanı ve Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkan Yardımcısı Ahtem Çiygöz, Ukrayna Milletvekili Kostyantın Kasay ve Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Nariman Celâl eşlik etti.

Kırımoğlu TİKA'yı ziyaret etti: Kırım'ın ve Kırım Tatarlarının son durumu ele alındı

Kırım Tatar halkının millî lideri ve Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, 18 Aralık 2025 tarihinde Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığını (TİKA) ziyaret etti. Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu ile TİKA Başkanı Abdullah Eren, görüşmede Rus işgali altındaki Kırım'ın ve Kırım Tatarlarının mevcut durumu ile Ukrayna-Rusya Savaşı'nın seyrini ele aldı. Ziyarette Kırımoğlu'na Ukrayna-Türkiye Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Eş Başkanı ve Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkan Yardımcısı Ahtem Çiygöz, Ukrayna Milletvekili Kostyantın Kasay, Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Nariman Celâl, Ukrayna'nın Ankara Büyükelçiliği Müsteşarı Denis Zolotarov, Kırım Millî Varlık Vakfı Başkanı Lenur Mambetov ve Kırım Haber Ajansı (QHA) Türkiye İrtibat Bürosu Müdürü Esma Kasar eşlik etti.

Kırımoğlu ve beraberindeki heyet TBMM'de: "Savaşı bitirmek için sadece sözler değil pratik destek lazım"

