Orta Asya Devlet Başkanları 7. İstişare Toplantısı Taşkent’te gerçekleştirildi: Azerbaycan tam üye oldu
Orta Asya Devlet Başkanları 7. İstişare Toplantısı, Özbekistan'ın başkenti Taşkent’te, bölge liderlerinin katılımıyla düzenlendi. Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Tacikistan ve ilk kez tam üye olarak kabul edilen Azerbaycan’ın devlet başkanlarının yer aldığı zirveye, Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ev sahipliği yaptı.
Zirveye; Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhamedov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev katıldı.
Toplantının en dikkat çekici gelişmesi, Azerbaycan’ın Orta Asya Devlet Başkanları İstişare Toplantısı formatına tam üye olarak kabul edilmesi oldu. Böylece Güney Kafkasya ile Orta Asya arasındaki siyasi ve ekonomik iş birliği süreci yeni bir aşamaya taşındı.
“TARİHÎ BİR ZİRVE, İKİ BÖLGE ARASINDA YENİ BİR DÖNEM BAŞLIYOR”
Açılış konuşmasını yapan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, zirveyi “tarihî bir toplantı” olarak nitelendirerek, Azerbaycan’ın katılımının ortak tarih, kültür ve kardeşlik bağlarına dayanan ilişkileri daha da güçlendireceğini vurguladı. Mirziyoyev, bu adımın Türkistan ile Güney Kafkasya arasında yeni bir iş birliği döneminin başlangıcı olduğunu belirterek, “Aslında Orta Asya ile Güney Kafkasya arasında güçlü bir köprü kuruyoruz. Azerbaycan’ın katılımı istişare toplantılarına güçlü bir ivme kazandıracak ve yeni ufuklar açacaktır.” dedi.
Ayrıca Mirziyoyev, bölge ülkelerinin son yıllarda diyalog ortamından gerçek bir ortaklık düzeyine ulaştığını, bunun sınır sorunlarının çözülmesinden ticaret ve ulaştırma alanlarında kaydedilen ilerlemeye kadar pek çok alanda somut sonuçlar doğurduğunu ifade etti.
“ORTA ASYA TOPLULUĞU” ÖNERİSİ VE YENİ KURUMSAL YAPI TEKLİFİ
Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, istişare toplantılarının kurumsal yapısının güçlendirilmesi gerektiğini belirterek, mevcut formatın “Orta Asya Topluluğu” adıyla stratejik bir platforma dönüştürülmesini önerdi.
Bu çerçevede; daimî bir sekreterya kurulması, Aksakallar Konseyi oluşturulması, ülkelerin ulusal koordinatörlerinin statüsünün cumhurbaşkanları özel temsilcileri seviyesine yükseltilmesi gibi yapısal adımlar önerildi.
Mirziyoyev ayrıca, bölgesel entegrasyonun daha etkin yürütülmesi için altyapı ve ulaştırma projelerine öncelik verilmesi gerektiğini kaydetti.
BÖLGESEL ULAŞTIRMA PROJELERİ GÜNDEMİN MERKEZİNDE
Zirvede, Türkistan’ı küresel ticaret koridorlarında daha etkin kılacak büyük altyapı projeleri ele alındı.
Mirziyoyev özellikle; Çin-Kırgızistan-Özbekistan demir yolu, Trans-Afgan Koridoru, Trans Hazar Uluslararası Taşımacılık Güzergâhı gibi bölgesel bağlantıları güçlendirecek projelerin hızlandırılması çağrısında bulundu.
Ayrıca, altyapı yatırımlarının etkin yönetimi için Altyapıyı Geliştirme Konseyi kurulması önerildi. Bununla birlikte Afganistan'ın bu projelere dâhil edilmesinin bölgesel istikrar ve ekonomik kalkınma için kritik önem taşıdığı vurgulandı.
İKLİM, SU YÖNETİMİ VE BÖLGESEL GÜVENLİK VURGUSU
Mirziyoyev, su kaynakları ve iklim değişikliği meselesinin bölgenin en acil konularından biri olduğunu belirterek, 2026-2036 yıllarının “Orta Asya’da Suyun Akılcı Kullanımı için Pratik Eylemler On Yılı” ilan edilmesini ve “Su Yönetiminde Bölgesel Merkez” kurulmasını teklif etti.
Bunun yanı sıra, bölgede artan küresel belirsizlikler karşısında dayanışma, karşılıklı anlayış ve güvenlik alanında eşgüdümün daha da derinleştirilmesi gerektiği vurgulandı.
BİR SONRAKİ ZİRVE TÜRKMENİSTAN’DA VE YENİ ADIYLA YAPILACAK
Zirvede kabul edilen kararlar doğrultusunda, bir sonraki toplantının Türkmenistan’da yapılması kararlaştırıldı. Yeni dönemde zirvenin “Orta Asya ve Azerbaycan Devlet Başkanları İstişare Toplantısı” adıyla düzenleneceği açıklandı.
Toplantının kapanışında liderler, bölgesel birlik, istikrar ve kalkınma hedeflerini içeren Sonuç Bildirisi’ni imzaladı.