Ukrayna-Türkiye Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Eş Başkanı ve Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkan Yardımcısı Ahtem Çiygöz, Ukrayna Milletvekili Kostyantın Kasay, Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Nariman Celâl, Ukrayna'nın Ankara Büyükelçiliği Müsteşarı Denis Zolotarov ve Kırım Millî Varlık Vakfı Başkanı Lenur Mambetov'un yer aldığı; Kırım Tatar halkının millî lideri ve Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu başkanlığındaki heyet, 18 Aralık 2025 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde (TBMM) Türk parlamenterle görüştü. Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) İstanbul Milletvekili Yahya Çelik başkanlığındaki heyette ise AK Parti Ordu Milletvekili İbrahim Ufuk Kaynak, AK Parti Çorum Milletvekili Yusuf Ahlatcı, AK Parti İstanbul Milletvekili Sevan Sıvacıoğlu, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer ve CHP Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç yer aldı. ÇELİK: ÜLKEMİZ TÜM PLATFORMLARDA UKRAYNA'YA DESTEĞİNİ SÜRDÜRECEKTİR Görüşmede Yahya Çelik, "Türkiye adil ve kalıcı bir barışa ulaşılması için diyalog ve diplomasinin her zaman destekçisi olmuştur" diyerek, ABD'nin barışa yönelik diplomatik çabalarını memnuniyetle karşıladıklarını kaydetti. ABD tarafından önerilen planın kalıcı bir barış anlaşmasının inşası için stratejik bir çerçeve sunduğuna işaret eden Çelik, "İmzalanacak herhangi bir anlaşma uluslararası hukukun temellerini gözetmelidir. Bu konudaki karar tabiatıyla Ukrayna'nın ve Ukrayna halkının olacaktır. Ülkemiz dün olduğu gibi bugün ve yarın da ilgili tüm platformlarda Ukrayna'ya desteğini sürdürecektir." ifadelerini kullandı. "Bu yıl içerisindeki İstanbul'da gerçekleştirilen müzakerelerde insani konular başta olmak üzere diplomatik süreçte kayda değer ilerlemeler sağlanmıştır." diyen Çelik, gerek teknik düzeyde, gerekse liderler düzeyinde ileriki müzakere turlarına ev sahipliği yapmaya hazır olduklarını belirtti. KIRIMOĞLU: BİZİM İÇİN ADALET YALNIZCA ULUSLARARASI HUKUKUN ESAS ALINMASIYLA MÜMKÜN Millî lider Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, toplantıda yaptığı konuşmada Ukrayna-Rusya Savaşı'nın 2014'te Kırım Yarımadası'nın işgaliyle başladığını vurguladı. 2022 yılında başlayan topyekûn işgal girişiminde Rusya'nın iki gün içerisinde Kıyiv'i, bir hafta hafta içerisinde tüm Ukrayna'yı işgal edeceğini iddia ettiğini ancak bugün savaşın bin 380'inci gününde olduklarını kaydeden Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, edindikleri malumatlara göre Rusya'nın bu süreçte bir milyonun üzerinde kayıp verdiğini belirtti. Milli lider, savaşta Rusya kadar olmasa da Ukrayna olarak çok ciddi kayıp verdiklerini ve her gün çok kıymetli insanları kaybettiklerini dile getirdi. Kırımoğlu, tüm dünyadan adil barış çağrıları geldiğini ancak adil barışın herkes için başka bir anlam taşıdığını kaydederek, Rusya'nın açıkça Kırım, Herson, Zaporijjya, Donetsk ve Lugansk olmak üzere Ukrayna'nın 5 bölgesinin Rus toprağı olarak tanınması istediğinin altını çizdi. Rusya'nın taleplerini açık açık dile getirdiklerini ve tekrarladıklarını söyleyen Kırımoğlu, "Rusların adaleti işte bu; bizim topraklarımızı işgal edecek, onu Rus toprağı olarak tanıyacağız. Oysa bizim için adalet ve barış yalnızca uluslararası hukukun esas alınmasıyla mümkün." dedi. ABD tarafından teklif edilen 28 maddelik barış planına değinen Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, "Son yüz yıl içerisinde böyle adaletsiz bir proje görülmemiştir" şeklinde konuştu. Kırımoğlu, imzalanacak antlaşmanın uluslararası kaidelere uygun olmadığı bir senaryoda bunun sadece daha kanlı bir savaş için mola vermek olacağını vurguladı. 2014'te Kırım'ın işgal edilmesinden bugüne değin daima Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne verdiği destekten ötürü Türkiye'ye daima minnettar olduklarını belirten Kırımoğlu, 2025 yılı içerisinde New York ve Stockholm’de gerçekleşen Kırım Platformu zirvelerinde yapılan çıkışların Ukrayna kamuoyunda büyük yankı uyardığını kaydetti. "EĞER KIRIM YARIMADASI KURTULMAZSA KIRIM TATAR HALKININ GELECEĞİ YOK" Millî lider, Kırım Tatarları olarak 1944 Sürgünü ve Soykırımı sonrasında yarım asır boyunca vatana dönüş için mücadelere ettiklerini anımsatarak; 2014 yılında yaşanan işgal sonrasında yeniden vatanlarını terk etmek zorunda bırakıldıklarını ve bu sürecin hâlen devam ettiğini dile getirdi. Adı konulmamış bu sürgün sürecinin Kırım Tatar halkını tüm dünyaya dağıttığına ve 40-50 farklı ülkede yaşama tutunmak zorunda kaldıklarına işaret eden Kırımoğlu, "Eğer Kırım Yarımadası kurtulmazsa Kırım Tatar halkının geleceği yok. Ya insanlar yine vatanlarını terk edecek ya da orada Ruslaştırılacak ve millî kimliklerini kaybedecek; mankurt olacak. Elbette, Kırım'ın kurtarılması Ukrayna için toprak bütünlüğünün sağlanması noktasında önemli ama biz Kırım Tatarları için yer yüzünde millet olarak kalmak ya da yok olmak meselesidir." ifadelerini kullandı. Türkiye'de son süreçte Kırım'dan kimi işbirlikçilerin Rusya tarafından getirilerek, Türk kamuoyunu aldatmak ve Kırım'da her şeyin normal ve iyi olduğu yalanını yaymak için etkinliklerin düzenlendiğine işaret eden Kırımoğlu, bu konuda Türkiye'nin dikkat etmesi gerektiğine dikkat çekti. Türkiye'nin ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın savaş sürecinde almış olduğu pozisyondan çok memnun olduklarını yineleyen ve teşekkür eden Kırımoğlu, "Ama bu savaşı bitirmek için sadece açıklamalar yeterli değil pratik destek de bekliyoruz." dedi. ÇİYGÖZ'DEN TBMM HEYETİNE DAVET Ukrayna Milletvekili ve KTMM Başkan Yardımcısı Ahtem Çiygöz ise görüşmede, TBMM heyetini bir kez daha Ukrayna'ya gelip oradaki durumu kendi gözleriyle görmeye davet etti. Öte yandan mevcut barış planlarının bir geleceğinin olmadığının altını çizen Ahtem Çiygöz, Ukrayna halkının ve parlamentosunun bu planları kabul etmeyeceğini söyledi. Ukrayna Milletvekili Kostyantın Kasay da Türk mevkidaşlarını Ukrayna'ya davet ederek, Ukrayna'daki mevcut durumu aktardı. Rus saldırıları sebebiyle ülkede elektrik hizmetinin tam anlamıyla verilemediğine dikkat çeken Kasay, "Bugün Rusya Federasyonu ve Rusya ordusu Ukrayna devletiyle ya da ordusuyla savaşmıyor. Ukrayna halkına ve sivillere karşı bir savaş veriliyor" dedi.

Romanya Tatarları Millî Günü kültür gecesiyle kutlandı

Romanya Tatarları Millî Günü kutlamaları kültür gecesi ile sona erdi. Romanya Türk-Müslüman Tatarların Demokrat Birliği tarafından düzenlenen gece Romanya Müslümanları Müftülüğünün ilahi korosu ile açıldı. Birliğin çeşitli şubelerinin halk dansları ekiplerinin Kırım Tatar danslarını sergilediği gecede küçük yaştaki çocukların millî güne dair okudukları şiirler büyük ilgi topladı. Gecenin açılışında konuşma yapan Kırım Tatar Millî Meclisi (KTMM) ve Dünya Kırım Tatar Kongresi (DQTK) Başkanı Refat Çubarov salondaki binden fazla katılımcıya Kırım'daki durum ve yapılan çalışmalar hakkında bilgi verdi. ÜST DÜZEY KATILIM SAĞLANDI Azerbaycan'ın Bükreş Büyükelçisi Gudsi Osmanov, Türkiye'nin Köstence Başkonsolosu Asiye Derya Dingiltepe, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Bükreş Koordinatörü Salih Yürç, Azerbaycan Barolar Birliği Başkanı Anar Baghirov da misafirler arasında yerini aldı.

KTMM'den Kırım Tatar millî hareketi emektarı Ayder Seitosmanov için taziye mesajı

Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, hayatını kaybeden Kırım Tatar millî hareketinin önemli isimlerinden, Kırım Tatar Kaynak Merkezi uzmanı ve 2001-2007 yılları arasında Kırım Tatar Millî Meclisi üyesi olarak görev yapan Ayder Seitosmanov’u andı. Çubarov mesajında, Seitosmanov’un ömrünü Kırım Tatar halkının millî mücadelesine adamış saygın bir aydın olduğunu belirterek, onun hem Kırım’daki hem de Ukrayna’nın farklı bölgelerindeki toplumsal ve kültürel projelere önemli katkılar sunduğunu ifade etti. Anma mesajında şu ifadeler yer aldı: "2025 yılının 6 Aralık akşamı, Belçika’nın Gent kentinde bulunan UZ Gent Üniversite Kliniği'nde, Kırım Tatar millî hareketinin aktivisti, Ukrayna’da yerel yönetim reformu alanında tanınmış uzman, Kırım Tatar Millî Kurultayı delegesi ve önceki dönem Kırım Tatar Millî Meclisi üyesi Ayder Seitosmanov hayata gözlerini yumdu. Ayder Seitosmanov, 7 Aralık 1964 tarihinde sürgünde, Kırım Tatar halkının tamamının 18 Mayıs 1944’te Kırım’dan sürgün edilmesi sonrası yerleştirildiği Özbekistan SSC’nin Cizzah şehrinde, Seyityakub Seitosmanov ile Esire Kurt-Umerova’nın ailesinde dünyaya geldi. 1987 yılında Taşkent Haberleşme Enstitüsü’nden mezun oldu. 1991’de vatanı Kırım’a dönen Seitosmanov, birçok Kırım Tatarı gibi sürgünden dönüş sürecinde açık bir arazide kendi evinin temelini atarak yerleşmeye başladı. Bu bölge daha sonra Yevpatoriya yakınlarında İsmail-Bey köyüne dönüştü. Aynı dönemde, Kırım Tatar halkının millî uyanış sürecine aktif olarak katıldı ve Kırım Tatar gençlerini bir araya getiren ‘Yaşlık Kültür Merkezi’ adlı sivil toplum örgütünü kurdu. 1995–1996 yıllarında İsmail Gaspıralı Kırım Tatar Cumhuriyet Kütüphanesi’nde müdür yardımcısı olarak görev yaptı. 1996’dan itibaren, çeşitli eğitim, kültür ve bilgilendirme projeleri yürüten ‘Kırım Tatar İnisiyatifi Vakfı’nın kurucuları arasında yer aldı ve kuruluşun 2014 yılına kadar direktörlüğünü yaptı. Vakfın çalışmaları, Kırım’da sivil toplumun güçlenmesine önemli katkılar sağladı. Seitosmanov, özellikle 1990–2000’li yıllarda Kırım Tatarca eğitim veren okulların yeniden canlandırılmasına yönelik projelere büyük önem verdi. 2004–2014 yılları arasında BM Kalkınma Programı’nın Kırım Temsilciliği’nde başuzman olarak çalıştı. Bu çerçevede yerel yönetimlerin, ekonominin ve sivil toplumun geliştirilmesine yönelik projelerin hayata geçirilmesine katkıda bulundu. Bu süreçte Ukrayna Cumhurbaşkanlığı’na bağlı Devlet Yönetimi Ulusal Akademisi’ni tamamlayarak mesleki yetkinliğini artırdı. Seitosmanov, Ukrayna’da tabandan yükselen sivil inisiyatiflerin desteklenmesinin, yerel toplulukların ve devletin güçlenmesi açısından kritik önemde olduğunu savunan ilk uzmanlardan biriydi. Ayrıca Kırım Tatar Millî Kurultayı delegesi seçildi ve Kırım Tatar Millî Meclisi üyeliği yaptı. Kırım’ın Rus işgalinden sonra ailesiyle birlikte Ukrayna anakarasına geçmek zorunda kaldı. Bu dönemde İsveç-Ukrayna ortak projesi olan “Ukrayna’da Yerelleşme Reformuna Destek Projesi”nde uzman olarak çalıştı; yerel yönetim reformu üzerine çok sayıda yayın yaptı ve Ukrayna, uluslararası ve Kırım Tatar kuruluşlarının kültürel ve eğitim faaliyetlerine aktif şekilde katıldı. Ayder Seitosmanov; insanlarla kolay iletişim kurabilen, geniş bir dünya görüşüne ve derin bilgi birikimine sahip, azmi, samimiyeti ve bitmeyen çalışma isteğiyle tanınan bir kişiydi. Son yıllarda cesurca mücadele ettiği ağır hastalık bile topluma fayda sağlama arzusunu azaltmadı; Meclis ve sivil toplum kuruluşlarıyla sürekli temas hâlinde kalarak önemli projelere destek verdi. Kırım Tatar Millî Meclisi üyeleri, bu büyük kayıp nedeniyle merhuma rahmet; eşi Zarema’ya, oğulları Timur ve Remzi’ye, kızları Elvina ve Ülviye’ye, kız kardeşi Dilyara’ya ve tüm dostları ile mücadele arkadaşlarına başsağlığı dileklerini iletti." CENAZE MERASİMİNİN YERİ VE SAATİ DUYURULACAK Çubarov ayrıca, Seitosmanov’un cenaze merasiminin yeri ve zamanının, naaşın Kıyiv’e ulaşmasının ardından ayrıca duyurulacağını bildirdi.

Kırım Tatar millî hareketi emektarı Ayder Seitosmanov vefat etti

Kırım Tatar millî hareketinin önemli isimlerinden, Kırım Tatar Kaynak Merkezi uzmanı ve 2001-2007 yılları arasında Kırım Tatar Millî Meclisi (KTMM) üyesi olarak görev yapan Ayder Seitosmanov, uzun süredir devam eden hastalığı nedeniyle 60 yaşında hayatını kaybetti. Seitosmanov’un yarın 61 yaşına gireceği bilgisi paylaşıldı. Kırım Haber Ajansı (QHA) olarak; bu acı kayıp karşısında merhuma Allah’tan rahmet, ailesine, yakınlarına ve tüm Kırım Tatar halkına sabır diliyoruz. Ruhu şad, mekânı cennet olsun.

İşgalciler Kırım Tatar araştırmacı ve sunucu Lenora Dyulber'i alıkoydu

Rus işgal güçleri, Kırım’ın Sudak kentinde yaşayan Kırım Tatar araştırmacı ve sunucu Lenora Dyulber’in evine baskın düzenledi. Evinde yapılan yasa dışı aramanın ardından işgalciler Dyulber’i alıkoyarak Akmescit’e (Simferopol) götürdü. Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, bu sabah saat 05.00 civarında düzenlenen baskın ve aramanın ardından Lenora Dyulber’in işgalciler tarafından Akmescit'te bulunan FSB ofisine götürüldüğünü bildirdi. KTMM Başkanı, “İşgal altındaki Kırım'da bu kez tanınmış bir araştırmacı ve gazeteciye yönelik yeni bir baskın ve arama, Kırım Tatar halkının iradesini kırmak ve onları kendi vatanları Kırım’dan uzaklaştırmak amacıyla uygulanan baskı ve zulmün daha da arttığını gösteriyor.” ifadelerini kullandı. Çubarov, KTMM’nin durumu takip ettiğini ve Rus işgal makamlarının Kırım'da işlediği bir diğer suç hakkında Ukrayna ve uluslararası toplumu bilgilendireceğini belirtti. “İŞGALCİLERİN SİSTEMATİK BASKISI SÜRÜYOR” Öte yandan Kırım’daki yasa dışı baskını değerlendiren Ukrayna'nın Ankara Büyükelçisi Nariman Celâl, “Kırım Tatar temsilcilerine ve bağımsız araştırmacılara yönelik bu yeni baskı, Kırım’da işgali kabullenmeyen ve susmayan herkese karşı yürütülen sistematik takibin sürdüğünün bir başka göstergesidir. Durumu takip ediyor ve uluslararası toplumu bu yeni baskı eylemine dikkat göstermeye çağırıyoruz.” dedi.

Ukrayna Yerli Halklar Kongresi’nde “Yerli Halklar Yasası” masaya yatırıldı

Ukrayna’da bu sene ilk kez düzenlenen Yerli Halklar Kongresi 2 Aralık’ta Kıyiv’de gerçekleştirildi. Etkinlik kapsamında "Yerli Halklar Yasası: Yerli Halkların Haklarının Gerçekleştirilmesinin Garantisi" başlıklı panel düzenlendi. Panelde Ukrayna’daki yerli halkların statüsü, yasal çerçevenin güçlendirilmesi ve yerli halkların işgal koşullarında korunmasına yönelik mekanizmalar ele alındı. Panele; Ukrayna Milletvekili Tamila Taşeva, Avrupa Konseyi Ukrayna Ofisi Başkan Yardımcısı Hilde Haug, Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özel Temsilcisi Olha Kurışko, BM Yerli Halklar Hakları Uzman Mekanizması Üyesi ve İnuit Kutup Çevresi Konseyi Başkanı Dalee Sambo Dorough, Kırım Tatar Kaynak Merkezi Başkanı ve Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Üyesi Eskender Bariyev, Ukrayna Uluslararası Hukuk Derneği Başkanı Olga Butkevıç ve Kırım Yerli Halklarını Destekleme Vakfı Başkan Yardımcısı Vyaçeslav Lombrozo katıldı. Oturum, Ukrayna Enstitüsü Başkan Yardımcısı ve insan hakları savunucusu Alim Aliyev tarafından yönetildi. “KIRIM TATARLARININ STATÜSÜNE DAİR AYRI YASA GEREKLİ” Ukrayna Milletvekili Tamila Taşeva, genel bir çerçeve sağlayan Yerli Halklar Yasası'nın yanı sıra, Kırım Tatar halkının statüsünü ayrıntılı biçimde düzenleyecek özel bir yasanın hazırlanmasının zorunlu olduğunu belirtti. 2022’de hazırlanan ve ilgili kurumlarla uyumlandırılan taslağın AGİT’ten olumlu görüş aldığını, şimdi ise Avrupa Konseyi’nden değerlendirme beklediklerini açıkladı. Aynı zamanda Taşeva uluslararası ortaklarla etkileşim sürecinin daha karmaşık olduğunu, çünkü birçok kuruluşun ağırlıklı olarak ulusal azınlıklarla çalıştığını ifade etti. KIRIM TATAR DİLİ KONUSUNDA ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR Cumhurbaşkanının Kırım Daimî Temsilcisi Olha Kurışko, temsilcilik için en önemli önceliklerden birinin Kırım Tatar dili ve edebiyatının geliştirilmesi olduğunu söyledi. Yerli Halklar Yasası sonrası kabul edilen Kırım Tatar Dilini Geliştirme Stratejisi ve kurulan ulusal komisyonun, bakanlıklar arasındaki yetki devri sorunları nedeniyle yaklaşık bir yıldır tam kapasiteyle çalışamadığını aktardı. Kurışko, “Kırım Temsilcisi olarak işgal meselesi benim için de önemli, çünkü yasa ve devlet politikasının varlığı Ukrayna'ya yerli halkları korumak için ek argümanlar ve fırsatlar sağlıyor. Bugün Kırım işgal altındayken ve siyasi tutsakların çoğu Kırım Tatarı iken Ukrayna ek koruma mekanizmaları uygulamalıdır." dedi. “DİL POLİTİKASI: AVRUPA STANDARTLARIYLA UYUMLU VE KAPSAYICI OLMALI” Avrupa Konseyi Ukrayna Ofisi Başkan Yardımcısı Hilde Haug, dil politikasının Avrupa standartları ile Ukrayna siyasi ulusunun güçlendirilmesini ve yerli halkların kimliklerinin korunmasını birleştirmesi gerektiğini söyledi. Ayrıca Ukrayna ile uzman iş birliğinin önemine dikkat çeken Haug, bu sayede 2023 İnsan Hakları Komiseri raporundaki bulgular aracılığıyla Kırım'daki insan hakları savunucularına yönelik zulme dikkat çekildiğini hatırlattı. “ASIL ZORLUK, YASAYI HAYATA GEÇİRMEK” BM Yerli Hakları Uzman Mekanizması Üyesi Dalee Sambo Dorough, yerli halklara ilişkin yasal düzenlemelerin en büyük zorluğun uygulama aşaması olduğunu belirtti. Kanada’nın 2021 sonrası ilerlemelerinden örnek veren Dorough, kültürel ve siyasi hakların hâlâ tam güvence altında olmadığını söyledi. Dorough, Ukrayna yasasının en önemli avantajının “yerli halk” tanımının net bir biçimde yapılmış olması olduğunu kaydetti ve yasanın etkin uygulanması için uluslararası mekanizmaların ve yeterli mali kaynakların gerekli olduğunu ifade etti. “KTMM’İN STATÜSÜ NETLEŞMELİ, İŞGALDEN KURTARILMASI SONRASI DÖNEM İÇİN HAZIRLIK YAPILMALI” Uluslararası hukuk uzmanı Olga Butkevıç, yasanın uygulanmasının iki yönde ilerlemesi gerektiğini belirtti. Birinci hemen alınabilecek kararlar örneğin KTMM’nin temsilci organ olarak yasal tescilinin tamamlanması; ikinci ise işgalden kurtarılması sonrası dönem için hazırlık kapsamında yerli halkların mülkiyeti, iş birlikçilerin sorumluluğu ve anayasal değişiklikler dahil, Kırım'ın işgalden kurtarılması sonrası döneme yönelik normatif çözümlerin hazırlanması. Butkevıç, bu konuların uluslararası alanda her zaman popüler olmayabileceğini ancak savunulması gerektiğini vurguladı. “YERLİ HALKLARIN KORUNMASI İÇİN GERÇEK ARAÇ YASA VE ALT DÜZENLEMELER” KTMM Üyesi Eskender Bariyev, yerli halk kavramının kökenden değil; dil, kültür, gelenek, kimlik ve inançların korunması ile öz yönetim hakkından kaynaklandığını ifade etti. Bariyev bu sorunların bir bildirgeyle değil, ancak gerçek hakların korunmasının bir aracı olarak yasayla çözülebileceğini belirterek, yerli halklara ilişkin yasanın tam anlamıyla yürürlüğe girmesi için 17 alt yasal düzenlemenin kabul edilmesi gerektiğini hatırlattı. “TOPLUMUN BİLGİ EKSİKLİĞİ UYGULAMAYI YAVAŞLATIYOR” Kırım Yerli Halklarını Destekleme Vakfı Başkan Yardımcısı Vyaçeslav Lombrozo, Ukrayna toplumunun yerli halklarla ilgili temel kavramları yeterince bilmediğini, bu nedenle yasayı destekleyen kamu talebinin oluşmadığını kaydederek halkın bilinçlendirilmesinin hem siyasi iradeyi hem de reform sürecini güçlendireceğini söyledi.

#Ktmm